Philippines có kế hoạch lắp đặt một hệ thống vệ tinh trị giá 1 triệu USD để theo dõi các chuyến bay thương mại trên khu vực Biển Đông, sau khi Trung Quốc hồi đầu tháng đã tiến hành các chuyến bay thử nghiệm đầu tiên ra sân bay mà nước này xây dựng bất hợp pháp trên đá Chữ Thập thuộc quần đảo Trường Sa.
Phát biểu trước báo giới ngày 18/1, Phó Cục trưởng Cục Hàng không dân dụng Philippines Rodante Joya cho biết “do không có radar trong khu vực này, hệ thống trên sẽ giúp theo dõi các hoạt động bay, tăng cường an toàn và an ninh”. Theo ông Joya, hệ thống giám sát này sẽ theo dõi khoảng 200 chuyến bay thương mại qua khu vực này mỗi ngày.
Cục Hàng không dân dụng Philippines có phạm vi phủ sóng radar hạn chế và quân đội nước này dự kiến trong năm nay sẽ ký một thỏa thuận thiết lập 3 hệ thống radar nhằm phát hiện các vụ xâm phạm không phận từ khoảng cách xa tới 402 km, tức bên ngoài vùng kinh tế đặc quyền (EEZ).
Hình ảnh chụp từ máy bay Phillipines về tình trạng bồi lấp trái phép của Trung Quốc tại bãi Đá Vành Khăn hồi tháng 5/2015. Ảnh: Reuters |
Trước đó, ngày 13/1, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Philippines, ông Charles Jose, cho biết Manila vừa chính thức trao công hàm phản đối các chuyến bay thử nghiệm của Trung Quốc tới một đường băng do Bắc Kinh mới xây dựng trên đá Chữ Thập thuộc quần đảo Trường Sa trên Biển Đông.
Trong một thông cáo bằng văn bản, ông Jose nói rằng Philippines phản đối Trung Quốc đã có những hành động khiêu khích hạn chế quyền tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông. Ông nhấn mạnh: "Những hành động đó của Trung Quốc đã làm gia tăng căng thẳng và gây lo ngại trong khu vực, vi phạm tinh thần và nội dung của Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC)".
Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario cũng đã bày tỏ quan ngại rằng những chuyến bay thử nghiệm và việc Trung Quốc cho máy bay hạ cánh xuống Đá Chữ Thập có thể dẫn tới việc Bắc Kinh kiểm soát cả vùng trời lẫn vùng biển trong khu vực này.
Ngày 2/1 và 6/1 vừa qua, Trung Quốc đã thực hiện các chuyến bay thử nghiệm ra sân bay mà nước này xây dựng bất hợp pháp trên đá Chữ Thập thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Phản ứng trước hành động trên của Trung Quốc, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình nêu rõ: "Hành động của Trung Quốc xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Trường Sa; đi ngược lại nhận thức chung của lãnh đạo cấp cao hai nước, Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam-Trung Quốc, tinh thần của Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) năm 2002; ảnh hưởng hòa bình, ổn định ở Biển Đông; giảm sự tin cậy chính trị giữa hai nước; tác động tiêu cực đến quan hệ láng giềng và tình cảm tốt đẹp giữa nhân dân hai nước Việt Nam-Trung Quốc.
Việt Nam kiên quyết phản đối hành động trên của Trung Quốc; yêu cầu Trung Quốc chấm dứt ngay, không tái diễn các hành động tương tự; và có hành động thiết thực, cụ thể góp phần duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông".