10:17 02/10/2025

Siêu dự án của thủ đô Bồ Đào Nha nhằm đối phó lũ lụt nghiêm trọng

Lisbon là thành phố ven biển có bề dày lịch sử, được xây dựng trên bảy ngọn đồi đan xen với các thung lũng. Đặc điểm địa hình này khiến thủ đô của Bồ Đào Nha dễ bị ngập úng khi xảy ra mưa lớn.

Chú thích ảnh
Một góc thủ đô Lisbon, Bồ Đào Nha. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN

Lisbon đang phải đối mặt với những trận lũ lụt ngày càng thường xuyên và nghiêm trọng hơn. Chúng gây ra tác động đáng kể, đặc biệt là ở khu vực đô thị trũng thấp. Năm 1967, đã xảy ra trận lũ quét cướp đi nhiều sinh mạng nhất tại Bồ Đào Nha với 700 người thiệt mạng và gần 900 ngôi nhà ở khu vực đô thị Lisbon bị phá hủy.

Năm 2014, cơn bão Hercules đã gây ra lũ lụt ven biển ở khu vực Lisbon và dẫn đến thiệt hại hơn 16 triệu euro chi phí trực tiếp do nước tràn bờ và hàng trăm triệu euro chi phí gián tiếp khiến các doanh nghiệp và người dân bị ảnh hưởng.

Xu hướng gia tăng khai thác đất đai kết hợp với biến đổi khí hậu đang khiến các đô thị trở nên mong manh hơn, đặt ra nhu cầu cấp thiết phải có một giải pháp vững chắc và lâu dài.

Để ứng phó với những thách thức này, Hội đồng thành phố đã xây dựng Kế hoạch Tổng thể thoát nước Lisbon (LDMP) với dự án trọng điểm là hai hầm thoát nước ngầm lớn cùng nhiều hạ tầng kèm theo.

Mục tiêu của LDMP là giảm ngập lụt bề mặt, bảo vệ người dân cùng cơ sở hạ tầng đồng thời đảm bảo khả năng ứng phó của thành phố trước các sự kiện liên quan đến khí hậu trong tương lai. Kế hoạch được soạn thảo từ năm 2008, sửa đổi và phê duyệt năm 2015 sau đó bắt đầu thực thi từ năm 2016.

Dự án được tài trợ thông qua nguồn vốn kết hợp từ Hội đồng Thành phố Lisbon và hai khoản vay với tổng giá trị 140 triệu euro, được bảo lãnh từ Ngân hàng Đầu tư Châu Âu (EIB). Khoản vay EIB chi trả khoảng 100% chi phí ước tính 134 triệu euro (chưa bao gồm VAT) tại thời điểm phê duyệt. Tổng giá trị đầu tư vào dự án cơ sở hạ tầng ước tính khoảng 250 triệu euro với thời gian triển khai trong 15 năm.

Công trình chính thức khởi công vào cuối năm 2022, sau giai đoạn thiết kế. Trong giai đoạn thi công, đã phát hiện nhiều di tích khảo cổ, dẫn đến việc tạm dừng. Dự kiến công trình sẽ hoàn thành vào năm 2026, tùy thuộc vào tiến độ khai quật di tích và các hạn chế cụ thể của địa điểm.

Chú thích ảnh
Công trình dự kiến được hoàn thành vào năm 2026. Ảnh: europa.eu

LDMP là bước tiến trong việc nâng cao khả năng chống chịu của Lisbon trước các hiện tượng thời tiết cực đoan. Việc xây dựng hai đường hầm thoát nước, với tổng chiều dài khoảng 6 km và đường kính trong 5,5 m, nhằm mục đích tăng cường năng lực đối phó với những trận mưa cực đoan. Khi đi vào hoạt động, các đường hầm này dự kiến sẽ giảm thiểu 70% đến 80% nguy cơ lũ lụt hiện tại của thành phố.

Những đường hầm này cũng được thiết kế để ứng phó với sự kiện khí hậu cực đoan có chu kỳ 100 năm mới lặp lại một lần, từ đó tạo giải pháp thích ứng lâu dài đối với các trận mưa ngày càng thường xuyên và dữ dội do biến đổi khí hậu.

Điểm đặc biệt của dự án này là một mạng lưới đường ống màu tím để tái sử dụng nước không uống được. Hệ thống này tạo điều kiện sử dụng nước thải đã qua xử lý cho mục đích tưới tiêu, vệ sinh đường phố và chữa cháy, giảm áp lực lên nguồn nước sinh hoạt và giúp Lisbon thích ứng với những thay đổi về lượng mưa.

Việc tích hợp các bể chứa chống ô nhiễm sẽ lọc sơ bộ nước mưa trước khi xả ra ngoài, do đó góp phần giảm thiểu ô nhiễm cho sông Tagus. Nhờ vậy, dự án không chỉ thúc đẩy tái sử dụng nước tuần hoàn mà còn tiết kiệm được nguồn nước sạch.

LDMP là một trong những khoản đầu tư lớn nhất của thành phố và dự án này được kỳ vọng sẽ ngăn chặn thiệt hại kinh tế nghiêm trọng do lũ lụt gây ra. Dự án nhằm mục đích giảm thiểu thiệt hại tiềm tàng cho nhà ở, doanh nghiệp, giao thông vận tải và du lịch, đặc biệt là ở các quận trung tâm. Ví dụ, lũ lụt năm 2022 đã gây thiệt hại ước tính 49 triệu euro cho cơ sở hạ tầng, thiết bị công cộng, hoạt động kinh tế, thương mại và dịch vụ, cũng như nhà ở tư nhân.

Hà Linh/Báo Tin tức và Dân tộc