Công khai thông tin quy hoạch, giá đất và tình trạng sử dụng

Bà Dư Thị Thư (Đảng ủy viên, Phó Chủ tịch thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phường Vĩnh Tuy, Hà Nội) cho biết, Dự thảo Văn kiện đã thể hiện rõ quan điểm đất đai là nguồn lực đặc biệt quan trọng, phải được quản lý chặt chẽ, sử dụng hiệu quả, công bằng và minh bạch. Đây là định hướng hoàn toàn đúng đắn, nhất là trong bối cảnh nhiều năm qua, việc quản lý, sử dụng đất vẫn tồn tại không ít bất cập.

Thực tế cho thấy tình trạng phân lô manh mún, quy hoạch chồng chéo, thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất phức tạp, cùng việc thiếu đồng bộ giữa các cấp, ngành đã làm giảm hiệu quả sử dụng đất, cản trở phát triển sản xuất nông nghiệp quy mô lớn. Ở nhiều nơi, đất nông nghiệp bị bỏ hoang trong khi người dân thiếu đất canh tác; thị trường quyền sử dụng đất vẫn thiếu minh bạch.

Theo bà Dư Thị Thư, để Dự thảo thật sự đi vào cuộc sống, cần cụ thể hóa hơn nữa các giải pháp như đẩy mạnh số hóa dữ liệu đất đai, hình thành cơ sở dữ liệu quốc gia thống nhất, công khai thông tin quy hoạch, giá đất và tình trạng sử dụng.

Bên cạnh đó, Dự thảo cũng cần hoàn thiện cơ chế tích tụ, tập trung đất nông nghiệp thực chất, khuyến khích hình thành vùng sản xuất lớn, có doanh nghiệp và hợp tác xã tham gia làm nòng cốt.

Song song với đó, Nhà nước cũng cần xây dựng sàn giao dịch quyền sử dụng đất nông nghiệp nhằm minh bạch hóa thị trường, bảo đảm quyền lợi của nông dân, ngăn chặn đầu cơ đất đai.

Đối với chính quyền địa phương 2 cấp, cần tăng cường phân cấp và trách nhiệm giải trình của chính quyền địa phương trong việc quản lý, xử lý hồ sơ, cấp quyền sử dụng đất và giám sát việc thực hiện quy hoạch.

"Khi hệ thống quản lý đất đai được số hóa, minh bạch và công bằng, đó sẽ là nền móng vững chắc cho phát triển nông nghiệp hiện đại, kinh tế xanh và ổn định xã hội", bà Dư Thị Thư nhấn mạnh.

Nông nghiệp xanh, thông minh - động lực mới của tăng trưởng

Theo ông Nguyễn Văn Hanh, Giám đốc Hợp tác xã rau an toàn Đông Anh (Hà Nội), một điểm nổi bật trong Dự thảo Văn kiện là định hướng chuyển từ “sản xuất nông nghiệp” sang “kinh tế nông nghiệp xanh, tuần hoàn và thông minh”. Đây không chỉ là xu thế tất yếu mà còn là con đường duy nhất để nông nghiệp Việt Nam nâng cao giá trị, hội nhập sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Để hiện thực hóa định hướng đó, cần có những bước đi đồng bộ và quyết liệt hơn. Trước hết, Nhà nước nên ban hành chính sách tín dụng ưu đãi cho sản xuất hữu cơ, ứng dụng công nghệ số, hỗ trợ chi phí chứng nhận, xúc tiến thương mại và bảo hiểm nông nghiệp. Song song, cần hình thành quỹ đầu tư cho nông nghiệp xanh và công nghệ nông nghiệp nhằm khuyến khích doanh nghiệp, hợp tác xã và nông dân tham gia chuyển đổi.

Thứ hai, phải xây dựng cơ sở dữ liệu vùng trồng, bản đồ nông nghiệp số, giúp quản lý mùa vụ, truy xuất nguồn gốc và kết nối cung - cầu. Khi sản phẩm nông nghiệp có mã định danh điện tử, truy xuất rõ ràng, uy tín của hàng Việt trên thị trường quốc tế sẽ tăng lên đáng kể.

Thứ ba, cần thúc đẩy liên kết vùng và hợp tác công - tư, đặc biệt trong sản xuất, chế biến và tiêu thụ nông sản. Những mô hình liên kết giữa doanh nghiệp, hợp tác xã và nông dân cần được khuyến khích mở rộng, gắn với quy hoạch vùng nguyên liệu tập trung, chế biến sâu và xuất khẩu.

Cuối cùng, kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp cần được coi là một trụ cột của tăng trưởng xanh. Việc tái sử dụng phụ phẩm, giảm phát thải khí nhà kính không chỉ bảo vệ môi trường mà còn tạo ra nguồn năng lượng sinh học và vật liệu mới, góp phần thực hiện cam kết phát thải ròng bằng “0” của Việt Nam, ông Nguyễn Văn Hanh nhấn mạnh.

Chuyển đổi số - đòn bẩy của quản trị hiện đại

Ông Phạm Minh Nam, Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn xuất, nhập khẩu nông sản Nam Bình (phường Cửa Nam, Hà Nội) cho biết, chuyển đổi số được dự thảo văn kiện xác định là động lực then chốt của phát triển. Trong lĩnh vực đất đai và nông nghiệp, chuyển đổi số không chỉ giúp tiết kiệm chi phí, giảm thủ tục mà còn tạo ra môi trường minh bạch, công bằng, thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Theo ông Phạm Minh Nam để thành công, Dự thảo cần tập trung vào ba yếu tố, cụ thể là hạ tầng dữ liệu và kết nối liên thông giữa các bộ, ngành và địa phương, bảo đảm dữ liệu đất đai, nông nghiệp được cập nhật và chia sẻ hiệu quả.

Đào tạo nguồn nhân lực số cho cán bộ quản lý và người nông dân giúp người dân tiếp cận công nghệ, khai thác dữ liệu, sử dụng công cụ số trong sản xuất, kinh doanh. Đặc biệt, an toàn thông tin và bảo mật dữ liệu, xây dựng niềm tin của người dân trong quá trình số hóa, tránh rò rỉ hoặc lạm dụng thông tin cá nhân.

"Chuyển đổi số không chỉ là câu chuyện công nghệ, mà còn là cuộc cách mạng trong tư duy quản lý và phát triển - đặt dữ liệu, minh bạch và hiệu quả làm trọng tâm của đổi mới thể chế", ông Phạm Minh Nam chia sẻ.

Dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIV đã thể hiện rõ tầm nhìn chiến lược của Đảng đặt con người, công nghệ và môi trường làm trung tâm của phát triển. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất hiện nay là chuyển từ tư duy chiến lược sang cơ chế thực thi, từ chủ trương thành kết quả cụ thể.

Hoàn thiện thể chế đất đai, phát triển nông nghiệp xanh - hữu cơ - thông minh, thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện, đó không chỉ là ba nhiệm vụ trọng tâm của ngành Nông nghiệp, mà còn là ba trụ cột để Việt Nam xây dựng nền kinh tế xanh, hiện đại và tự cường.

Khi các chính sách trong Dự thảo đi vào cuộc sống, được thực hiện bằng tinh thần đổi mới, minh bạch và trách nhiệm, đó sẽ là bước đột phá quan trọng để Việt Nam vững vàng bước vào giai đoạn phát triển mới thịnh vượng, bền vững và hạnh phúc.