Tại Họp báo chuyên đề những điểm mới về thuế giá trị gia tăng (GTGT); thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB); quy định về giao dịch điện tử trong lĩnh vực thuế đối với hàng hóa xuất nhập khẩu (XNK), quá cảnh diễn ra ngày 4/12, bà Nguyễn Thị Khánh Huyền, Tổ trưởng Tổ Quản lý thuế, Ban Nghiệp vụ thuế hải quan (Cục Hải quan) cho biết, Cục Hải quan đã rất khẩn trương trong việc kiện toàn hệ thống công nghệ thông tin phục vụ khai báo và thu thuế đối với hàng trị giá nhỏ gửi chuyển phát nhanh.
Bà Nguyễn Thị Khánh Huyền, Tổ trưởng Tổ Quản lý thuế, Ban Nghiệp vụ thuế hải quan (Cục Hải quan). Ảnh: Cục Hải quan
Nguồn thu ngân sách tăng đáng kể
Theo bà Nguyễn Thị Khánh Huyền, từ ngày 18/2, Quyết định số 01/2025/QĐ-TTg có hiệu lực, chấm dứt việc miễn thuế GTGT đối với hàng hoá trị giá nhỏ gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh. Đây là một bước điều chỉnh rất quan trọng của chính sách thuế. Việc thu thuế GTGT với hàng trị giá nhỏ qua chuyển phát nhanh đã tăng nguồn thu ngân sách, đảm bảo công bằng, ngăn ngừa gian lận và phù hợp thông lệ quốc tế.
“Sau 8 tháng triển khai, Hải quan ghi nhận có nhiều hiệu quả rõ rệt, đặc biệt, nguồn thu ngân sách tăng đáng kể. Tính đến ngày 15/9, số thuế GTGT thu được từ hàng trị giá thấp gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh là 1.035 tỷ đồng, góp phần đảm bảo nguồn lực cho đất nước”, bà Nguyễn Thị Khánh Huyền cho biết.
Ngoài ra, chính sách mới này cũng đảm bảo sự công bằng trong cạnh tranh. Nếu như trước đây, hàng nhập khẩu nhỏ lẻ được miễn thuế trong khi hàng hoá sản xuất trong nước phải chịu thuế thì nay, việc thu thuế đã tạo được sân chơi bình đẳng hơn cho doanh nghiệp trong nước.
Theo Cục Hải quan, một nội dung đáng chú ý là việc mở rộng danh mục hàng hóa không chịu thuế GTGT, qua đó giúp doanh nghiệp giảm rủi ro pháp lý và chi phí tuân thủ.
Cụ thể, hàng nhập khẩu phục vụ cho thuê tài chính được phép vận chuyển thẳng vào khu phi thuế quan mà không phải chịu thuế GTGT. Sản phẩm xuất khẩu thuộc nhóm tài nguyên, khoáng sản khai thác (thô hoặc đã chế biến theo Danh mục của Chính phủ) được xác định không chịu thuế, phù hợp với chủ trương hạn chế xuất khẩu tài nguyên thô. Ngoài ra, Luật cũng luật hóa các trường hợp miễn thuế như: Tài sản di chuyển trong định mức miễn thuế nhập khẩu; hàng hóa trao đổi của cư dân biên giới trong danh mục quy định; di vật, cổ vật do cơ quan có thẩm quyền nhập khẩu.
Những khoản hưởng ưu đãi thuế suất 5% trước đây cũng có điều chỉnh lên 10% đối với các nhóm hàng như đường và phụ phẩm sản xuất đường, thiết bị chuyên dùng cho giảng dạy – nghiên cứu – thí nghiệm, nhựa thông sơ chế, lâm sản chưa qua chế biến....
“Luật cũng quy định rõ nguyên tắc áp dụng thuế suất: Cơ sở kinh doanh có nhiều loại hàng hóa, dịch vụ phải kê khai theo từng mức thuế suất tương ứng; nếu không phân định được thì phải nộp theo mức cao nhất. Quy định này nhằm hạn chế tình trạng kê khai sai, khai thiếu do nhầm lẫn hoặc lợi dụng”, đại diện Cục Hải quan cho biết.
Như vậy, theo đánh giá của Cục Hải quan, việc luật hóa, đồng bộ các quy định từ ngày 1/7 sẽ giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong kế hoạch sản xuất, xuất nhập khẩu; đồng thời tạo điều kiện cho Cơ quan quản lý tăng cường giám sát, ứng dụng công nghệ trong trao đổi dữ liệu thuế và giảm thủ tục hành chính.
Khẩn trương kiện toàn hệ thống công nghệ
Hải quan công bố nhiều điểm mới về thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt đối với hàng hoá xuất nhập khẩu.
Cục Hải quan đã ban hành văn bản số 13103/CHQ-GSQL về kế hoạch triển khai Hệ thống thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hoá XNK nhóm 2 gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh (Hệ thống AVP-ECOM). Theo đó, từ ngày 1/8 áp dụng triển khai đối với các doanh nghiệp chuyển phát nhanh (bao gồm đường hàng không, đường bộ, đường sắt).
Phía Cục Hải quan cho rằng, việc áp dụng AVP-ECOM trong quản lý hàng hoá trị giá nhỏ đã giúp tăng tính minh bạch, rút ngắn thời gian xử lý và chống thất thu thuế GTGT. Sự phát triển và hoàn thiện của hệ thống khai hải quan điện tử đã giúp thông quan hàng hoá nhanh chóng và tạo thuận lợi cho việc quản lý tờ khai hàng hoá hàng ngày với số lượng lớn; đồng thời không làm gián đoạn hoạt động thương mại.
Thời gian tới, cơ quan Hải quan sẽ tập trung hoàn thiện hạ tầng công nghệ thông tin, nâng cấp hệ thống, hoàn thiện quy trình nghiệp vụ để việc kê khai, nộp thuế diễn ra thuận lợi, minh bạch và chính xác hơn.
Với nhóm thuế TTĐB, Luật Thuế TTĐB số 66/2025/QH15 (hiệu lực từ ngày 1/1/2026) có nhiều thay đổi đáng chú ý như: Bỏ quy định điều hòa công suất 24.000 BTU trở xuống phải chịu thuế TTĐB, mở rộng diện hàng không chịu thuế như hàng xuất khẩu gia công, hàng tái nhập do nước ngoài trả lại, trực thăng phục vụ cứu hộ và huấn luyện. Luật cũng bổ sung các trường hợp được hoàn, khấu trừ thuế.
Tuy nhiên, một số mặt hàng sẽ được quản lý chặt chẽ hơn, đó là thức uống có đường trên 5g/100ml vào diện chịu thuế TTĐB; thuốc lá, rượu bia áp dụng cơ chế thuế suất cao hơn và bổ sung thuế tuyệt đối theo lộ trình. Các quy định mới cũng làm rõ đối tượng chịu thuế như: Máy bay, trực thăng, tàu lượn; quy định vàng mã là hàng hóa chịu thuế, ngoại trừ hàng mã là đồ chơi trẻ em và đồ dùng dạy học.
Bà Phạm Thị Thu Hương, Chánh Văn phòng Cục Hải quan.
Cơ chế chính sách và văn bản quy phạm pháp luật của Cơ quan Hải quan sẽ được sửa đổi, bổ sung nhiều để đáp ứng mô hình tổ chức bộ máy mới, phục vụ mục tiêu xây dựng ngành hải quan số và thực hiện một số Nghị quyết trụ cột của Bộ Chính trị.
Khi có chính sách mới, Cục Hải quan sẽ tổ chức các chuyên đề thông tin tới cơ quan báo chí vì đây là kênh quan trọng để phổ biến, tuyên truyền chính sách mới của Cơ quan quản lý Nhà nước đến cộng đồng doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp hiểu và thực hiện đúng quy định; đồng thời hỗ trợ Cơ quan Hải quan trong quá trình thực thi nhiệm vụ".
Những năm gần đây, các nước trong Liên minh châu Âu (EU) đã xóa bỏ quy định miễn thuế GTGT với các lô hàng từ 22 euro trở xuống. Vương quốc Anh (nước Anh, Scotland và Xứ Wales) cũng bãi bỏ quy định miễn thuế GTGT đối với hàng hóa nhập khẩu có tổng giá trị từ 135 bảng Anh trở xuống kể từ ngày 1/1/2021.
Tại Úc bỏ quy định về miễn thuế GTGT đối với hàng hóa có giá trị từ 666 USD trở xuống; tương tự tại Singapore, từ ngày 1/1/2023 cũng bãi bỏ quy định miễn thuế GTGT đối với hàng hóa trị giá thấp, đặc biệt trong lĩnh vực thương mại điện tử. Từ ngày 1/5/2024, Thái Lan cũng thu thuế GTGT đối với tất cả hàng hóa nhập khẩu, không phân biệt giá trị.