Rừng thông phòng hộ cảnh quan Quốc lộ 14 qua địa bàn huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông đang đứng trước nguy cơ xóa sổ bởi sự tàn phá, xâm lấn để làm nhà ở và nương rẫy. Trước đây, những kẻ phá rừng chủ yếu xâm lấn dần rừng thông bằng cách gọt vỏ cây cho chết dần rồi đốn hạ, tiến hành "vây lấn tấn phá" rừng thông. Thời gian gần đây, những cây thông còn lại sát nương rẫy cũng bị tận diệt bởi thủ đoạn đầu độc bằng hóa chất.

Rừng thông thuộc huyện Đắc Song trước đây rất rậm rạp, xanh tươi, nay chỉ còn lại những khoảnh nhỏ đan xen với nương rẫy do người dân xâm lấn, đang bị tận diệt bằng cách đầu độc. Tại tiểu khu 1614, có khoảng 1 ha thông hơn 30 năm tuổi mới bị đầu độc đang bị khô héo lá và chết dần.

Tại hiện trường, những cây thông chết đều có hàng chục lỗ khoan có đóng que nhỏ. Trong các lỗ nhỏ đều có bọt trắng của hoá chất. Gần khu vực này có 2 khoảnh thông (sát khu vực rẫy cà phê, hồ tiêu của người dân) với hàng trăm cây thông lớn nhỏ đường kính trên dưới 30 cm đã chết trước đó không lâu, một số cây đã bị người dân đốn hạ.


Ông Nguyễn Đức Hạnh, ở thôn 7, xã Nâm N’jang, huyện Đắk Song, sống gần tiểu khu 1614 cho biết: "Tôi đã ở tại khu vực này gần 20 năm, người dân sống trong vùng này thưa thớt thì thông còn rất nhiều. Trước đây, bà con chỉ khai hoang ở dưới chân đồi để trồng cà phê, nhưng sau này giá các loại nông sản như hồ tiêu được giá nên bà con cứ thế lấn dần lên khu vực rừng thông".

Theo ông Nguyễn Văn Thịnh, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Đắk Song, thủ đoạn phá hại rừng thông dọc Quốc lộ 14 rất phức tạp, người dân phá rừng với mục đích lấn chiếm đất để sản xuất và làm nhà, nhất là vùng đất mặt đường thuận lợi cho việc kinh doanh buôn bán. Họ dùng nhiều biện pháp tinh vi như, khoan lỗ, bỏ hóa chất để hủy hoại cây thông. Do việc hủy hoại rừng thông thực hiện vào ban đêm, nên khi phát hiện ra, thì họ vứt các dụng cụ rồi bỏ trốn nên cán bộ kiểm lâm không xử lý được.

Ông Thịnh cũng cho rằng, dù lực lượng kiểm lâm đã tích cực phối hợp với cơ quan chức năng để tuần tra, kiểm soát, nhưng do diện tích rừng thông nằm rải rác lại xen kẽ với nhà ở và nương rẫy của người dân lại dài trên 20km nên việc canh giữ, bảo vệ rất khó khăn.

Rừng thông phòng hộ cảnh quan Quốc lộ 14 thuộc địa phận 2 xã Trường Xuân và Nâm N'Jang được trồng từ năm 1978 đến năm 1984 với diện tích ban đầu trên 400 ha. Rừng thông không chỉ có chức năng phòng hộ mà còn là khu rừng cảnh quan rất đẹp. Trước đây, rừng thông được Lâm trường Đắk Nông và Đắk Rung quản lý. Từ năm 2013, rừng được giao cho nhiều đơn vị khác nhau quản lý bảo vệ. Cũng trong thời gian này, rừng bị tàn phá và xâm lấn nhiều nhất. UBND huyện Đắk Song đã phối hợp với các đơn vị chủ rừng, Chi cục Kiểm lâm cưỡng chế giải tỏa nhiều lần nhưng chưa kiên quyết, dẫn đến việc người dân quay lại tiếp tục lấn chiếm đất rừng ngày càng nhiều hơn. Cuối tháng 4/2014 vừa qua, UBND huyện Đắk Song đã tổ chức một đợt cưỡng chế, giải tỏa một số hộ dân lấn chiếm đất rừng thông.

Trong những năm qua, huyện Đắk Song xảy ra nhiều vụ lấn chiếm đất rừng làm nhà ở và nương rẫy trái phép. Từ đầu năm 2014 đến nay, Đắk Song là một trong những huyện phát hiện số vụ phá rừng làm nương rẫy nhiều nhất Đắk Nông.


Ngọc Minh