Cơ chế luồng xanh

Các sở, ngành chức năng tỉnh An Giang và Đặc khu Phú Quốc cần có cách làm linh hoạt, sáng tạo, rút ngắn thời gian xử lý các thủ tục liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng, đầu tư, xây dựng… nhanh hơn bình thường, hiệu quả nhưng đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật; ưu tiên nguồn lực thực hiện nhanh, không để dự án đứt gãy, triển khai chậm tiến độ do vướng giải phóng mặt bằng…

Lãnh đạo UBND tỉnh An Giang, yêu cầu các công trình phục vụ APEC 2027 phải hoàn thành sớm từ 3 đến 6 tháng so với hợp đồng nên "cơ chế luồng xanh" với "đèn xanh" bật liên tục trong triển khai thực hiện dự án, công trình và trách nhiệm này phải đặt lên vai người đứng đầu.

Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Hồ Văn Mừng yêu cầu người đứng đầu, lãnh đạo phụ trách của các cơ quan, đơn vị, địa phương phải trực tiếp chỉ đạo xử lý, không ủy thác cho cấp phó hoặc chuyên viên. Lãnh đạo các ngành chức năng cần trao đổi trực tiếp với nhau trong thực hiện nhiệm vụ, hạn chế trao đổi văn bản qua lại rất mất thời gian.

Tinh thần làm việc phải "6 rõ" (rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm, rõ thẩm quyền), nâng cao hiệu quả quản lý, điều hành và thực thi nhiệm vụ, tăng tính minh bạch, trách nhiệm, tránh tình trạng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm. Cơ quan chức năng chịu trách nhiệm toàn bộ công việc được giao, theo dõi, phát hiện và xử lý các điểm nghẽn để đảm bảo tiến độ thực hiện.

Cùng với sự quyết liệt trong chỉ đạo, tinh thần làm việc không ngừng nghỉ, tháo gỡ kịp thời các vướng mắc, tỉnh kiến nghị Trung ương cơ chế đặc thù để Phú Quốc hoàn thành các dự án trọng điểm đúng kế hoạch, sẵn sàng đón chào APEC 2027.

Cụ thể như tháo gỡ triệt để vướng mắc về giải phóng mặt bằng, tỉnh kiến nghị Trung ương áp dụng chính sách tạm cư (bố trí nhà ở tạm hoặc hỗ trợ tiền thuê nhà) và cho phép thu hồi đất trước khi bố trí tái định cư; sớm ban hành các Nghị định hướng dẫn Luật PPP (Luật số 90/2025/QH15), vì hai dự án quan trọng là Trung tâm tổ chức Hội nghị APEC và Tuyến tàu điện đô thị đang triển khai theo hình thức PPP, hiện thiếu cơ sở pháp lý để thực hiện thủ tục; áp dụng cơ chế đặc thù về khai thác khoáng sản để giải quyết tình trạng khan hiếm vật liệu xây dựng.

Hiện nay, việc triển khai thực hiện các dự án phục vụ APEC 2027 tại đảo Phú Quốc còn nhiều rào cản, "nút thắt" ảnh hưởng đến kế hoạch, tiến độ các công trình, nhất là giải phóng mặt bằng và tái định cư. Trong số 21 dự án phục vụ APEC, có nhiều dự án chưa đảm bảo tiến độ so với kế hoạch đề ra. Trong đó, có 13 dự án cần thu hồi hơn 1.120 ha đất, ảnh hưởng đến hơn 4.000 hộ dân, với khoảng 3.100 hộ đủ điều kiện tái định cư và công tác tái định cư đang là "nút thắt" của tỉnh An Giang cần tập trung tháo gỡ.

Cùng đó, các khu tái định cư An Thới, Hồ Suối Lớn, Hàm Ninh, Cửa Cạn đều đang bị chậm trễ trong việc phê duyệt quy hoạch phân khu (tỷ lệ 1/2000) và quy hoạch chi tiết (1/500). Điều này khiến việc phát hành thông báo thu hồi đất và các bước tiếp theo không thể tiến hành.

Ông Trần Minh Khoa - Chủ tịch UBND Đặc khu Phú Quốc cho biết, trong tổng số 21 dự án, công trình APEC 2027 có 1 dự án tái định cư thuộc nhóm đầu tư công tạo quỹ đất khoảng 9.400 nền với 4 khu tái định cư là An Thới, Hồ Suối Lớn, Cửa Cạn và Hàm Ninh, vừa phục vụ Hội nghị APEC 2027, vừa phục vụ giải phóng mặt bằng các dự án phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Đặc khu đang triển khai mạnh giải phóng mặt bằng, nỗ lực phối hợp với nhà đầu tư và ngành chức năng để đảm bảo dự án phục vụ APEC 2027 được triển khai đúng tiến độ; đồng thời hỗ trợ người dân ổn định cuộc sống sau khi bị ảnh hưởng bởi giải phóng mặt bằng.

Tuy nhiên, Đặc khu Phú Quốc đang đối mặt với nhiều khó khăn trong giải phóng mặt bằng. Một số hộ dân lấn chiếm đất, xây dựng trái phép, mua bán đất bằng giấy tay khiến việc đo đạc, kiểm đếm và xác định chủ sở hữu gặp khó khăn; xây dựng công trình trái phép và trồng cây trên đất quy hoạch... Hiện Đặc khu tích cực tuyên truyền, vận động người dân tự nguyện giao đất nhưng vẫn còn một số trường hợp không chấp hành, cần phải áp dụng biện pháp pháp lý như xử phạt hành chính và cưỡng chế thu hồi đất để đảm bảo tiến độ.

Đảo Ngọc giao thương - du lịch quốc tế

Sự kiện APEC 2027, tổng vốn hơn 137.000 tỷ đồng đầu tư vào Phú Quốc với 21 dự án trọng điểm, đưa Đặc khu này trở thành "Đảo Ngọc giao thương - du lịch quốc tế". Lãnh đạo tỉnh An Giang nhấn mạnh, Hội nghị APEC 2027 không chỉ là một sự kiện ngoại giao quốc tế mà còn là cú hích lịch sử, tạo động lực phát triển bền vững cho Phú Quốc nói riêng, tỉnh An Giang và khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Phú Quốc hứa hẹn mang lại tốc độ tăng trưởng GRDP cao trong giai đoạn 2025 - 2030, hàng năm, thu ngân sách tăng 6,68%, lượng khách du lịch tăng 16,47% (trong đó khách quốc tế tăng 14,87%/năm), doanh thu du lịch - dịch vụ tăng 19,81%, tổng vốn đầu tư toàn xã hội tăng 18,39%...

Theo đó, sân bay quốc tế Phú Quốc đạt chuẩn quốc tế là cửa ngõ quan trọng để đón lượng khách quốc tế lớn đến dự hội nghị, tạo động lực phát triển du lịch, thương mại và logistics, thu hút đầu tư.

Ngoài hạ tầng hàng không, Phú Quốc phát triển một hệ sinh thái đô thị chuẩn quốc tế. Cụ thể là Trung tâm hội nghị APEC trở thành nơi tổ chức các hội thảo, hội nghị quốc tế và bất động sản cao cấp, kích thích phát triển các dịch vụ cao cấp như nhà hàng, resort, trung tâm thương mại.

Cạnh đó, tuyến tàu điện đô thị kết nối sân bay Phú Quốc - Dương Đông - An Thới, góp phần giảm ùn tắc giao thông, nâng cao trải nghiệm cho du khách, tạo hành lang phát triển đô thị dọc tuyến, thu hút đầu tư vào các khu đô thị mới và trung tâm thương mại ven tuyến. Đại lộ APEC kết nối nhanh giữa sân bay, trung tâm và khu vực hội nghị, tăng giá trị đất ven đường và hỗ trợ vận chuyển hàng hóa, dịch vụ.

Ngoài ra, các dự án ngầm hóa hạ tầng kỹ thuật khu vực An Thới và Dương Đông, cải thiện hệ thống điện, viễn thông, cấp thoát nước… nhằm tạo cảnh quan đô thị hiện đại, đáp ứng nhu cầu phát triển lâu dài của Đặc khu Phú Quốc. Các nhà máy nước, hồ nước, nhà máy xử lý nước và rác thải được đầu tư xây dựng đồng loạt, đồng bộ nhằm nâng cao chất lượng nguồn nước, môi trường đô thị, tạo nền tảng phát triển bền vững, thu hút nhà đầu tư trong, ngoài nước, nhất là nhà đầu tư quốc tế. Các khu tái định cư An Thới, Cửa Cạn, Hàm Ninh, Suối Lớn, góp phần ổn định đời sống người dân, tạo quỹ đất.

Việc Phú Quốc được định vị là "Đặc khu giao thương - du lịch quốc tế" sau APEC sẽ tạo ra một cực tăng trưởng mới, góp phần vào sự thịnh vượng chung của khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Sự tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ, đặc biệt trong ngành du lịch và logistics sẽ kéo theo nhu cầu về nguồn nhân lực, nông sản và dịch vụ từ các tỉnh lân cận trong vùng, mang lại những lợi ích kinh tế lâu dài cho vùng châu thổ sông Cửu Long trong tương lai.