Đầu tư đồng bộ, thay đổi diện mạo vùng cao

Là tỉnh trung du miền núi phía Bắc, Thái Nguyên có tỷ lệ đồng bào DTTS chiếm gần 37%. Với địa hình đa dạng, trình độ dân trí không đồng đều, trong đó có nhiều xã đặc biệt khó khăn, việc phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS luôn là ưu tiên hàng đầu của tỉnh trong nhiều nhiệm kỳ.

Giai đoạn 2021–2025, thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, Thái Nguyên đã đầu tư xây dựng 1.380 công trình hạ tầng thiết yếu phục vụ dân sinh và sản xuất: đường giao thông, trường học, trạm y tế, nhà văn hóa... Nhiều công trình được đưa vào sử dụng đã góp phần thay đổi diện mạo nông thôn miền núi, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân đi lại, học tập, khám chữa bệnh và phát triển sản xuất.

Song song với đó, tỉnh còn duy tu, bảo dưỡng 637 công trình xuống cấp, xây dựng mới và nâng cấp 44 trường dân tộc nội trú, bán trú, hỗ trợ học sinh DTTS được học tập trong môi trường tốt hơn. Tỉnh cũng đầu tư 98 công trình cấp nước sinh hoạt tập trung cho gần 8.650 hộ dân; thực hiện 10 dự án ổn định dân cư tập trung, tạo điều kiện để đồng bào an cư, lạc nghiệp.

Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát đạt kết quả nổi bật khi hơn 11.000 căn nhà được xây dựng và sửa chữa, vượt chỉ tiêu đề ra và hoàn thành trước tiến độ. Kết quả này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, giúp các hộ nghèo có mái ấm ổn định, yên tâm phát triển kinh tế và nâng cao chất lượng sống.

Khơi dậy nội lực vùng đồng bào dân tộc

Cùng với đầu tư hạ tầng, Thái Nguyên đã triển khai đồng bộ các giải pháp phát triển sản xuất, tạo sinh kế cho người dân vùng cao. 306 dự án phát triển sản xuất đã được triển khai, trong đó có 68 dự án liên kết chuỗi giá trị, hỗ trợ người dân từ khâu giống, kỹ thuật đến tiêu thụ sản phẩm.

Tỉnh chú trọng đào tạo nghề cho đồng bào, nhất là lao động trẻ, với hơn 20.000 lượt người DTTS được đào tạo nghề gắn với nhu cầu thị trường. Việc đẩy mạnh xuất khẩu lao động, hỗ trợ khởi nghiệp trong đồng bào DTTS cũng được xác định là hướng đi chiến lược để tăng thu nhập, góp phần giảm nghèo bền vững.

Công tác bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào DTTS tiếp tục được quan tâm. Hàng trăm di sản văn hóa vật thể và phi vật thể được gìn giữ, khôi phục và đưa vào phục vụ phát triển du lịch cộng đồng, tạo thêm sinh kế cho người dân, nhất là phụ nữ, thanh niên vùng cao.

Với nền tảng đã được xây dựng trong giai đoạn trước, Thái Nguyên đặt ra mục tiêu rõ ràng cho giai đoạn 2026–2030, đó là phát triển hạ tầng đồng bộ và tạo sinh kế bền vững cho đồng bào DTTS. Đây là hai khâu đột phá quan trọng, có tính quyết định đến hiệu quả của toàn bộ Chương trình.

Ông Hoàng Thanh Oai, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Thái Nguyên cho biết: "Chúng tôi sẽ phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành Trung ương, các địa phương để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho đồng bào dân tộc thiểu số được thụ hưởng đầy đủ các chính sách, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống, thúc đẩy phát triển bền vững".

Thái Nguyên cũng đề xuất điều chỉnh cơ cấu nguồn vốn phù hợp với nhu cầu thực tiễn. Trong đó, cần ưu tiên vốn đầu tư cho các công trình hạ tầng phục vụ dân sinh và sản xuất. Bởi nếu hạ tầng chưa hoàn thiện thì việc triển khai các chính sách hỗ trợ bằng vốn sự nghiệp (như hỗ trợ sản xuất, đào tạo nghề...) sẽ gặp nhiều khó khăn.

Đồng thời, tỉnh kiến nghị Trung ương nghiên cứu, tích hợp các chương trình, tiểu dự án, tránh chồng chéo, trùng lặp; giảm thiểu thủ tục hành chính để tạo điều kiện thuận lợi cho cấp cơ sở triển khai, nhất là khi bộ máy chính quyền cấp xã đã tinh gọn theo mô hình chính quyền 2 cấp.

Định hướng giai đoạn tới, Thái Nguyên sẽ tập trung phát triển nông - lâm nghiệp bền vững, gắn với bảo vệ rừng và tăng thu nhập từ dịch vụ môi trường rừng. Tỉnh sẽ mở rộng vùng trồng cây dược liệu, cây đặc sản, đặc biệt là vùng chè truyền thống, kết hợp với phát triển chăn nuôi đặc hữu theo hướng hàng hóa. Đồng thời, hỗ trợ người dân về vốn, kỹ thuật, giống, bao tiêu sản phẩm theo mô hình liên kết chuỗi.

Phát triển du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn văn hóa cũng là định hướng chiến lược. Bởi hiện nay, tỉnh có nhiều bản làng dân tộc Tày, Dao, Mông, Sán Dìu… đang từng bước trở thành điểm đến hấp dẫn, không chỉ thu hút du khách, mà còn giúp người dân có thêm sinh kế, tăng thu nhập từ hoạt động dịch vụ.

Tỉnh cũng tiếp tục khuyến khích phong trào khởi nghiệp trong thanh niên DTTS, kết nối thị trường, ứng dụng chuyển đổi số trong tiêu thụ sản phẩm vùng cao. Mục tiêu cuối cùng là làm sao để mỗi người dân, mỗi cộng đồng tự tin làm chủ cuộc sống, vươn lên thoát nghèo bằng nội lực.

Với những kết quả tích cực trong giai đoạn 2021–2025, cùng với định hướng đúng đắn cho giai đoạn tới, Thái Nguyên đang đứng trước cơ hội lớn để tạo bước đột phá toàn diện trong phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Tin tưởng rằng với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự đồng thuận của nhân dân và sự quan tâm của Trung ương, Thái Nguyên sẽ tiếp tục là điểm sáng trong công tác dân tộc, từng bước nâng cao đời sống đồng bào vùng cao, đảm bảo an sinh xã hội và phát triển bền vững.