Trong khi nhu cầu nhà ở xã hội đang rất lớn thì tốc độ giải ngân của gói 30 nghìn tỷ đồng vẫn ì ạch ở mức khoảng 2,8%, trong đó riêng gói nhà ở xã hội (NOXH)cũng chỉ ở mức 9%. Nhiều chuyên gia cho rằng, với tốc độ này, phải hơn 30 năm nữa mới hoàn thành việc giải ngân cho gói 30 nghìn tỷ đồng. Thực tế cũng cho thấy có quá nhiều vướng mắc cần được tháo gỡ trong việc triển khai gói NOXH.

Bỏ cuộc vì quá khó…

Với chủ trương chuyển đổi các dự án nhà ở thương mại sang NOXH, như một giải pháp vừa cứu thị trường bất động sản vừa đẩy nhanh tiến độ các dự án NOXH cũng như đẩy nhanh tiến độ giải ngân của gói hỗ trợ 30 nghìn tỷ đồng… đã tạo ra kì vọng về việc người dân sẽ tìm được nơi “an cư”. Tuy nhiên, trên thực tế, người mua muốn thỏa mãn những điều kiện để có một suất NOXH hiện không đơn giản, trong khi doanh nghiệp tham gia dự án cũng gặp nhiều khó khăn về vốn.

Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng kiểm tra các dự án nhà ở xã hội.

Trong đợt “thị sát” mới đây của Bộ Xây dựng về một số dự án NOXH tại TP Hồ Chí Minh, nhiều doanh nghiệp tham gia dự án đã chỉ ra hàng loạt những khó khăn, bất cập trong việc triển khai các dự án này. Ông Trương Anh Tuấn, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Tư vấn thương mại dịch vụ địa ốc Hoàng Quân, một trong những đơn vị đầu tiên tham gia dự án NOXH, cho biết: Vì thiếu vốn nên dự án gặp rất nhiều khó khăn trong quá trình triển khai. Ngay tại Dự án nhà ở xã hội HQC Palza (do Công ty cổ phần TV -TM -DV địa ốc Hoàng Quân làm chủ đầu tư) là một ví dụ. Đây là dự án nhà ở thương mại đầu tiên được chấp thuận cho chuyển đổi làm NOXH để các cán bộ và gia đình chính sách.

Dự án gồm bốn block chung cư cao 24 tầng với 1.735 căn hộ, tổng mức đầu tư khoảng 1.500 tỷ đồng. Mặc dù thuộc diện được vay gói tín dụng để xây dựng NOXH, và nếu theo đúng cam kết, Ngân hàng Nhà nước hứa tái cấp vốn cho dự án khoảng 540 tỷ đồng từ gói tín dụng 30 ngàn tỷ đồng, nhưng đến nay công ty mới được giải ngân 186 tỷ đồng. Với số tiền này thì không đủ để đầu tư, hoàn thành việc thi công xây dựng và đưa dự án vào sử dụng. Vì vậy, hiện dự án này chỉ mới xây đến tầng 3 thì phải thi công với tiến độ cầm chừng do thiếu vốn.

Tương tự, ông Lê Nam Hiền, Phó giám đốc Công ty Bất động sản Hưng Thịnh Land cũng cho biết, công ty ông đang hợp tác xây dựng một dự án tại quận Tân Phú, dù dự án có đầy đủ điều kiện để vay gói tín dụng 30 ngàn tỷ đồng như: diện tích dưới 70 m2, giá bán dưới 15 triệu đồng/m2, nhưng khách hàng cũng không được giải ngân cho vay do vướng quá nhiều những điều kiện phụ khác.

Gỡ vướng cho nhà ở xã hội

Nhiều doanh nghiệp cũng như người dân đang kì vọng những vướng mắc khó khăn sẽ được tháo gỡ sau chuyến “thị sát” của Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng mới đây tại TP Hồ Chí Minh. Theo ông Dũng, trước những vướng mắc thực tế từ việc triển khai các dự án NOXH tại TP Hồ Chí Minh, Bộ Xây dựng đã và đang kiểm tra, tập hợp những vướng mắc mà doanh nghiệp phản ảnh để có phương án xử lý thích hợp, theo kiểu vừa động viên các doanh nghiệp vừa cùng các địa phương tháo gỡ. Tới đây sẽ có một nghị định về NOXH được ban hành, trong đó có nhiều chính sách cởi mở, thông thoáng hơn.

Quá khó để những người có thu nhập thấp có thể tiếp cận những căn hộ này.

Khó khăn cần được tháo gỡ lớn nhất hiện nay của các doanh nghiệp vẫn là vốn. Theo nhiều doanh nghiệp tại TP Hồ Chí Minh, khi chuyển từ nhà ở thương mại sang NOXH, bài toán đau đầu nhất chính là chi phí vốn ban đầu và thủ tục giải ngân nguồn tiền tài trợ từ ngân hàng.

Kiến nghị về những giải pháp đẩy nhanh tiến độ các dự án NOXH, Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh cho rằng, Ngân hàng Nhà nước cần thống nhất hướng dẫn các ngân hàng thương mại về thủ tục để giúp người thu nhập thấp được tiếp cận dễ dàng hơn khoản vay ưu đãi để thuê, mua, thuê mua nhà theo Nghị quyết 02/NQ-CP ngày 7/1/2013 của Chính phủ. Các dự án nhà ở thương mại đang xây dựng dở dang có quy mô căn hộ nhỏ hơn hoặc bằng 70 m2, có giá bán dưới 15 triệu đồng/m2 được tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi 30.000 tỷ đồng để giúp đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án, sớm có sản phẩm cung ứng cho thị trường và góp phần giải quyết hàng tồn kho. Thành phố cũng nên tạo điều kiện giải quyết nhu cầu của các doanh nghiệp xin chuyển đổi dự án nhà ở thương mại sang nhà ở xã hội, dịch vụ, cơ cấu lại căn hộ lớn thành căn hộ quy mô vừa và nhỏ để cơ cấu lại sản phẩm phù hợp nhu cầu thị trường.

Mới đây, UBND TP Hồ Chí Minh đã kiến nghị Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và thị trường bất động sản gỡ vướng nhiều chính sách trong việc thuê, thuê mua NOXH và thuê, mua nhà ở thương mại có giá bán dưới 15 triệu đồng/m2. Theo đó, TP Hồ Chí Minh kiến nghị cần ổn định lãi suất cho vay hỗ trợ nhà ở với mức 3%/năm với thời gian cho vay 15 năm cho người mua nhà; giảm thuế VAT đối với người mua nhà lần đầu; sớm thành lập Quỹ tiết kiệm nhà ở để tạo nguồn tài chính cho các đối tượng ưu đãi vay để thuê, thuê mua, mua nhà ở hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở. Đồng thời tiếp tục kéo dài việc cho phép điều chỉnh cơ cấu căn hộ tại các dự án nhà ở thương mại, dự án đầu tư xây dựng khu đô thị và chuyển đổi dự án nhà ở thương mại sang NOXH hoặc công trình dịch vụ đến hết tháng 12/2015; giãn thời hạn thực hiện giải ngân gói tín dụng 30 ngàn tỷ đồng lên đến 60 tháng thay vì 36 tháng như quy định hiện hành...

pQuá khó để những người có thu nhập thấp có thể tiếp cận những căn hộ này.