Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Thường trực Tỉnh ủy về tăng cường phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (IUU), tỉnh Nghệ An đang triển khai quyết liệt nhiều nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách nhằm khắc phục triệt để các tồn tại, đồng thời củng cố kết quả bền vững trong quản lý nghề cá.
Tàu cá tại cảng Cửa Hội. Ảnh tư liệu: Nguyễn Oanh/TTXVN
Theo đó, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh và chính quyền các địa phương ven biển tiến hành tổng rà soát, kiểm tra toàn diện công tác chống khai thác IUU trên địa bàn. Công tác thống kê, báo cáo được yêu cầu thực hiện trung thực, chính xác, có bằng chứng trực quan; hằng ngày đối chiếu số liệu tàu ra, vào giữa lực lượng biên phòng và các cảng cá để kịp thời phát hiện, làm rõ nguyên nhân chênh lệch, khắc phục ngay sai sót. Các cơ quan chuyên môn cũng thường xuyên tham mưu UBND tỉnh báo cáo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đúng tiến độ, đảm bảo yêu cầu.
Cùng với đó, các lực lượng chức năng tiếp tục siết chặt việc đăng ký, đăng kiểm, cấp phép khai thác thủy sản; kiên quyết không để tàu không đủ điều kiện ra khơi. Công tác kiểm tra, giám sát tàu cá ra, vào cảng, xuất, nhập bến; kiểm soát sản lượng thủy sản bốc dỡ tại các cảng, bao gồm cả cảng tư nhân, được triển khai nghiêm túc theo đúng quy định pháp luật.
Tỉnh cũng yêu cầu tiếp tục thống kê, cập nhật và công khai danh sách tàu “ba không” (không đăng ký, không đăng kiểm, không giấy phép khai thác) trên hệ thống cơ sở dữ liệu nghề cá. Các đơn vị liên quan phải phân loại cụ thể từng nhóm phương tiện, làm rõ số tàu không đủ điều kiện hoạt động, số tàu đã xóa đăng ký và nguyên nhân; đồng thời quản lý đến từng phương tiện, nắm chắc chủ tàu, tình trạng, vị trí neo đậu, hình ảnh và hồ sơ liên quan.
Hệ thống nhật ký điện tử và quản lý nghề cá cũng đang được đẩy mạnh ứng dụng. Nghệ An triển khai đồng bộ hệ thống eCDT tại toàn bộ các cảng cá, điểm lên cá; hướng dẫn chủ tàu, thuyền trưởng thực hiện khai báo xuất, nhập bến qua VNeID, cập nhật nhật ký khai thác điện tử (e-logbook). Các hồ sơ về quản lý tàu cá ra vào cảng, truy xuất nguồn gốc thủy sản và xử lý vi phạm hành chính được rà soát, lưu trữ đầy đủ, đảm bảo đối soát thống nhất với các lực lượng chức năng và hệ thống dữ liệu chuyên ngành.
Đối với các trường hợp tàu cá mất kết nối thiết bị giám sát hành trình (VMS) hoặc có dấu hiệu vượt ranh giới cho phép trên biển, Bộ đội Biên phòng tỉnh sẽ xử lý dứt điểm, kiên quyết ngăn chặn vi phạm, không để tàu Nghệ An khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài. Các đồn, trạm biên phòng duy trì tuần tra, kiểm soát chặt chẽ trên vùng biển được phân công; kiên quyết không cho xuất bến đối với tàu “ba không”, tàu đã xóa đăng ký hoặc không đủ điều kiện hoạt động, đồng thời chịu trách nhiệm nếu để phương tiện vi phạm ra khơi.
UBND các xã, phường ven biển được giao trách nhiệm quản lý trực tiếp phương tiện và ngư dân trên địa bàn; nắm chắc số lượng tàu “ba không”, tàu không đủ điều kiện hoạt động và chịu trách nhiệm toàn diện trước Chủ tịch UBND tỉnh nếu để xảy ra vi phạm. Các địa phương phải lập đầy đủ hồ sơ, hình ảnh, xác định vị trí neo đậu của từng phương tiện, cung cấp kịp thời khi có yêu cầu của cơ quan chức năng.
Nhờ triển khai quyết liệt, đồng bộ nhiều giải pháp, đến nay Nghệ An đã hoàn thành 19/19 nhóm nhiệm vụ trọng tâm phục vụ công tác gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC). Tỉnh đã hoàn thành 100% việc cấp phép, gia hạn, đăng kiểm và đánh dấu tàu cá đủ điều kiện hoạt động; 100% tàu khai thác xa bờ được lắp đặt thiết bị VMS và giám sát 24/7. Dữ liệu phương tiện và ngư dân được đối soát với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và cập nhật đầy đủ lên hệ thống VNFishbase. Tại các cảng cá, sản lượng thủy sản bốc dỡ được kiểm soát chặt chẽ, hồ sơ truy xuất nguồn gốc được thực hiện nghiêm túc, đầy đủ.