Hãng tin Reuters, RT đưn tin Bộ trưởng Thứ nhất (Thủ hiến) Scotland Nicola Sturgeon đã công bố kế hoạch tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý mới về nền độc lập của xứ Scotland với Vương quốc Anh vào ngày 19/10/2023.

Bộ trưởng Nicola Sturgeon nói rằng “giờ là thời điểm để Scotland độc lập”. Nếu diễn ra, đây sẽ là cuộc trưng cầu dân ý thứ 2 tại Scotland về nền độc lập của xứ này, sau cuộc bỏ phiếu tương tự năm 2014.

Bà Nicola Sturgeon thừa nhận rằng chính quyền của bà thiếu quyền hạn để kêu gọi một cuộc bỏ phiếu nếu không được London chấp nhận. Để đảm bảo về tính pháp lý, Scotland sẽ xin ý kiến từ Tòa án Tối cao Vương quốc Anh trước khi tổ chức trưng cầu dân ý.

Bà nhấn mạnh cuộc trưng cầu dân ý sẽ chỉ được tiến hành với sự chấp thuận của Tòa án Tối cao Vương quốc Anh. Đảng Dân tộc Scotland (SNP) cầm quyền sẽ tận dụng thời điểm Anh tổ chức cuộc Tổng tuyển cử năm 2024 như một "cuộc trưng cầu dân ý trên thực tế" về độc lập.

Trong khi đó, các đảng đối lập của SNP, gồm đảng Bảo thủ Scotland và Công đảng Scotland cho rằng bà Sturgeon đang cố gắng tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý thay vì tập trung vào các vấn đề cấp bách hơn.

Trong cuộc trưng cầu dân ý đầu tiên năm 2014, với câu hỏi Scotland có nên tách khỏi Vương quốc Anh để trở thành một quốc gia độc lập hay không, trên 2 triệu cử tri đã bỏ phiếu phản đối (chiếm 55%) và khoảng 1,6 triệu cử tri bỏ phiếu ủng hộ.

Tám năm sau, sau khi Anh đã tiến hành rút khỏi Liên minh châu Âu (Brexit), bà Sturgeon, người hiện là Chủ tịch Đảng Dân tộc Scotland (SNP), cho rằng “giờ là thời điểm đưa Scotland trở lại với Liên minh châu Âu với tư cách một quốc gia độc lập”, chứ không phải một xứ thuộc Vương quốc liên hiệp Anh và Bắc Ireland.

Vương quốc liên hiệp Anh và Bắc Ireland (UK) gồm 4 vùng lãnh thổ hợp thành là xứ England (Anh), Bắc Ireland, Scotland và Xứ Wales.

Theo Người phát ngôn của Thủ tướng Anh Boris Johnson ngày 28/6, nhà lãnh đạo Anh cho rằng hiện không phải là thời điểm để bàn về cuộc trưng cầu dân ý về độc lập của Scotland, song chính phủ của ông sẽ xem xét thận trọng về đề xuất của Thủ hiến Scotland Nicola Sturgeon.

Phát biểu ngày 28/6, khi đang trên đường từ Đức tới dự hội nghị thượng đỉnh của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) tại Tây Ban Nha, Thủ tướng Johnson cam kết sẽ xem xét kỹ lưỡng kế hoạch của Thủ hiến Nicola Sturgeon. Mặc dù vậy, ông cũng nhấn mạnh: "Tôi tin rằng, cùng với nhau, chúng ta sẽ có một nền kinh tế mạnh mẽ hơn và một quốc gia hùng mạnh hơn".

Quan chức của Anh nói: "Quan điểm của chúng tôi không thay đổi, cả (chính phủ Anh) và chính quyền Scotland cần phối hợp với nhau về vấn đề mà chúng tôi thấy quan trọng đối với người dân trên cả nước. Một quyết định đã được Thủ hiến Scotland đưa ra, do đó chúng tôi sẽ cân nhắc kỹ các nội dung đề xuất và Tòa án Tối cao sẽ xem xét khả năng chấp thuận kế hoạch của chính quyền Scotland".

Scotland có khoảng 5,3 triệu dân và có lịch sử 300 năm nằm trong Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland. Dù trong các cuộc thăm dò mới, số người ủng hộ xứ này độc lập đã tăng lên so với mức hơn 40% của năm 2014, song về cơ bản phần lớn người dân vẫn muốn là một phần của Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland.