Theo đánh giá của Phó Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường Phạm Văn Duy, Chương trình OCOP là trụ cột quan trọng trong xây dựng nông thôn mới nâng cao. Sản phẩm OCOP đang đứng trước cơ hội lớn khi nhu cầu thị trường tiêu dùng và xuất khẩu nông sản chế biến sâu ngày càng tăng; sản phẩm OCOP có tiềm năng trở thành thương hiệu quốc gia. Đặc biệt, vùng Đồng bằng sông Cửu Long đang có lợi thế vùng nguyên liệu lúa gạo, thủy sản, trái cây đặc sản, đây là nền tảng để phát triển sản phẩm OCOP đạt chuẩn quốc gia và quốc tế.

“Tuy có nhiều tiềm năng, nhưng sản phẩm OCOP hiện chất lượng chưa đồng đều, nguồn gốc nguyện liệu chưa có chứng nhận đồng bộ, gây khó khăn khi mở rộng quy mô và xuất khẩu. Song song đó, bao bì, nhãn mác chưa đáp ứng tiêu chuẩn đa ngữ và thị hiếu quốc tế; thiếu QR truy xuất điện tử. Bên cạnh đó, năng lực phân phối sản phẩm OCOP hạn chế, thiếu hợp đồng bán hàng, dữ liệu thị trường. Nhiều hợp tác xã, doanh nghiệp nhỏ chưa sẵn sàng cho kênh phân phối hiện đại; liên kết vùng nguyên liệu chưa bền vững, thiếu hợp đồng dài hạn và chứng nhận VietGAP, GlobalGAP…”, ông Duy nêu rõ.

Tiến sĩ Trần Minh Hải, Phó Hiệu trưởng Trường Chính sách công và Phát triển nông thôn cho rằng, sản phẩm OCOP của vùng Đồng bằng sông Cửu Long chứa quá nhiều đường, trong khi xu hướng thị trường đang ưa chuộng các sản phẩm không đường hoặc ít đường. Song song đó, thị trường đang rất ưa chuộng sản phẩm OCOP có tiêu chuẩn chất lượng; sản phẩm OCOP gắn với câu chuyện sản phẩm, làng nghề; sản phẩm thân thiện môi trường, bảo vệ sức khỏe.

“Để sản phẩm OCOP vùng Đồng bằng sông Cửu Long chinh phục thị trường, các tỉnh, thành cần chú trọng xây dựng câu chuyện thương hiệu sản phẩm OCOP hấp dẫn; trong đó, tập trung vào chất lượng và tính độc đáo của sản phẩm, tận dụng kênh tiếp thị số và các điểm giới thiệu OCOP. Đồng thời xây dựng lòng tin với khách hàng đối với sản phẩm OCOP thông qua bao bì, nhãn mác và dịch vụ hậu mãi”, ông Hải hiến kế.

Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, tính đến tháng 9/2025, cả nước đã có 17.316 sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên; trong đó, 72,1% là 3 sao, 27,1% là 4 sao, có 126 sản phẩm đạt 5 sao. Điều này cho thấy dư địa để nâng cấp chất lượng và giá trị gia tăng sản phẩm OCOP còn rất lớn. Riêng vùng Đồng bằng sông Cửu Long hiện có 3.907 sản phẩm OCOP, tăng 956 sản phẩm so với năm 2024 và đứng thứ hai cả nước; trong đó 77,8% sản phẩm ở mức 3 sao, 20,3% ở mức 4 sao và chỉ 38 sản phẩm 5 sao.

Tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long, nhóm sản phẩm thực phẩm OCOP chiếm tỷ trọng 82,3% cao hơn mức trung bình cả nước 4%, phản ánh lợi thế vùng nguyên liệu nhưng cũng cho thấy áp lực nâng hạng chất lượng sản phẩm là rất lớn. Hiện tại, toàn vùng có 62 hồ sơ nhóm thực phẩm được đánh giá OCOP; trong đó, có 36 sản phẩm đạt trên 90 điểm, đủ điều kiện đề nghị công nhận OCOP cấp quốc gia, nhiều sản phẩm đặc sản nổi tiếng như: Gạo ST25, nước mắm Phú Quốc Huỳnh Khoa, bột ca cao Xuân Ron...

Để nâng hạng sản phẩm OCOP vùng Đồng bằng sông Cửu Long ở nhóm thực phẩm từ 4 sao lên 5 sao, nhiều ý kiến cho rằng : Các tỉnh, thành cần chuẩn hóa hồ sơ, minh chứng chất lượng; bắt buộc trích dẫn quy chuẩn Việt Nam (QCVN), tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN) cho từng chỉ tiêu trên nhãn, phiếu kiểm nghiệm phải đạt chuẩn ISO 17025; thiết lập kế hoạch thu hồi sản phẩm, báo cáo định kỳ chất lượng; hoàn thiện hồ sơ công bố hợp chuẩn, hợp quy; cập nhật nhật ký sản xuất và hồ sơ kiểm soát CCP (HACCP).

Các chuyên gia cũng đề nghị các tỉnh, thành cần liên kết vùng nguyên liệu bền vững; trong đó, ký hợp đồng dài hạn với nông dân,hợp tác xã; mở rộng diện tích đạt chuẩn VietGAP/GlobalGAP; áp dụng truy xuất nguồn gốc điện tử bằng QR, mã lô, minh bạch dữ liệu mùa vụ; khuyến khích phát triển hợp tác xã kiểu mới, hình thành chuỗi giá trị bên vững. Đồng thời, các chủ thể OCOP cần đổi mới mới bao bì và câu chuyện sản phẩm, trong đó thiết kế bao bì sinh thái, thân thiện môi trường, đa ngữ, có thông tin truy xuất; xây dựng câu chuyện sản phẩm như quy trình sản xuất, văn hóa, vùng nguyên liệu với bằng chứng minh bạch; tăng cường truyền thông, hội chợ OCOP, xúc tiến thương mại…

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam nhấn mạnh, Chương trình OCOP đang bước vào giai đoạn phát triển mới, đòi hỏi sự đồng hành chặt chẽ giữa các bộ, ngành, địa phương và cộng đồng doanh nghiệp. Vì vậy, để chương trình OCOP thực sự trở thành động lực thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn, các chủ thể OCOP cần tập trung nâng cao chất lượng sản phẩm, chuẩn hóa quy trình sản xuất gắn với tiêu chuẩn an toàn, truy xuất nguồn gốc, đáp ứng nhu cầu ngày càng khắt khe của thị trường trong nước và quốc tế.

Thứ trưởng Trần Thanh Nam cũng yêu cầu các địa phương tăng cường vai trò điều phối, tạo điều kiện kết nối sản phẩm OCOP với hệ thống siêu thị, sàn thương mại điện tử và các kênh phân phối hiện đại, nhằm mở rộng thị trường tiêu thụ bền vững; xây dựng thương hiệu gắn với câu chuyện văn hóa, đặc trưng vùng miền được xem là yếu tố cốt lõi để nâng tầm giá trị sản phẩm.

Thứ trưởng Nam khẳng định: Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tiếp tục đồng hành, hỗ trợ các địa phương trong đào tạo, xúc tiến thương mại, chuyển đổi số, hướng tới mục tiêu đưa sản phẩm OCOP trở thành hàng hóa chủ lực, góp phần phát triển kinh tế nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới nâng cao và bền vững...