Trong bối cảnh không gian mạng ngày càng tác động sâu rộng đến đời sống văn hóa - xã hội, việc hoàn thiện hành lang pháp lý, tăng cường giám sát thông tin điện tử và đồng thời khuyến khích các hoạt động sáng tạo tích cực trên nền tảng số đang trở thành yêu cầu cấp thiết.
Chiều 29/12, Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) tổ chức hội nghị tổng kết, đánh giá hoạt động thông tin điện tử năm 2025 và định hướng nhiệm vụ năm 2026. Hội nghị là dịp để nhìn lại hiệu quả quản lý, đồng thời định hình hướng phát triển “truyền thông mới” gắn với xây dựng công nghiệp văn hóa trong giai đoạn tới.
Quang cảnh Hội nghị.
Bà Nguyễn Thị Thanh Huyền, Phó Cục trưởng Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử cho biết, trong năm 2025, công tác quản lý nhà nước đối với lĩnh vực thông tin điện tử tập trung triển khai Nghị định số 147/2024/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý, cung cấp và sử dụng dịch vụ Internet, thông tin trên mạng; đồng thời xây dựng và tổ chức thực hiện nghị định về phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch.
Theo Phó Cục trưởng Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử, thời gian qua, cơ quan quản lý đã tập trung xử lý nhiều vi phạm trên không gian mạng, trong đó đáng chú ý là tình trạng định danh mập mờ gây nhầm lẫn với cơ quan báo chí, vi phạm quy định về tổng hợp thông tin, trích dẫn nguồn và chậm gỡ bỏ nội dung sai phạm.
Tuy nhiên, bà Nguyễn Thị Thanh Huyền cũng cho rằng, việc xử lý triệt để tình trạng “báo hóa” các trang thông tin điện tử tổng hợp và mạng xã hội vẫn gặp khó khăn do chế tài chưa theo kịp thực tiễn. Trong thời gian tới, Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử sẽ tăng cường giám sát và áp dụng các biện pháp quản lý quyết liệt hơn, nhằm nâng cao hiệu lực quản lý trên không gian mạng.
Đáng chú ý, Nghị định 147/2024/NĐ-CP đã bổ sung nhiều quy định mới, lần đầu tiên đưa hoạt động livestream vào khuôn khổ pháp lý, cùng với các yêu cầu về định danh, xác thực người dùng. Những quy định này bước đầu phát huy hiệu quả trong việc hạn chế tài khoản ảo, nặc danh, dù thực tế vẫn còn một số nền tảng xuyên biên giới chưa tuân thủ đầy đủ.
Trong năm 2025, Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử đã xử phạt 4 trường hợp vi phạm, đình chỉ hoạt động 65 mạng xã hội không đủ điều kiện và thu hồi 26 giấy phép của 18 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực thông tin điện tử.
Bà Nguyễn Thị Thanh Huyền, Phó Cục trưởng Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử chia sẻ nhiều nội dung về quản lý lĩnh vực thông tin điện tử năm 2025.
Từ thực tiễn quản lý tại địa phương, ông Nguyễn Ngọc Hồi, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TP Hồ Chí Minh cho biết, hiện Thành phố có khoảng 22 triệu tài khoản hoạt động trên các nền tảng mạng xã hội, cho thấy mức độ tác động sâu rộng của không gian mạng đối với đời sống xã hội.
Trước thực tế đó, trong năm 2025, Sở Văn hóa và Thể thao TP Hồ Chí Minh xác định nhiệm vụ trọng tâm là tổ chức rà quét, giám sát thông tin trên không gian mạng hằng ngày thông qua hệ thống phần mềm lắng nghe mạng xã hội (social listening). Hệ thống này cho phép theo dõi, tổng hợp và kịp thời báo cáo diễn biến dư luận, bao gồm cả các tài khoản hoạt động từ nước ngoài có ảnh hưởng đến TP Hồ Chí Minh.
Trên cơ sở dữ liệu thu thập được, Sở Văn hóa và Thể thao TP Hồ Chí Minh phối hợp chặt chẽ với các đơn vị nghiệp vụ của Công an TP Hồ Chí Minh để thực hiện giám định tư pháp và xử lý các hành vi vi phạm theo quy định. Nhiều vụ việc nổi cộm đã được xử lý, trong đó có các trường hợp YouTuber, TikToker gây dư luận xấu; các vi phạm khác trong lĩnh vực truyền thông tiếp tục được rà soát, chấn chỉnh.
Không chỉ tập trung xử lý vi phạm, ông Nguyễn Ngọc Hồi cho biết, TP Hồ Chí Minh đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin để triển khai mô hình “truyền thông mới” trên không gian mạng. Hiện Thành phố là một trong số ít địa phương trên cả nước có Phòng Thông tin điện tử riêng, trực tiếp phụ trách quản lý lĩnh vực này và công tác thông tin cơ sở.
Đối với hệ thống thông tin cơ sở tại 168 xã, phường, Sở Văn hóa và Thể thao TP Hồ Chí Minh định hướng chuyển mạnh sang nền tảng số, từng bước giảm sự phụ thuộc vào hệ thống truyền thanh truyền thống. Hiệu quả của thông tin điện tử được thể hiện rõ nét khi năm 2025, TP Hồ Chí Minh lần đầu tiên tổ chức lấy ý kiến người dân thông qua nền tảng số, thu hút khoảng 6 triệu lượt góp ý cho việc xây dựng Tượng đài tưởng niệm COVID-19 chỉ trong vòng 15 ngày.
Bên cạnh đó, Thành phố cũng định hướng phát triển các hoạt động tích cực trên không gian mạng, trong đó có việc xây dựng các “phòng truyền thông số” tại địa phương. Mô hình này vừa phục vụ công tác quản lý nhà nước, vừa góp phần quảng bá hình ảnh địa phương, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
Liên quan đến phát triển công nghiệp văn hóa, ông Nguyễn Ngọc Hồi cho biết, TP Hồ Chí Minh mong muốn phối hợp tổ chức một lễ hội game quốc tế, qua đó tạo sân chơi chuyên nghiệp, tập hợp nguồn lực và định hướng phát triển ngành game - lĩnh vực có tỷ suất tăng trưởng cao trong công nghiệp văn hóa.
Theo ông Nguyễn Ngọc Hồi, nếu được định hướng đúng, game hoàn toàn có thể trở thành công cụ quảng bá hiệu quả văn hóa, lịch sử và du lịch. Nhiều ý tưởng phát triển game gắn với các sự kiện lịch sử, địa danh tiêu biểu của TP Hồ Chí Minh cho thấy tiềm năng lớn của ngành game Việt Nam khi được đầu tư bài bản, lâu dài.
Qua đó, các cơ quan quản lý kỳ vọng không gian mạng sẽ được phát triển theo hướng lành mạnh, sáng tạo và bền vững, vừa bảo đảm kỷ cương pháp luật, vừa mở rộng dư địa cho công nghiệp văn hóa và truyền thông số trong giai đoạn mới.