Theo trang tin châu Âu Euronews.com ngày 27/8, trong bối cảnh xung đột kéo dài, các cuộc tấn công gần đây của Ukraine vào các nhà máy lọc dầu của Nga không chỉ gây ra những thiệt hại về vật chất mà còn tạo ra những sóng gió lớn cho nền kinh tế và đời sống xã hội tại quốc gia này. Chiến dịch của Ukraine đã làm gián đoạn đáng kể năng lực lọc dầu, gây ra tình trạng thiếu hụt nhiên liệu, đẩy lạm phát gia tăng và tiềm ẩn nguy cơ bất ổn kinh tế vĩ mô.

Thiệt hại lớn cho năng lực lọc dầu

Như hãng tin Reuters đưa tin, các cuộc tấn công của Ukraine gần đây đã nhắm vào ít nhất 10 nhà máy lọc dầu trên lãnh thổ Nga, làm tê liệt khoảng 17% tổng công suất lọc dầu của Moskva. Con số này tương đương với khoảng 1,1 triệu thùng dầu mỗi ngày bị gián đoạn, một tổn thất không hề nhỏ đối với một trong những trụ cột kinh tế chính của Điện Kremlin. Chiến dịch của Ukraine, với trọng tâm là các nhà máy lọc dầu, kho chứa và cơ sở công nghiệp-quân sự, đã làm gián đoạn khả năng chế biến và xuất khẩu dầu của Nga, gây ra những hệ lụy trực tiếp đến chuỗi cung ứng năng lượng quốc gia.

Hệ quả rõ rệt nhất của các cuộc tấn công là tình trạng thiếu hụt xăng dầu trên khắp nước Nga và cả ở những khu vực do Nga kiểm soát của Ukraine. Thông tin từ tờ Wall Street Journal cho biết, một số khu vực như Crimea và miền Nam nước Nga đã phải áp dụng chế độ phân phối tại các trạm xăng. Tình trạng này không chỉ gây bất tiện cho người dân mà còn làm gián đoạn các hoạt động kinh doanh và sản xuất.

Thực tế, ngay cả trước khi Ukraine tăng cường các cuộc tấn công, Nga đã phải vật lộn để đáp ứng nhu cầu xăng trong nước, đặc biệt trong mùa cao điểm du lịch và thu hoạch. Từ năm 2022, Nga đã phải liên tục áp dụng các lệnh cấm xuất khẩu xăng một cách không liên tục để ưu tiên thị trường nội địa. Tình trạng thiếu hụt trở nên trầm trọng hơn sau các cuộc tấn công, khiến giá xăng tăng cao, gây áp lực lên chi phí tiêu dùng và chi phí kinh doanh trên khắp các ngành.

Sự gia tăng chi phí nhiên liệu có nguy cơ thúc đẩy lạm phát một cách đáng kể. Giá xăng tăng không chỉ làm tăng chi phí trực tiếp cho người tiêu dùng mà còn làm tăng chi phí gián tiếp trên toàn bộ nền kinh tế, từ vận tải, sản xuất đến phân phối hàng hóa. Điều này sẽ đẩy lạm phát chung lên cao và làm suy yếu sức mua của người dân.

Trong khi đó, Ngân hàng Trung ương Nga đã có động thái hạ lãi suất vào cuối tháng 7 năm nay, một quyết định được cho là phản ứng sớm trước sự sụt giảm tạm thời trong tỷ lệ lạm phát hàng năm. Tuy nhiên, sự kết hợp giữa lãi suất thấp, giá xăng tăng và các khoản chi tiêu dài hạn của chính phủ cho việc duy trì hoạt động quân sự và củng cố cơ sở công nghiệp quốc phòng có thể sẽ tạo ra một cơn bão lạm phát. Hậu quả là đồng rúp sẽ bị mất giá trong trung và dài hạn, nguy cơ gây thêm bất ổn kinh tế vĩ mô cho Nga.

Phản ứng của Nga

Các cuộc tấn công của Ukraine vào ngành năng lượng Nga không phải là ngẫu nhiên. Theo Cơ quan An ninh Ukraine (SBU), chiến dịch này nhằm mục đích cắt giảm nguồn thu mà Nga cần để duy trì chiến dịch quân sự ở Ukraine. Mục tiêu của Kiev là làm suy yếu tiềm lực chiến đấu và năng lực hậu cần của Nga, đặc biệt là về mặt cung cấp nhiên liệu. Đây được xem là một hành động đáp trả sau khi Nga liên tục nhắm vào cơ sở hạ tầng năng lượng quan trọng của Ukraine, gây ra tình trạng mất điện trên diện rộng.

Trước tình hình đó, Moskva đã có những bước đi nhằm đối phó. Hãng tin Reuters đưa tin rằng Nga đã tăng kế hoạch xuất khẩu dầu thô thêm 200.000 thùng mỗi ngày trong tháng 8 năm nay. Ngoài ra, hãng thông tấn TASS ngày 27/8 cho biết, chính phủ Nga đã gia hạn lệnh cấm tạm thời xuất khẩu xăng đối với tất cả các bên tham gia thị trường (bao gồm cả các nhà máy lọc dầu) cho đến ngày 30/9 tới, đối với các bên không sản xuất. Chính phủ Nga cho biết thêm rằng quyết định này nhằm mục đích duy trì tình hình ổn định trên thị trường nhiên liệu trong nước.

Tóm lại, các cuộc tấn công của Ukraine vào nhà máy lọc dầu của Nga đã tạo ra những thách thức đáng kể, từ tình trạng thiếu hụt nhiên liệu đến áp lực lạm phát. Điều này không chỉ gây khó khăn cho người dân mà còn trực tiếp tác động đến khả năng duy trì chiến sự của Moskva trong bối cảnh cuộc xung đột vẫn chưa có hồi kết.