09:07 28/09/2025

Sự kiện kinh tế thế giới nổi bật tuần qua

Báo Tin tức và Dân tộc (TTXVN) điểm lại những sự kiện kinh tế thế giới nổi bật tuần qua.

1. Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 25/9 thông báo một loạt thuế nhập khẩu mới, bao gồm mức thuế 100% đối với dược phẩm, 25% đối với xe tải hạng nặng, cùng nhiều mặt hàng khác, bắt đầu áp dụng từ tuần tới. Thuế quan đã trở thành công cụ chính sách đặc trưng trong nhiệm kỳ hai của ông Trump, với mức thuế từ 10% đến 50% đánh vào hàng hóa nhập khẩu từ các đối tác thương mại và nhiều loại sản phẩm. Điều này làm gia tăng bất ổn cho kinh tế toàn cầu, đồng thời gây khó khăn cho các doanh nghiệp khi đưa ra quyết định đầu tư. 

Chú thích ảnh
Quang cảnh cảng hàng hóa Los Angeles, California, Mỹ. Ảnh: THX/TTXVN

2. Nợ toàn cầu chạm mức cao kỷ lục gần 338.000 tỷ USD. Báo cáo Giám sát Nợ Toàn cầu của Viện Tài chính Quốc tế (IIF) công bố ngày 25/9 cho hay nguyên nhân là do các điều kiện tài chính toàn cầu được nới lỏng, đồng USD yếu đi và lập trường chính sách tiền tệ ôn hòa hơn từ các ngân hàng trung ương lớn. Trung Quốc, Pháp, Mỹ, Đức, Anh và Nhật Bản là những quốc gia ghi nhận mức tăng nợ lớn nhất tính theo đồng USD, một phần do đồng USD yếu đi. 

3. Trung Quốc ồ ạt nhập khẩu đậu tương Argentina ngày 23/9, sau khi Argentina thông báo tạm thời dỡ bỏ thuế xuất khẩu ngũ cốc và sản phẩm phụ. Chỉ trong một ngày, Trung Quốc đã ký hợp đồng mua 15 chuyến hàng đậu tương, mỗi chuyến hàng khoảng 65.000 tấn sẽ được giao trong tháng 11 tới. Trước đó, mức thuế áp dụng cho đậu tương là 26%. Chính sách mới của Argentina có hiệu lực đến tháng 10 hoặc cho đến khi kim ngạch xuất khẩu đạt 7 tỷ USD. 

4. Thị trường tiền điện tử "bốc hơi" hơn 1,5 tỷ USD sau giai đoạn thăng hoa. Giới đầu tư chứng kiến số lệnh giao dịch với tổng trị giá 1,5 tỷ USD bị xóa sổ trên thị trường tiền điện tử sau đợt sụt giảm giá mạnh. Đợt tăng giá được thúc đẩy bởi sự ủng hộ của Tổng thống Mỹ Donald Trump đối với loại tài sản này hiện đang đối mặt thách thức. Phiên 22/9, bitcoin có lúc giảm tới 2,9%, xuống dưới mức 112.000 USD đổi 1 USD. Trong khi đó, ether - đồng tiền điện tử lớn thứ hai - lao dốc khoảng 9% xuống còn 4.075 USD.

5. Giá gạo Thái Lan giảm xuống mức thấp nhất gần 9 năm. Gạo 5% tấm của Thái Lan được chào bán ở mức 350 USD/tấn, mức thấp nhất kể từ tháng 11/2016, do nguồn cung trên thị trường dồi dào và nhu cầu yếu. Trong khi đó, giá gạo Ấn Độ không thay đổi, sau khi chạm mức thấp nhất trong ba năm vào tuần trước. Trước đó, việc giá gạo Thái Lan tương đối cao so với các đối thủ cạnh tranh đã khiến người mua e ngại, và khách hàng lựa chọn mua gạo của Ấn Độ và Việt Nam có giá phải chăng.

6. ASEAN đạt được sự đồng thuận về hợp tác khu vực để bảo vệ tăng trưởng, sau 3 ngày thảo luận và tham vấn với nhiều đối tác. Các nước cam kết đạt được 9 Mục tiêu kinh tế ưu tiên (PED) thuộc trách nhiệm của các Bộ trưởng Kinh tế ASEAN (AEM). Kết quả này được thể hiện rõ trong tuyên bố chung gồm 50 điểm được ban hành sau Hội nghị AEM lần thứ 57, trong đó các quốc gia thành viên nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết và quan trọng trong việc củng cố hệ thống thương mại đa phương.

7. Tổng thống Mỹ Donald Trump ký sắc lệnh hành pháp thúc đẩy kế hoạch bán lại TikTok. Theo sắc lệnh ký ngày 25/9, kế hoạch bán lại hoạt động của TikTok tại Mỹ cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước sẽ đáp ứng các yêu cầu về an ninh quốc gia được quy định trong một đạo luật năm 2024. Công ty mới tại Mỹ sẽ được định giá khoảng 14 tỷ USD, thấp hơn nhiều so với ước tính của một số nhà phân tích. Chính phủ Mỹ muốn giữ cho TikTok tiếp tục hoạt động, đồng thời đảm bảo quyền riêng tư dữ liệu của người Mỹ theo pháp luật.

Chú thích ảnh
Tổng thống Mỹ Donald Trump ký sắc lệnh hành pháp thúc đẩy kế hoạch bán lại TikTok. Ảnh: Kyodo/TTXVN

8. Nhà sản xuất chip Nvidia sẽ đầu tư tới 100 tỷ USD vào OpenAI. Bước đi này giúp củng cố vị thế là những "ông lớn" dẫn đầu trong cuộc đua xây dựng các hệ thống trí tuệ nhân tạo có thể biến đổi nền kinh tế và xã hội. Động thái trên sẽ giúp OpenAI mở rộng hệ thống trung tâm dữ liệu cần thiết để vận hành ChatGPT, sau khi đạt 700 triệu người dùng toàn cầu hàng tuần vào tháng 8. Phiên 22/9, cổ phiếu Nvidia và Apple đưa chứng khoán Mỹ lên mức đỉnh mới. 

9. Amazon bồi thường 2,5 tỷ USD sau cáo buộc lừa khách hàng dùng Prime. Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ (FTC) ngày 25/9 thông báo Amazon đã chấp nhận bồi thường số tiền trên để giải quyết vụ FTC cáo buộc tập đoàn thương mại điện tử này lừa khách hàng tham gia chương trình Prime. Amazon sẽ nộp phạt dân sự 1 tỷ USD cho FTC và trả lại tổng cộng 1,5 tỷ USD cho khoảng 35 triệu khách hàng “vô tình đăng ký Prime hoặc không được cho hủy”.

10. Samsung Electronics rơi xuống vị trí thứ ba về thị phần chip HBM toàn cầu. Dữ liệu vừa công bố cho hay trong quý II/2025, công ty điện tử Hàn Quốc đã rớt xuống vị trí thứ ba trên thị trường toàn cầu về chip nhớ băng thông cao HBM - thành phần không thể thiếu trong các ứng dụng trí tuệ nhân tạo. Theo Counterpoint Research, giai đoạn tháng 4-6/2025, Samsung chiếm 17% thị phần chip HBM toàn cầu, thấp hơn mức 21% của Technology Inc. có trụ sở tại Mỹ; SK hynix Inc. giữ vị trí dẫn đầu, chiếm 62% thị phần.

Như Mai/TTXVN (Tổng hợp)