Phát biểu tại lễ ra mắt, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng chia sẻ, hệ thống là một trong tiến trình chuyển đổi số nông nghiệp, nâng cao giá trị nông sản Việt Nam và tăng cường niềm tin của người tiêu dùng trong nước cũng như quốc tế. Trước yêu cầu bắt buộc đối với nông sản để bảo đảm chất lượng, độ an toàn, tính minh bạch, Bộ Nông nghiệp và Môi trường mong muốn trong thời gian sớm nhất việc truy xuất nguồn gốc không chỉ với sầu riêng mà sẽ được triển khai với các sản phẩm nông sản khác.

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Hệ thống truy xuất nông sản Việt Nam là nền tảng số phục vụ việc ghi nhận, quản lý và tra cứu thông tin nguồn gốc đối với các sản phẩm nông, lâm, thủy sản trong suốt quá trình sản xuất, chế biến, vận chuyển và lưu thông trên thị trường. Thông qua hệ thống, người tiêu dùng có thể kiểm tra thông tin sản phẩm một cách minh bạch, trong khi cơ quan quản lý nhà nước có cơ sở để theo dõi, thống kê và thực hiện truy vết khi cần thiết; qua đó nâng cao minh bạch thông tin, bảo đảm an toàn thực phẩm và củng cố uy tín nông sản Việt Nam trên thị trường trong nước và quốc tế. 

Hệ thống gồm 3 hợp phần quan trọng: Hệ thống truy xuất nguồn gốc dành cho người tiêu dùng, người dân và doanh nghiệp sản xuất, cung ứng sản phẩm; Hệ thống các đơn vị cung cấp giải pháp để cập nhật thông tin nguồn gốc nông sản; Hệ thống dành cho các cơ quan quản lý để giám sát, truy vết sản phẩm.

Với Hệ thống truy xuất nguồn gốc nông sản Việt Nam, Bộ Nông nghiệp và Môi trường hướng tới ba mục tiêu trọng tâm: Một là triển khai hiệu quả Kế hoạch thí điểm truy xuất nguồn gốc quả sầu riêng theo Quyết định số 5272/QĐ-BNNMT ngày 13/12/2025, làm cơ sở để từng bước mở rộng truy xuất nguồn gốc đối với các mặt hàng nông sản, đặc biệt là nhóm nông sản thực phẩm.

Hai là nâng cao nhận thức của người tiêu dùng, đồng thời tăng cường trách nhiệm của cơ quan quản lý và doanh nghiệp trong hoạt động truy xuất nguồn gốc, góp phần bảo đảm chất lượng, an toàn thực phẩm đối với nông sản gắn tem truy xuất nguồn gốc của Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Ba là đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ, triển khai Hệ thống truy xuất nguồn gốc theo thời gian thực; đồng thời chia sẻ, cập nhật các chủ trương, chính sách mới của Đảng và Nhà nước liên quan đến truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa.

Đối với nội dung thí điểm truy xuất nguồn gốc sầu riêng, hệ thống được tổ chức vận hành đồng bộ, gồm: quản trị, vận hành trục truyền nhận dữ liệu và Cổng thông tin tra cứu; thiết lập đầu mối hỗ trợ kỹ thuật, đường dây nóng; đồng thời phối hợp với các đơn vị chức năng thuộc Bộ Công an để tích hợp, nạp dữ liệu vào Tem xác thực điện tử (QR/NFC/RFID), bảo đảm sự thống nhất, chính xác giữa thông tin trên tem và dữ liệu truy xuất.

Lộ trình thí điểm truy xuất nguồn gốc quả sầu riêng đặt mục tiêu xây dựng kho dữ liệu phục vụ truy xuất nguồn gốc trên cơ sở kết nối, tích hợp dữ liệu chuyên ngành; dữ liệu của doanh nghiệp tham gia được ký số theo quy định. Trước mắt, huy động 5 doanh nghiệp tham gia thử nghiệm trong chuỗi sản xuất - cung ứng; tổ chức cấp và gắn tem xác thực điện tử cho các lô sầu riêng đáp ứng yêu cầu. Thời gian thí điểm từ 1/1/2026 đến 30/6/2026. 

Sau thí điểm, các bên sẽ đánh giá hiệu quả về độ chính xác thông tin, mức độ thuận tiện, chi phí và lợi ích; từ đó hoàn thiện kỹ thuật, quy trình để mở rộng áp dụng cho các mặt hàng nông sản khác, hướng tới triển khai chính thức trên phạm vi rộng vào cuối năm 2026.

Ông Huỳnh Tấn Đạt, Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cho biết, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật sẽ phối hợp với các đơn vị và địa phương thống nhất cách tiếp cận trong ghi chép nhật ký canh tác, sử dụng vật tư nông nghiệp và mô tả biện pháp phòng trừ sinh vật gây hại, bảo đảm phù hợp thông lệ quốc tế, yêu cầu từng thị trường và dễ áp dụng trong thực tiễn. Cùng với đó là chuẩn hóa thuật ngữ, cách diễn giải chuyên ngành để bảo đảm tính thống nhất và liên thông dữ liệu.

Việc triển khai truy xuất nguồn gốc sẽ lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm, khuyến khích sự tham gia chủ động trên cơ sở hài hòa lợi ích. Cục ủng hộ cách tiếp cận theo lộ trình, triển khai thí điểm, từng bước hoàn thiện và mở rộng, bảo đảm truy xuất nguồn gốc mang lại giá trị thực trong quản lý vùng nguyên liệu, kiểm soát chất lượng và nâng cao năng lực cạnh tranh, tránh hình thức và áp đặt.