Kiến tạo động lực tăng trưởng mới 

Theo Phó Chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng Lê Trung Kiên, hiện nay kinh tế thế giới và trong nước đang bước vào một giai đoạn mới với những thay đổi rất căn bản. Thị trường quốc tế có xu hướng bảo hộ thương mại đang quay trở lại mạnh mẽ tại các thị trường lớn như Hoa Kỳ và châu Âu. Việc xuất khẩu hàng hóa không còn đơn giản như trước; các yêu cầu về xuất xứ, về tiêu chuẩn xanh, về lao động ngày càng khắt khe hơn. Trong bối cảnh đó, nếu doanh nghiệp không có một môi trường linh hoạt để chủ động nguồn nguyên liệu, chủ động sản xuất và hoàn thiện quy trình xuất khẩu, thì sức cạnh tranh sẽ bị ảnh hưởng rất lớn.

Cùng đó, Quy tắc thuế tối thiểu toàn cầu hiện đã được áp dụng, công cụ ưu đãi thuế trước đây đã dần mất lợi thế trong thu hút đầu tư. Nhà đầu tư quốc tế hiện nay cần những yếu tố thiết thực hơn, đó là thủ tục hành chính phải nhanh gọn, chi phí thời gian phải thấp nhất và dòng chảy hàng hóa phải được thông quan thuận lợi nhất.

Ngoài ra, Nghị quyết 45 về xây dựng và phát triển thành phố Hải Phòng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và Kết luận số 96 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 45, đã giao nhiệm vụ cho Hải Phòng phải là động lực phát triển của cả miền Bắc. Nếu chỉ dừng lại ở việc phát triển các khu công nghiệp như hiện nay, thành phố sẽ sớm chạm tới ngưỡng giới hạn tăng trưởng. Với định hướng, nhiệm vụ đã được Bộ Chính trị giao phó, thành phố Hải Phòng cần một cú hích mới, một không gian phát triển mới rộng mở hơn, kiến tạo những động lực tăng trưởng mới, những mô hình kinh tế đột phá và ưu việt hơn.

Chính vì vậy, Nghị quyết số 226/2025/QH15 ngày 27/6/2025 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Hải Phòng, trong đó cho phép thành lập Khu thương mại tự do (FTZ), chính là lời giải cho những vấn đề nêu trên, mở ra cánh cửa để Hải Phòng bước vào một kỷ nguyên phát triển mới - Kỷ nguyên của tự do thương mại, hội nhập sâu rộng và công nghệ đỉnh cao.

Ông Lê Trung Kiên khẳng định, việc thành lập FTZ Hải Phòng không chỉ là niềm tự hào, mà còn là trọng trách lớn lao mà Trung ương tin tưởng giao phó cho thành phố. Đây là mô hình FTZ đầu tiên tại miền Bắc, được xây dựng dựa trên những kinh nghiệm thành công của thế giới, kết hợp với thực tiễn và lợi thế đặc thù của Hải Phòng.

Đây không chỉ là một cái tên mới, mà là một tư duy quản lý mới. FTZ sẽ tạo ra hành lang pháp lý thông thoáng để hàng hóa được lưu thông thuận lợi nhất, giúp doanh nghiệp giải quyết bài toán về chuỗi cung ứng toàn cầu.

"Thay vì chỉ dựa vào ưu đãi thuế, thành phố Hải Phòng cam kết tạo ra một môi trường đầu tư với các thủ tục hành chính được tối giản, quyền lợi của nhà đầu tư được bảo đảm bằng những chính sách vượt trội đã được Quốc hội và HĐND thành phố thông qua", Phó Chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng Lê Trung Kiên nói.

Niềm tin nhà đầu tư 

Niềm tin nhà đầu tư vào Khu thương mại tự do đang trở thành chỉ dấu quan trọng cho sức hút của Hải Phòng. Với ưu đãi thể chế và hạ tầng cảng biển hiện đại, thành phố cảng được kỳ vọng sẽ thu hút dòng vốn dài hạn, tạo động lực tăng trưởng mới.

Khu thương mại tự do thành phố Hải Phòng có quy mô khoảng 6.292 ha bố trí tại các vị trí không liền kề gắn với Khu kinh tế Đình Vũ - Cát Hải và Khu kinh tế ven biển phía Nam Hải Phòng, được tổ chức thành các khu chức năng, bao gồm: Khu sản xuất, khu cảng và hậu cần cảng, trung tâm logistics, khu thương mại - dịch vụ và các loại hình khu chức năng khác theo quy định của pháp luật. 

Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam (KOCHAM) ông Ko Tae Yeon cho hay, Hàn Quốc là một trong những đối tác đầu tư lớn nhất của Việt Nam, với tổng vốn đầu tư lũy kế đạt khoảng 87,5 tỷ USD, chiếm khoảng 18% tổng vốn FDI. Kim ngạch thương mại song phương cũng đã đạt 86,7 tỷ USD, và các doanh nghiệp Hàn Quốc liên tục đóng góp cho sự phát triển kinh tế của Việt Nam thông qua sản xuất, tạo việc làm và hợp tác về công nghệ.
 
Hải Phòng là một trong những địa phương có hoạt động đầu tư của Hàn Quốc sôi động nhất, với các dự án Hàn Quốc chiếm khoảng 25% tại các khu công nghiệp lớn, và Hàn Quốc luôn nằm trong nhóm quốc gia dẫn đầu về vốn đăng ký. Các doanh nghiệp Hàn Quốc, đặc biệt trong các lĩnh vực điện tử, linh kiện và vật liệu, là một trong những trụ cột quan trọng của hệ sinh thái công nghiệp Hải Phòng.

Chia sẻ về định hướng hợp tác giữa FTZ Hải Phòng và doanh nghiệp Hàn Quốc, ông Ko Tae Yeon đưa ra các cơ hội hợp tác trong ba lĩnh vực, đó là chuỗi cung ứng, chuyển đổi xanh, và nguồn nhân lực và công nghệ. Thành phố cũng cần xây dựng một cơ chế trao đổi ổn định giúp doanh nghiệp có thể thường xuyên phản ánh ý kiến của mình. Các doanh nghiệp Hàn Quốc luôn sẵn sàng đóng góp vào sự phát triển của Khu thương mại tự do và hệ sinh thái công nghiệp của Hải Phòng.

Đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp Singapore tại Việt Nam - SingCham Việt Nam ông Đỗ Văn Huy cho rằng, với vị thế cửa ngõ logistics của miền Bắc, cùng cơ chế đặc thù của Nghị quyết 226, Hải Phòng có cơ hội xây dựng một Khu thương mại tự do xanh, thông minh và mang tính dẫn dắt quốc gia.

SingCham và cộng đồng doanh nghiệp Singapore sẵn sàng đồng hành thông qua trao đổi kinh nghiệm, bài học; giải pháp năng lượng sạch; công nghệ hạ tầng thông minh; tư vấn ESG và tín chỉ carbon, và giải pháp khu công nghiệp sinh thái.

Ông Bruno Jaspaert - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) nhận định, Hải Phòng sở hữu những lợi thế cốt lõi để tiên phong trong mô hình FTZ thế hệ mới. Đó là lợi thế về vị trí chiến lược, Hải Phòng sở hữu cảng nước sâu, kết nối đường cao tốc, đường sắt với Châu Âu và Trung Quốc, cùng với sự gần gũi với các chuỗi cung ứng toàn cầu. Thành phố còn có nguồn nhân lực trẻ và linh hoạt, sẵn sàng tiếp thu các kỹ năng "xanh" và kỹ năng số.

Đó còn là cộng đồng nhà đầu tư hiện hữu (Châu Âu). Các nhà đầu tư hiện tại đã đóng góp 28 tỷ USD và sẵn sàng mở rộng quy mô nếu FTZ tại Hải Phòng áp dụng các tiêu chuẩn hài hòa với các quy tắc và chuẩn mực của Liên minh châu Âu (EU).

Để xây dựng một FTZ đạt chuẩn quốc tế, EuroCham đề xuất Hải Phòng tập trung vào ba trụ cột: Minh bạch, nền tảng của niềm tin nhà đầu tư. FTZ minh bạch không chỉ thu hút vốn mà còn thu hút sản xuất giá trị cao, mang tính dài hạn.

Đồng thời, xây Dựng FTZ xanh, bền vững, chống chịu khí hậu; Số hóa, động lực của hiệu quả và cạnh tranh toàn cầu - cơ hội cho Hải Phòng trở thành FTZ hoàn toàn số hóa đầu tiên của Việt Nam với các quy trình trực tuyến từ đầu đến cuối.

Theo Trưởng ban Ban Quản lý Khu kinh tế Hải Phòng Phạm Văn Thép, các cơ chế đặc thù, cùng với tiềm năng, lợi thế và quyết tâm, thành phố Hải Phòng sẽ phát triển mạnh mẽ, vươn tầm trở thành một trung tâm kinh tế, thương mại quốc tế có vị thế hàng đầu khu vực và thế giới. Ban Quản lý Khu kinh tế Hải Phòng cam kết sẽ tiếp tục đồng hành với các doanh nghiệp, nhà đầu tư với tinh thần hỗ trợ tối đa, hành động quyết liệt và minh bạch cao nhất. Hải Phòng không chỉ trao cơ chế mà còn cam kết trở thành đối tác tin cậy đồng hành cùng doanh nghiệp trong mọi bước phát triển.

Bài cuối: Sức mạnh lợi thế cảng biển