Năm 2024, một tòa án ở bang Delaware đã ra phán xét yêu cầu vô hiệu hóa gói thưởng cổ phiếu trị giá hơn 50 tỷ USD mà Tesla phê duyệt cho ông Musk năm 2018, với lý do quy trình thông qua tại hội đồng quản trị không minh bạch và thiếu công bằng với cổ đông.

Gói cổ phiếu thưởng (share award) là hình thức doanh nghiệp cấp một số lượng cổ phiếu nhất định cho nhân sự, thường là lãnh đạo cấp cao, như một phần trong chính sách đãi ngộ hoặc khuyến khích gắn bó lâu dài.

Tháng 3 năm nay, ông Musk bắt đầu kháng cáo, cho rằng tòa sơ thẩm đã mắc nhiều sai sót pháp lý trong việc hủy bỏ gói thưởng trên. Trước đó, Tesla thông báo hội đồng quản trị đã lập một ủy ban đặc biệt để xem xét các vấn đề liên quan đến đãi ngộ của ông Musk, song không công bố chi tiết.

Theo hồ sơ gửi cơ quan quản lý, ủy ban đặc biệt cho biết gói thưởng mới nhằm tăng dần quyền biểu quyết của ông Musk, cũng là điều được cả ông và nhiều cổ đông coi là then chốt để duy trì cam kết của ông Musk với sứ mệnh của Tesla. Ủy ban nhấn mạnh: “Chúng tôi nhận thức rõ Elon có nhiều dự án và mối quan tâm khác nhau, nhưng tin rằng gói thưởng này sẽ tạo động lực để ông tiếp tục gắn bó với Tesla”.

Cũng theo hồ sơ, nếu tòa án Delaware phục hồi toàn bộ gói thưởng năm 2018, thì phần thưởng mới sẽ bị hủy hoặc điều chỉnh tương ứng để tránh trường hợp “lợi kép”.

Các cổ phiếu trong gói tạm thời này chỉ được chuyển nhượng nếu ông Musk duy trì vai trò điều hành chủ chốt đến năm 2027, kèm điều kiện nắm giữ trong 5 năm (trừ phần dùng để nộp thuế hoặc thanh toán giá mua). Ông Musk sẽ phải trả 23,34 USD cho mỗi cổ phiếu hạn chế được chuyển nhượng - mức giá bằng với giá thực hiện của gói thưởng năm 2018.

Cổ phiếu Tesla đã tăng hơn 2% trong phiên giao dịch trước giờ mở cửa. Tính từ đầu năm đến nay, cổ phiếu Tesla đã mất khoảng 25% giá trị trong bối cảnh doanh số sụt giảm do danh mục sản phẩm cũ, cạnh tranh gay gắt và các phát ngôn chính trị của ông Musk khiến một bộ phận người tiêu dùng xa lánh.

Tình hình trở nên khó khăn hơn khi chính phủ Mỹ cắt giảm hỗ trợ cho xe điện. Trong buổi họp công bố lợi nhuận gần đây, ông Musk cảnh báo việc cắt trợ cấp có thể khiến Tesla trải qua “vài quý đầy thử thách” trước khi bắt đầu có doanh thu từ phần mềm và dịch vụ tự lái từ cuối năm sau.

Dữ liệu do hãng nghiên cứu S&P Global Mobility cung cấp ngày 4/8 cho thấy lòng trung thành với thương hiệu Tesla đã giảm mạnh kể từ sau khi ông Musk công khai ủng hộ Tổng thống Donald Trump vào mùa Hè năm ngoái.

Dòng sản phẩm hiện tại của Tesla cũng đang bị cạnh tranh ngày càng gay gắt từ các mẫu xe điện của những nhà sản xuất ô tô truyền thống như General Motors, Hyundai và BMW. Cybertruck, mẫu xe mới duy nhất mà Tesla ra mắt kể từ năm 2020, được cho là không đạt kỳ vọng, bất chấp dự báo trước đó của Musk về hàng trăm nghìn xe bán ra mỗi năm. 

Trong bối cảnh CEO Elon Musk - cổ đông lớn nhất với 13% cổ phần - chuyển trọng tâm từ nền tảng xe điện giá rẻ sang phát triển robotaxi và robot hình người, Tesla đang định vị lại thương hiệu như một công ty công nghệ AI và robot thay vì chỉ là hãng xe điện.