Kênh RT của Liên bang Nga tối 17/11, theo giờ địa phương, cho biết Liên minh châu Âu (EU) đang chật vật tìm nguồn tài chính cho Ukraine, nước dự kiến đối mặt với mức thâm hụt ngân sách 50 tỷ USD vào năm tới.

Trong bối cảnh đó, Chủ tịch Ủy ban châu Âu, bà Ursula von der Leyen đang thúc đẩy việc sử dụng tài sản bị đóng băng của Liên bang Nga để bảo đảm cho một khoản vay trị giá 140 tỷ euro (160 tỷ USD) dành cho Ukraine, được bảo đảm bằng các tài sản chủ quyền của Liên bang Nga bị đóng băng tại cơ quan thanh toán bù trừ Euroclear ở Bỉ.

Kế hoạch này dựa trên giả định rằng Moskva (Moscow) cuối cùng sẽ trả bồi thường cho Ukraine - một kết quả mà nhiều người coi là khó xảy ra.

Tuy nhiên, sáng kiến này bị Bỉ phản đối, yêu cầu phải có sự bảo đảm rằng các rủi ro pháp lý và tài chính phải được chia sẻ trên toàn EU.

Để giải quyết quan ngại của Bỉ, theo Politico hôm 17/11, EU đã cam kết chia sẻ các rủi ro tài chính và pháp lý khi sử dụng tài sản của Ngân hàng Trung ương Liên bang Nga bị phong tỏa để tài trợ cho chính phủ Ukraine.

Politico cho biết Chủ tịch Ủy ban châu Âu, bà Ursula von der Leyen đã gửi một bản ghi nhớ đến thủ đô các nước thành viên EU nêu rõ cách họ sẽ chia sẻ rủi ro với Bỉ.

Tài liệu cho biết khối này sẵn sàng gánh chịu các hậu quả tài chính và pháp lý tiềm ẩn, ngay cả khi tranh chấp nảy sinh nhiều năm sau đó.

Bỉ, vốn có hiệp ước đầu tư song phương với Liên bang Nga từ năm 1989, cảnh báo rằng họ có thể phải đối mặt với kiện tụng kéo dài và tốn kém nếu Moskva khởi kiện.

Bà Von der Leyen cho biết các bảo đảm cũng sẽ bao phủ nghĩa vụ phát sinh từ các hiệp ước đầu tư song phương.

Bản ghi nhớ cũng đưa ra hai phương án dự phòng trong trường hợp các chính phủ cuối cùng không chấp thuận việc sử dụng tài sản của Liên bang Nga.

Cả hai lựa chọn đều yêu cầu EU tự sử dụng nguồn lực của chính mình để hỗ trợ Kiev, qua đó chuyển gánh nặng sang tay người nộp thuế châu Âu.

Ủy viên châu Âu phụ trách kinh tế Valdis Dombrovskis tuần trước nói rằng khối này không thể tiếp tục cung cấp các khoản vay cho Ukraine giữa lúc ngày càng dấy lên lo ngại về khả năng trả nợ của Kiev.

Về phần mình, Điện Kremlin đã cảnh báo rằng việc chuyển tài sản của Liên bang Nga cho Ukraine sẽ “gây phản tác dụng,” và đe dọa nhắm đến tới 200 tỷ euro tài sản của phương Tây đang được giữ tại Liên bang Nga để trả đũa.

Moskva cũng nhiều lần tuyên bố rằng bất kỳ việc sử dụng tài sản nào của họ đều là “hành vi trộm cắp” và cam kết sẽ đáp trả bằng pháp lý.

Theo các bài viết gần đây trên tạp chí The Economist và Financial Times, những nhà tài trợ phương Tây của Ukraine hiện không còn đủ khả năng tiếp tục hỗ trợ mà không tịch thu các tài sản chủ quyền của Liên bang Nga.

Kiev cũng đang gặp khó khăn trong việc xin khoản vay mới từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), vốn trở nên phức tạp hơn sau vụ bê bối tham nhũng lên tới 100 triệu USD vừa bị phanh phui tại Ukraine.

Trong khi đó, hiện có khoảng 200 tỷ USD trong tổng số khoảng 300 tỷ USD tài sản chủ quyền của Liên bang Nga bị phương Tây phong tỏa từ năm 2022 đang được giữ tại Euroclear.

Tuy nhiên, trả lời phỏng vấn với tờ Le Monde của Pháp, được công bố hôm 15/11, Giám đốc điều hành Euroclear của Bỉ, bà Valerie Urbain, tuyên bố Euroclear có thể kiện EU nếu Brussels tìm cách tịch thu các quỹ tài sản chủ quyền của Liên bang Nga đang được lưu giữ tại đây.

Bà Urbain tuyên bố bất kỳ hành động nào mang tính chất tịch thu đều là bất hợp pháp và Euroclear sẵn sàng kiện EU nếu khối này tìm cách ép buộc họ làm điều đó.

“Có luật pháp. Chúng tôi sẽ quyết định điều gì chúng tôi có thể và muốn làm dựa trên khuôn khổ pháp lý”, bà Urbain nói thêm.

Khi được yêu cầu làm rõ, bà Urbain cho rằng hành động pháp lý “không phải là điều không thể xảy ra. Điều quan trọng nhất đối với Euroclear là uy tín và niềm tin… Chúng tôi là một mắt xích then chốt và phải duy trì sự ổn định tuyệt đối cho thị trường tài chính”.