Sáng 14/3, Đoàn đại biểu Chính phủ do Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình dẫn đầu đã đến viếng giác linh Trưởng lão Hòa thượng Thích Thanh Sam, Phó Pháp chủ Hội đồng Chứng minh Giáo hội Phật giáo Việt Nam; nguyên Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Viện chủ Tổ đình Vĩnh Nghiêm - Đức La (Bắc Giang), Viện chủ Tổ đình Đại Thành (Bắc Ninh).
Hòa thượng Thích Thanh Sam, thế danh Hoàng Đăng Sam là một vị giáo phẩm cao cấp của Giáo hội Phật giáo Việt Nam, có uy tín và ảnh hưởng lớn đối với tăng ni, Phật tử trong và ngoài nước, có nhiều đóng góp cho đạo pháp và dân tộc.
Hòa thượng xuất gia khi tròn 13 tuổi. Nêu cao truyền thống đồng hành cùng dân tộc của Phật giáo Việt Nam, vốn có tinh thần yêu nước và thấm đượm triết lý từ bi trong những lời Phật dạy, Hòa thượng đã làm liên lạc cho Hội Phật giáo cứu quốc huyện Gia Bình (Bắc Ninh), vừa vận động nhân dân, tín đồ Phật tử đóng góp sức người, sức của vào cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, vừa xây dựng tổ chức Hội Phật giáo cứu quốc vững mạnh, tham gia hoạt động cách mạng, che giấu và bảo vệ cán bộ hoạt động bí mật tại xã Cao Đức (Gia Bình).
Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình dâng hoa viếng Hòa thượng Thích Thanh Sam. Ảnh: Dương Giang/TTXVN |
Năm 1952, Hòa thượng bị giặc Pháp bắt giam 3 tháng. Sau khi không có đủ chứng cứ buộc tội, giặc Pháp đã phải trả tự do cho Hòa thượng. Sau năm 1954, hòa bình lập lại, hưởng ứng phong trào chống "giặc dốt", Hòa thượng đã tham gia vào Ban bình dân học vụ xã Cao Đức và trực tiếp tham gia dạy học, xóa mù chữ cho nông dân. Năm 1962, Hòa thượng vinh dự được kết nạp vào Đảng Cộng sản Việt Nam.
Kể từ khi thành lập Giáo hội Phật giáo Việt Nam năm 1981, Hòa thượng luôn là thành viên tích cực và tham gia vào Hội đồng Trị sự nhiều nhiệm kỳ với nhiều trọng trách ở các ban chuyên môn, đồng thời luôn là trụ cột trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo Phật sự của Phật giáo tỉnh Hà Bắc (cũ). Năm 2002, tại Đại hội đại biểu Phật giáo toàn quốc lần thứ V, Hòa thượng được Đại hội suy cử làm Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Tại Đại hội đại biểu Phật giáo toàn quốc lần thứ VI, VII, VIII, Hòa thượng được Đại hội suy tôn ngôi vị Phó Pháp chủ Hội đồng Chứng minh Giáo hội Phật giáo Việt Nam.
Suốt một đời Hòa thượng sống dung dị, siêng năng cần cù, nhu hòa nhẫn nhịn. Hàng ngày, ngoài giờ tu tập, Hòa thượng vẫn tham gia lao động sản xuất để tự túc sinh hoạt cho bản thân và xây dựng chùa cảnh.
Chăm lo việc đạo, nhưng cũng không sao nhãng việc đời, Hòa thượng đã tham gia HĐND tỉnh Bắc Ninh liên tục 5 khóa. Năm 2004, Hòa thượng được bầu làm Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Vì có nhiều công lao to lớn, đóng góp vào sự nghiệp ích đạo, lợi đời, Hòa thượng đã nhận được nhiều phần thưởng cao quý của Đảng, Nhà nước: Huân chương Độc lập hạng Nhất, hạng Ba; Huân chương Kháng chiến hạng Nhì; Huy chương Đại đoàn kết dân tộc; Huy hiệu 50 năm tuổi Đảng.
Do tuổi cao, sức yếu, Hòa thượng đã viên tịch hồi 6 giờ 30 phút ngày 13/3 tại Tổ đình Đại Thành, thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh, hưởng thọ 90 tuổi. Lễ viếng Hòa thượng được Giáo hội Phật giáo Việt Nam tổ chức trọng thể từ chiều 13/3 đến hết ngày 15/3.
Tỏ lòng thương tiếc Trưởng lão Hòa thượng Thích Thanh Sam, chia buồn cùng Giáo hội Phật giáo Việt Nam, môn đồ, pháp quyến, gia quyến và đồng bào Phật tử, thay mặt Chính phủ, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình viết sổ tang “Vô cùng thương tiếc Trưởng lão Hòa thượng Thích Thanh Sam, Phó Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Cuộc đời tu hành của Hòa thượng là tấm gương sáng về sự nhập thế, tận tụy chăm lo việc đạo, việc đời.
Là một chức sắc Phật giáo, Hòa thượng gánh vác trọng trách Phó Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Là một công dân, Hòa thượng được tăng ni, tín đồ Phật tử tín nhiệm bầu làm đại biểu HĐND tỉnh nhiều khóa. Hòa thượng còn giữ cương vị Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
Ở cương vị nào, Hòa thượng cũng thể hiện trọn vẹn tinh thần phụng sự. Hòa thượng là minh chứng sinh động cho sự gắn kết giữa đạo pháp và dân tộc. Hòa thượng ra đi là một tổn thất to lớn cho Giáo hội Phật giáo Việt Nam, tăng ni, tín đồ Phật tử Việt Nam ở trong và ngoài nước, của xã hội và đất nước”.
Trong hai ngày tổ chức Lễ viếng, đại diện nhiều bộ, ban, ngành, địa phương, Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo các tỉnh, thành phố, các tôn giáo bạn và nhiều tín đồ Phật tử đã đến viếng Hòa thượng Thích Thanh Sam.
Trước đó, vào ngày 13/3, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Dân vận Trung ương Trương Thị Mai đã đến viếng, chia buồn cùng Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Hội đồng Chứng minh, Hội đồng Trị sự, Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Bắc Ninh. Trưởng Ban Dân vận Trung ương ghi nhận, đánh giá cao những đóng góp to lớn của Trưởng lão Hòa thượng.
Lễ truy điệu Trưởng lão Hòa thượng Thích Thanh Sam được cử hành sáng 16/3, sau đó nhập tháp tại khuôn viên Tổ đình Đại Thành.