Cần biết cách chăm sóc trẻ bị bó bột. |
Theo thống kê của Bệnh viện Nhi Trung ương, mỗi năm bệnh viện tiếp nhận từ 1.100 - 2.000 trường hợp trẻ bị tai nạn thương tích và thường có dấu hiệu gia tăng vào mùa hè, trong đó rất nhiều tai nạn khiến trẻ phải bó bột.
Khi trẻ bó bột cha mẹ cần phải biết cách chăm sóc để trẻ không bị khó chịu, nhiễm khuẩn, và kịp thời phát hiện những dấu hiệu nguy hiểm.
Theo hướng dẫn của Bệnh viện Nhi Trung ương, bó bột là phương pháp giúp bất động xương gãy và giữ cho xương ở tư thế giải phẫu, tránh bị di lệch, thúc đẩy quá trình liền xương (nếu gãy xương); bảo vệ và giúp phần mềm chóng hồi phục (nếu tổn thương phần mềm). Ngoài ra bó bột còn giúp bệnh nhân giảm đau, giảm sưng nề và giảm co cơ sau chấn thương. Trong một số trường hợp, bó bột nhằm bất động tạm thời trong thời gian chờ phẫu thuật.
Thời gian bó bột thường kéo dài từ khoảng 4 - 8 tuần hoặc lâu hơn tùy theo lứa tuổi, tình trạng bệnh của trẻ, vị trí xương, khớp bị tổn thương hoặc viêm nhiễm.
Cách theo dõi, chăm sóc trẻ khi bị bó bột để kịp thời phát hiện các dấu hiệu xấu:
Sau khi bó bột cần lau sạch đầu chi cho trẻ để theo dõi màu sắc và mức độ sưng nề. Nếu đầu chi tím có nghĩa là bột bị chặt hoặc bị chèn ép, phải đưa trẻ đến cơ sở y tế để kiểm tra nới bột ra, nếu cần thiết có thể tháo bột bó lại.
Cha mẹ phải thường xuyên kiểm tra cảm giác đầu chi bó bột của trẻ, nếu tê bì hoặc mất cảm giác, đầu chi lạnh, phải đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế để tháo bột.
Sau khi bó bột không được cho trẻ đi lại trên bột ngay, cần chờ ít nhất 1 giờ đối với bột thủy tinh và sau 2 - 3 ngày đối với bột thạch cao. Nếu đi lại sớm sẽ làm hỏng bột, một số trường hợp còn có thể làm di lệch xương bị gãy.
Trong thời gian 24 - 72 giờ đầu sau bó bột, do hiện tượng sưng nề tăng lên làm cho bột có xu hướng chặt lại, người bệnh có cảm giác chật chội, căng tức phần chi bó bột. Do vậy, nên kê chi bó bột cao hơn mức tim.
- Giữ cho bột khô ráo. Nếu để bột ẩm hoặc thấm nước, nước có thể thấm vào lớp vải hoặc giấy lót trên da, làm cho bột bở ra, dễ nứt gãy bột và gây kích ứng da.
- Không được dùng các vật dụng cứng hoặc có đầu nhọn như que, bút, thìa… để luồn dưới bột gãi ngứa, nếu làm vậy dễ gây tổn thương da, dẫn đến viêm nhiễm da.
- Bệnh nhân tuyệt đối không được tự ý cắt bỏ hoặc cắt ngắn bột hoặc xén mép bột, trường hợp mép bột cứng chà sát vào cơ thể gây đau thì dùng bông không thấm nước hoặc gạc độn lót thêm vào đầu mép bột. Nếu trẻ khó chịu nhiều thì đưa trẻ đến cơ sở y tế để kiểm tra.
- Chăm sóc, vệ sinh da sạch sẽ hàng ngày, lau sạch các đầu chi cho trẻ nhưng không làm ướt, bẩn bột. Khi tắm cho trẻ, lấy khăn quấn bên ngoài bột rồi bọc trùm băng túi nylon, để tránh làm ướt bột (trừ trường hợp bó bằng các loại bột cho phép tắm rửa trực tiếp trên bột).
- Cách tập luyện: Khi trẻ bị bó bột, dễ xuất hiện tình trạng teo cơ cứng khớp. Vì vậy cần cho trẻ tập phục hồi chức năng theo chỉ định của bác sĩ, nhằm phục hồi sức mạnh của cơ, biên độ vận động của khớp. Có thể tập từ ngày thứ 3 sau mổ hoặc sau bó bột.
Bên cạnh đó, việc tái khám theo đúng lịch hẹn của bác sĩ rất quan trọng, thậm chí phải khám lại ngay khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường như: tím, lạnh đầu chi, mất cảm giác hoặc vết thương bị thấm dịch có mùi hôi…