Sau năm 1930 hễ nhắc đến khái niệm “văn minh miệt vườn” là người ta đề cập ngay đến nghệ thuật trồng hoa kiểng của miệt Tân Quy Đông, thị xã Sa Đéc, tỉnh Đồng Tháp.

Hiện nay, làng hoa xã Tân Quy Đông đã nâng lên thành Phường. Thị xã Sa Đéc cổ kính đã nâng lên là Thành phố trực thuộc Tỉnh với trên 2.200 hộ tham gia canh tác hơn 400 ha hoa kiểng. Trung bình mỗi năm, làng hoa Sa Đéc xuất bán hơn 20 triệu giỏ hoa các loại và nhiều chậu cây kiểng… mang lại tổng doanh thu hơn 170 tỷ đồng. Và hoa kiểng cũng là một trong năm mặt hàng chủ lực được UBND tỉnh Đồng Tháp chọn trong Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp, đưa làng hoa phát triển thành thành phố hoa trong tương lai.



Đa dạng chủng loại

Thành phố Sa Đéc đã quy hoạch 5,7 ha đất để tập trung các nhà vườn trồng hoa, hoàn thiện công viên hoa rộng 27 ha với giỏ hoa kỷ lục từng thu hút hàng chục ngàn du khách tham quan dịp Tết 2014; thành lập Công ty cổ phần Hoa Sa Đéc, Trung tâm Nghiên cứu ứng dụng công nghệ sinh học Lan Anh giúp nông dân tham gia thị trường bằng công nghệ cấy mô; hợp tác với Hà Lan đưa nông dân sang học cách lai tạo, chọn ghép, quản lý, sản xuất giống, bảo quản, thu hoạch, tiếp thị hoa, kiểng. Các đối tác Hà Lan cũng cam kết hỗ trợ Đồng Tháp nhập khẩu các giống hoa, kiểng mới, phục tráng giống hoa bản địa tạo dòng hoa lưu chuyển hai chiều giữa Đồng Tháp và châu Âu… Dịp Tết Nguyên đán 2015 này, UBND thành phố Sa Đéc tiếp tục tổ chức Lễ Hội Hoa Xuân Sa Đéc và đăng ký xác lập 4 kỷ lục quốc gia mới. Đồng thời thực hiện nhiều hoạt động văn hóa nghệ thuật phong phú và các hội thi như: Trang trí nhà hoa, vườn hoa đẹp, nông dân trồng hoa đẹp, diễu hành xe hoa, hội thi trang trí hoa lan, nhiếp ảnh nghệ thuật, thi chọi chim, chọi gà cùng với hội chợ triển lãm và biểu diễn văn nghệ, ảo thuật, đờn ca tài tử, múa hiện đại, vẽ tranh cát, viết thư pháp, bắn pháo hoa…



Chủng loại hoa kiểng Tân Quy Đông rất đa dạng và phong phú với hàng trăm loại khác nhau được các hộ sản xuất quanh năm để phục vụ nhu cầu cho đời sống con người và xã hội. Chắc du khách nhiều nơi đã từng nghe đồn nhiều chuyện ly kỳ khó tin, nhưng có thật tại xã Tân Quy Đông có người trồng hoa kiểng chỉ tốn một công đất mà cứ vài ngày lại thu nhập cả chỉ vàng, nhờ vào trồng tùng hổ phách! Nó cho thu nhập cao so với các loài hoa kiểng khác, với cả trăm triệu đồng/năm/1.000 m2. Nhiều người đã nhờ cây tùng mà cuộc sống đổi thay rõ nét, kinh tế gia đình sung túc hẳn lên...

Tuy nhiên, các loại cây cảnh này phải bỏ thời gian và công sức chăm sóc khá lâu. Các loại cây như: sơn tùng, ngọa tùng, tùng Nhật Bản, sứ Thái Lan, cau đỏ, cau vàng, xương rồng... phải nuôi trồng từ hơn 6 tháng đến 3 năm mới cho thu nhập cao. Bên cạnh đó, còn cần nhiều tre, trúc, tràm, phân bón, rơm rạ... để bón cho cây nên cách trồng hoa kiểng phải tính toán thật chi li, kỹ lưỡng. Người dân phải có kinh nghiệm trên từng chủng loại từ nhân giống, gieo hạt đến ngâm, chiết, lai tạo... Điển hình như: cây tùng đắt giá phải mất 2 - 3 năm chăm sóc mới ra vóc dáng. Điều quan trọng là trồng, chăm bón những cây được nhiều người yêu thích, giá cả phải chăng như: Nguyệt quế, ngâu, bông giấy, dạ lý hương, nhài lá liễu... phải tạo cây giống đẹp và khỏe.

Tỏa đi khắp mọi miền

Hoa cho ngày Tết thông thường là những loại: Hồng, dạ yến thảo, cát tường, cúc, mai, trang, lan, vạn thọ, thược dược, kim phát tài, bông giấy... Cứ vào tháng Chạp hằng năm, các chủ nhà vườn lại nhộn nhịp mua bán. Hoa kiểng được chuyển đi đến các chợ hoa ở khắp các tỉnh đồng bằng sông Cửu long, Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai... và vài năm gần đây, có thêm tại một số tỉnh miền Bắc và các nước Lào, Campuchia, Thái Lan, Trung Quốc... Mỗi khi Tết sắp đến tại đường hoa Nguyễn Huệ - Thành phố Hồ Chí Minh, hoa kiểng Tân Quy Đông được bày bán rất nhiều, thu hút được sự quan tâm của đông đảo công chúng.


Vào thời điểm này, làng hoa Sa Đéc đang chuẩn bị nhiều loại hoa phục vụ Tết Nguyên đán như: Cúc Tai-gơ, cúc mâm xôi, cúc Đài Loan, cúc đồng tiền, hồng tam muội, hồng nhung, hồng Gờ-rơ-da (màu tím sen), hồng cô-kết (màu gạch tôm), hồng Cơ-lê-ô-bát (màu hồng phấn), vạn thọ, dạ yến thảo, cát tường, sứ, sen, súng… cùng với các loại kiểng: Mai vàng, thược dược, vạn lộc, phú quý, kim phát tài, thịnh vượng, hòn ngọc viễn đông… Năm nay, chính quyền địa phương có kế hoạch tổ chức lễ hội hoa xuân Ất Mùi hoành tráng nên nhiều nhà vườn đã chuẩn bị các loại hoa-kiểng phong phú và đa dạng. Nhà vườn Tân Quy Đông còn trồng các loại kiểng lá, bonsai, kiểng thú, kiểng trái… để đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Trên Tỉnh lộ 848, ven dòng sông Sa, tàu - xe tấp nập, dập dìu cảnh lên - xuống hoa, kiểng rất nhộn nhịp. Bên cạnh các loại hoa kiểng truyền thống hằng năm thì năm nay còn xuất hiện nhiều loại hoa kiểng mới “lạ” và “độc” như: Cây hương thảo, cây không khí…

Nghề trồng hoa kiểng ở Tân Quy Đông đã có từ những năm 1930, mà có lẽ lâu đời nhất là Tân Quy Đông, Vườn Hồng Tư Tôn, nhưng khởi sắc và phát triển mạnh từ hơn hai thập niên gần đây. Mỗi ngày, có trên 5.000 giỏ hoa các loại được lên xe, xuống tàu chuyển đi khắp các nơi. Bởi, Sa Đéc là đầu mối giao lưu đường bộ và đường thủy rất thuận tiện lên Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai và khắp các tỉnh châu thổ sông Cửu long. Tại vựa hoa kiểng ở các tỉnh - thành phố có tới 65% hoa kiểng Sa Đéc và 35% hoa dành cho xuất khẩu.

Bài và ảnh: Trọng Trung