Nỗ lực giải ngân vốn đầu tư công

Ông Nguyễn Xuân Đạt, Giám đốc sở Tài chính Quảng Trị cho biết, tỉnh đang triển khai đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công những tháng cuối năm 2025, qua đó thể hiện nỗ lực bứt phá để trở thành điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư trong nhiệm kỳ tới (2026 - 2030).

Theo đó, tỉnh Quảng Trị quán triệt nêu cao tinh thần trách nhiệm người đứng đầu của các chủ đầu tư, chủ đầu tư phải xác định rõ giải ngân vốn đầu tư công là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm để đạt mục tiêu tăng trưởng GRDP 8% của tỉnh năm 2025, đồng thời là một trong những căn cứ để đánh giá, xếp loại cán bộ, công chức, viên chức hàng năm. Tuy nhiên, việc đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công phải đi đôi với bảo đảm chất lượng, kỹ thuật công trình, an toàn vệ sinh lao động, không đội vốn, chống tham nhũng, tiêu cực, thất thoát, lãng phí.

“Trong thời gian còn lại của năm 2025, để phấn đấu đạt tỷ lệ giải ngân cao nhất theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Sở Tài chính sẽ tham mưu họp các Tổ Công tác về giải ngân vốn đầu tư công của UBND tỉnh do các đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh làm Tổ trưởng để xử lý kịp thời các khó khăn vướng mắc. Bên cạnh đó, thực hiện điều chỉnh giảm kế hoạch vốn đầu tư công đối với các dự án sử dụng nguồn thu sử dụng đất đảm bảo theo thực tế nguồn thu; rà soát, điều chuyển kế hoạch vốn giữa các dự án để nâng cao tỷ lệ giải ngân chung của toàn tỉnh”, ông Nguyễn Xuân Đạt cho biết thêm.

Tại tỉnh Quảng Trị, giai đoạn 2021-2025 mặc dù gặp nhiều khó khăn do hậu quả của dịch COVID-19, nền kinh tế phục hồi chậm, tuy nhiên tỷ lệ giải ngân vốn hàng năm đạt khá cao (trên 90%). Kết quả trên có được là nhờ tỉnh đã phân bổ kế hoạch hàng năm bảo đảm trọng tâm, trọng điểm, không dàn trải; tập trung đầu tư hoàn thành dứt điểm các dự án, kiểm soát chặt chẽ thời gian bố trí vốn hoàn thành dự án theo đúng quy định, bảo đảm mục tiêu, hiệu quả, tính liên tục trong đầu tư công nhằm sớm đưa công trình vào khai thác, sử dụng, phát huy hiệu quả đầu tư.

Thực tế cho thấy, các dự án hoàn thành từ năm 2024 trở về trước đã được bàn giao đưa vào sử dụng và phát huy hiệu quả nguồn vốn, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Trên lĩnh vực giao thông, tỉnh Quảng Trị đã tập trung đầu tư các tuyến đường giao thông động lực, kết nối của các huyện, thành phố, thị xã; nhiều cầu dân sinh được đầu tư kết nối giữa các khu vực cô lập, bãi ngang với các vùng trung tâm góp phần phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Bên cạnh đó, tuyến đường bộ ven biển, đường nối đường Hồ Chí Minh nhánh Đông với đường Hồ Chí Minh nhánh Tây; đường tránh phía Đông thành phố Đông Hà đang được UBND tỉnh chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ để hoàn thành trong năm 2025 nhằm phát huy hiệu quả đầu tư. Việc đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu cho các khu kinh tế, khu công nghiệp, tạo điều kiện để thu hút đầu tư cũng được tỉnh chú trọng.

Ngoài ra, tỉnh Quảng Trị cũng đã đầu tư sửa chữa, nâng cấp, xây dựng mới các trường từ mầm non đến cấp trung học phổ thông, đảm bảo đáp ứng tiêu chuẩn trường đạt chuẩn quốc gia theo quy định; đầu tư xây mới Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh, một số hạng mục, cải tạo, nâng cấp, sửa chữa bệnh viện, cơ sở y tế tuyến tỉnh, trung tâm y tế các huyện, thị xã, thành phố; mua sắm trang thiết bị ngành y tế nhằm nâng cao năng lực phòng chống bệnh tật và chăm sóc sức khỏe cho nhân dân…

Dù đạt kết quả đáng ghi nhận, tuy nhiên quá trình giải ngân vốn đầu tư công giai đoạn 2021 – 2025 cũng gặp không ít vướng mắc. Trong đó, công tác giải phóng mặt bằng là một trong những khâu vướng mắc kéo dài, là rào cản khó giải quyết của các dự án sử dụng vốn đầu tư công, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện và giải ngân toàn bộ dự án.

Các dự án ODA gặp nhiều vướng mắc và sử dụng nhiều nguồn vốn nên tiến độ thực hiện chậm, giải chưa cao; việc ban hành văn bản hướng dẫn của các bộ, ngành Trung ương thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia chưa kịp thời, còn chồng chéo và chưa đầy đủ, dẫn đến khó khăn, lúng túng trong tổ chức thực hiện ở địa phương, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện kế hoạch, dự án.

Thu hút các dự án chiến lược

Trong giai đoạn 2021- 2025, tỉnh Quảng Trị rất quan tâm và chủ động triển khai nhiều giải pháp nhằm thúc đẩy, nâng cao hiệu quả thu hút đầu tư. Từ đó, kết quả thu hút đầu tư của tỉnh Quảng Trị tương đối khả quan; lĩnh vực đầu tư trong nước ghi nhận kết quả tăng vọt với khoảng 530 dự án đầu tư mới với tổng vốn đăng ký gần 207.700 tỷ đồng; Lĩnh vực đầu tư trực tiếp nước ngoài thu hút được 10 dự án đầu tư mới với tổng vốn đăng ký hơn 63.600 tỷ đồng.

Các dự án đầu tư trên địa bàn tỉnh Quảng Trị phân bổ trong nhiều ngành, lĩnh vực; trong đó, các lĩnh vực thu hút đầu tư nổi bật bao gồm: ngành công nghiệp năng lượng, hạ tầng, logistics, đô thị, công nghiệp chế biến và nông nghiệp công nghệ cao. Một số dự án nổi bật như: Dự án Khu đô thị hỗn hợp ven biển Nhật Lệ (12.507 tỷ đồng); Dự án Khu đô thị hỗn hợp phía Tây sông Lệ Kỳ (13.889 tỷ đồng); Dự án Khu đô thị hỗn hợp trung tâm thành phố Đồng Hới, phía Tây hồ Bàu Tró (11.930 tỷ đồng); Dự án Trang trại Gia Hân (2.000 tỷ đồng)…

Trên thực tế, kết quả thu hút đầu tư đã đạt được của tỉnh chưa thực sự đáp ứng kỳ vọng của địa phương và chưa phản ánh đầy đủ được các tiềm năng, lợi thế phát triển của tỉnh Quảng Trị. Nhìn nhận khách quan thì quy mô các dự án đầu tư thu hút trên địa bàn tỉnh nhìn chung còn nhỏ, phân tán trên nhiều ngành, lĩnh vực; số lượng các dự án có quy mô vốn lớn, dự án có tác động lớn đến nền kinh tế còn ít, chưa thu hút được các dự án “tiền tiêu”, phụ trợ, mang tính dẫn dắt.

Ngoài ra, tiến độ triển khai các dự án đầu tư trên địa bàn chưa thực sự nhanh chóng, quyết liệt; phần lớn các dự án đã đi vào hoạt động là các dự án có quy mô vốn nhỏ, dự án đã được phê duyệt trong thời gian dài. Điều đó cho thấy, vẫn tồn tại các hạn chế, rào cản làm ảnh hưởng đến hiệu quả thu hút đầu tư của tỉnh Quảng Trị trong thời gian qua.

Nhiệm kỳ 2026-2030, tỉnh Quảng Trị kỳ vọng sẽ thu hút đa dạng các nguồn lực để đầu tư vào các dự án, công trình có vai trò chiến lược, tác động mạnh mẽ đến sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, góp phần hoàn thành thắng lợi các mục tiêu mà đại hội Đảng bộ tỉnh đề ra và các mục tiêu đã được nhấn mạnh tại Quy hoạch tỉnh Quảng Trị thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050.

Ông Nguyễn Xuân Đạt, Giám đốc Sở Tài chính Quảng Trị cho rằng, để thực hiện được mục tiêu trên, tỉnh Quảng Trị cần phải nghiên cứu bài bản, có chiều sâu, đề ra những giải pháp, chính sách, cơ chế đặc thù có tính chiến lược và hiệu quả hơn nữa để đa dạng hóa và nâng cao chất lượng xúc tiến đầu tư, thu hút các nguồn lực đầu tư trong và ngoài nước.

Bên cạnh đó, tỉnh Quảng Trị cần tổ chức các hội thảo, buổi làm việc chuyên sâu với các cơ quan, tổ chức có kinh nghiệm về xúc tiến đầu tư để phân tích kỹ lưỡng về xu hướng thu hút vốn đầu tư, đánh giá so sánh toàn diện tiềm năng, môi trường đầu tư kinh doanh tại tỉnh. Từ đó, hoạch định được chiến lược, lộ trình xúc tiến đầu tư của tỉnh trong cả trước mắt và dài hạn.

Theo ông Nguyễn Xuân Đạt, thời gian tới tỉnh Quảng Trị cần thực hiện chủ trương thu hút có chọn lọc các dự án đầu tư. Thực tiễn thời gian qua cho thấy, công tác thu hút đầu tư tại tỉnh còn có những lúc nóng vội, chưa có định hướng rõ ràng để hướng đến mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của tỉnh theo quy hoạch; chưa quan tâm định hướng kêu gọi, lựa chọn các dự án theo mục tiêu của tỉnh, chất lượng, hiệu quả tác động của các dự án đầu tư chưa cao; số lượng các dự án nhiều nhưng triển khai chậm tiến độ, nhiều nhà đầu tư có tư tưởng giữ đất, chuyển nhượng thu lợi bất chính.

“Với các nguồn lực đất đai, tài nguyên ngày càng có hạn, để phát huy hiệu quả nhất tiềm năng, lợi thế, nguồn lực cần thiết phải chọn lọc các dự án đầu tư theo hướng quy mô lớn, chất lượng cao, vai trò đột phá; tránh đầu tư manh mún, nhỏ lẻ, lãng phí đất đai. Những dự án đầu tư cần phải được xem xét thẩm định một cách kỹ lưỡng, thận trọng trước khi xem xét chấp thuận nghiên cứu đầu tư và chấp thuận chủ trương đầu tư”, ông Nguyễn Xuân Đạt nhấn mạnh.

Để thu hút các dự án đầu tư, trước hết tỉnh Quảng Trị cần tăng cường các hoạt động xúc tiến đầu từ “tại chỗ”, qua đó giúp các địa phương không chỉ thu hút mà còn giữ chân nhà đầu tư, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững. Ngoài ra, cần có chiến lược xúc tiến đầu tư dài hạn, đồng bộ với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Cải thiện môi trường đầu tư bằng cách đơn giản hóa thủ tục hành chính, nâng cao chất lượng dịch vụ công, thái độ dịch vụ công. Phát triển hạ tầng đồng bộ, logistics để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp hoạt động hiệu quả.

Song song đó, cần bố trí nguồn vốn để nhà nước chủ động giải phóng mặt bằng các khu đất có vị trí tiềm năng phát triển để tổ chức đấu giá lựa chọn nhà đầu tư thực hiện; tăng cường hỗ trợ sau đầu tư, tháo gỡ vướng mắc kịp thời. Đặc biệt, giám sát chặt chẽ tiến độ thực hiện dự án trên địa bàn tỉnh, xử lý nghiêm các trường hợp chậm tiến độ hoặc không thực hiện đúng cam kết đầu tư để cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tạo cơ hội cho các nhà đầu tư khác có năng lực và có nguyện vọng đầu tư tại tỉnh.