Do những ách tắc trong giải phóng mặt bằng (GPMB) ở các dự án đã được phê duyệt, sản xuất tại Công ty than Khánh Hòa đang gặp nhiều khó khăn.

Nhận tiền đền bù nhưng không giao đất

Theo phương án mở rộng sản xuất, từ năm 2012, Công ty than Khánh Hòa - VVMI đã thực hiện 4 dự án bồi thường GPMB thuộc địa bàn 3 xã: Phúc Hà (thành phố Thái Nguyên), Sơn Cẩm (huyện Phú Lương) và An Khánh (huyện Đại Từ).



Trong số các dự án này, dự án đầu tư mở rộng bãi thải Tây tại địa bàn xã An Khánh, huyện Đại Từ hiện là khu vực khó GPBM nhất hiện nay. Dự án có tổng mức đầu tư thực hiện GPMB là 126 tỷ đồng và diện tích đất thu hồi hơn 34 ha. Việc mở rộng bãi thải Tây có ý nghĩa rất quan trọng đối với quá trình khai thác, sản xuất than của Công ty than Khánh Hòa trong việc nâng sản lượng khai thác lên 800.000 tấn/năm. Để đẩy nhanh dự án, từ cuối năm 2012, Công ty đã thực hiện đầy đủ các thủ tục về đền bù GPMB. Tuy nhiên, sau khi nhận tiền bồi thường với mức giá 78,7 triệu đồng/sào đất nông nghiệp, một số hộ dân thuộc xóm Làng Ngò vẫn không chịu bàn giao mặt bằng.

Ông Trình Văn Chiến, Trưởng xóm Làng Ngò cho biết: Cả xóm Làng Ngò có 240 hộ dân, trong đó có 70% số hộ bị ảnh hưởng bởi dự án mở rộng bãi thải Tây của Công ty than Khánh Hòa. Sau khi thống nhất về mức giá đền bù (ngang bằng với giá đền bù của xã Phúc Hà - thành phố Thái Nguyên), từ năm 2012, 100% số hộ bị thu hồi đất đã nhận tiền đền bù nhưng hiện bà con vẫn không giao đất để doanh nghiệp thực hiện dự án. Lý do bà con đưa ra đó là khi chi trả, các giấy tờ đều chỉ ghi là "tạm ứng" tiền đền bù mà chưa phải là số tiền thực tế theo quyết định phê duyệt của cơ quan có thẩm quyền. Đến đầu năm 2015, bà con lại tiếp tục đòi phải tăng lên ở mức 108 triệu đồng/sào (theo mức giá của năm 2014) thì mới giao mặt bằng.

Sau khi tìm hiểu, chúng tôi được biết, sự đòi hỏi này là không có cơ sở bởi khi thực hiện dự án, UBND tỉnh Thái Nguyên đã có văn bản chấp thuận chủ trương cũng như cơ chế, chính sách trong đầu tư mở rộng bãi thải Tây tại xã An Khánh của Công ty than Khánh Hòa nên doanh nghiệp mới tiến hành chi trả. Mặt khác, khi phương án được cấp có thẩm quyền phê duyệt thì mức giá này không chênh lệch với mức giá của năm 2014. Ngay chính ông Trương Văn Dũng, Chủ tịch UBND xã An Khánh cũng khẳng định: "Việc tạm ứng này là doanh nghiệp tạm ứng 100% giá trị đền bù.

Tiếp tục tuyên truyền

Theo ông Trịnh Hồng Ngân, Giám đốc Công ty than Khánh Hòa, trong quý I/2015 vừa qua, do việc GPMB quá khó khăn, ách tắc, thiếu bãi đổ thải, không đảm bảo tiến độ bóc tách đất đá theo thiết kế mỏ nên doanh nghiệp càng lâm vào tình cảnh bi đát khi tổng lượng đất bóc chỉ đạt 18% kế hoạch năm, sản xuất than nguyên khai bằng 23% kế hoạch, thu nhập bình quân của người lao động cũng chỉ bằng khoảng 60% chỉ tiêu kế hoạch đề ra. Liên quan đến Dự án mở rộng bãi thải Tây, ngoài việc một số hộ dân xóm Làng Ngò không hợp tác bàn giao mặt bằng khi đã nhận tiền đền bù, đòi hỏi nâng giá tiền đền bù bất hợp lý, sai chính sách của Nhà nước còn có một số đối tượng có các hành động quá khích như: chặn xe vận chuyển đất đá đổ thải, cắt dây điện, phá hủy bóng đèn chiếu sáng trên tuyến đường mới phục vụ người dân không qua khu vực bãi thải...

Trước thực tế này, cấp ủy, chính quyền huyện Đại Từ đã không ít lần vào cuộc nhưng những ách tắc trong GPMB ở khu vực Làng Ngò vẫn chưa được khơi thông. Mới đây nhất, UBND huyện Đại Từ tiếp tục yêu cầu Trung tâm phát triển quỹ đất của huyện hoàn thiện hồ sơ bồi thường GPMB dự án mở rộng bãi thải Tây theo quy định. Về phía chính quyền xã An Khánh cũng thành lập tổ công tác để tuyên truyền vận động bà con vùng dự án nghiêm chỉnh chấp hành các quy định của Nhà nước về bồi thường GPMB.

Hoàng Thảo Nguyên