Nâng trình độ cho công nhân

Theo PGS, TS Dương Văn Sao, nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Công đoàn, sự lãnh đạo của Đảng đối với công đoàn cần tập trung vào ba nội dung: lãnh đạo công đoàn thực hiện tốt chức năng đại diện, chăm lo, bảo vệ quyền lợi người lao động; chỉ đạo phát triển đoàn viên, đặc biệt tại khu vực kinh tế ngoài Nhà nước; và quan tâm công tác cán bộ công đoàn.

PGS, TS Dương Văn Sao cho rằng việc xây dựng đội ngũ cán bộ công đoàn có bản lĩnh, năng lực và tâm huyết là yêu cầu cấp thiết, bảo đảm công đoàn có đủ năng lực lãnh đạo phong trào công nhân trong giai đoạn mới.

Để Việt Nam phát triển nhanh, bền vững, PGS, TS Dương Văn Sao cho rằng chất lượng giai cấp công nhân có vai trò quyết định đến năng suất, chất lượng, hiệu quả sản xuất - kinh doanh, nâng cao khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp và sự phát triển của đất nước. Vì vậy, cần tập trung lãnh đạo thực hiện bằng được quốc sách hàng đầu là giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ. “Đây là chìa khóa của phát triển, là giải pháp chiến lược để xây dựng xã hội học tập và xã hội lao động sáng tạo”, PGS, TS Dương Văn Sao chia sẻ.

Do đó, PGS, TS Dương Văn Sao đề nghị chú trọng hơn nữa đến đầu tư cho đào tạo, đào tạo lại và bồi dưỡng nâng cao trình độ học vấn, chuyên môn, kỹ năng nghề cho công nhân, đặc biệt là công nhân trẻ, công nhân nữ, nhằm phát triển về số lượng, nâng cao về chất lượng và hợp lý về cơ cấu. Đồng thời, cần nghiên cứu thực hiện cơ chế, chính sách tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng cán bộ ưu tú xuất thân từ công nhân, góp phần tăng dần tỷ lệ cán bộ xuất thân từ công nhân trong bộ máy lãnh đạo các cấp.

Cùng quan điểm, TS Nguyễn Ngọc Ân, Chủ tịch Công đoàn Giáo dục Việt Nam, khẳng định việc đẩy mạnh xây dựng xã hội học tập suốt đời, phát triển các mô hình, phương thức, phong trào học tập theo hướng đa dạng hóa, phù hợp với từng đối tượng và từng địa phương là chủ trương thể hiện tầm nhìn dài hạn của Đảng trong việc xây dựng con người Việt Nam thời kỳ mới – những công dân có năng lực học tập, sáng tạo, thích ứng linh hoạt với sự thay đổi không ngừng của xã hội hiện đại.

TS Nguyễn Ngọc Ân cũng nêu thực tế, nhiều công nhân nhà máy có mong muốn học thêm để thăng tiến hoặc thay đổi công việc, nhưng lại gặp rào cản về thời gian (làm ca, nghỉ ngơi ít), chi phí, điều kiện học tập (khu trọ, đường đi lại), trình độ học vấn ban đầu...

Bên cạnh đó, doanh nghiệp chỉ chú trọng đào tạo kỹ năng nghề ngắn hạn, trong khi đào tạo dài hạn, giáo dục đại học hay kỹ năng mềm vẫn còn hạn chế tiếp cận. Công nhân chỉ được đào tạo khi doanh nghiệp thấy cần.

Do đó, TS Nguyễn Ngọc Ân đề xuất cần cụ thể hóa các chủ trương trong Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng và các đề án như “Xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2021 - 2030”, “Đẩy mạnh học tập suốt đời trong công nhân, lao động đến năm 2030” thành các quy định, hướng dẫn thực hiện rõ ràng, có tính khả thi cao. Trong đó, cần ưu tiên bố trí nguồn lực tài chính, hỗ trợ doanh nghiệp và người lao động tham gia các chương trình đào tạo; khuyến khích doanh nghiệp khấu trừ chi phí đào tạo khỏi thuế nhằm tạo động lực để doanh nghiệp đầu tư cho giáo dục nghề nghiệp.

Theo bà Phạm Thị Thanh Tâm, Chủ tịch Công đoàn Dệt May Việt Nam, cần đẩy mạnh học tập suốt đời trong công nhân, lao động thông qua tuyên truyền, xây dựng các câu lạc bộ học tập, “góc học tập số”, “tủ sách số” tại doanh nghiệp; đổi mới phương thức đào tạo theo hướng linh hoạt, kết hợp đào tạo tại chỗ, kèm cặp, trực tuyến và vừa làm vừa học.

Bà Phạm Thị Thanh Tâm đề nghị công đoàn thương lượng để đưa nội dung doanh nghiệp hỗ trợ học tập, nâng cao tay nghề cho người lao động trở thành điều khoản bắt buộc trong thỏa ước lao động tập thể. Bà cũng nhấn mạnh cần ứng dụng công nghệ số trong học tập, xây dựng nền tảng học tập điện tử và thư viện số của ngành, đồng thời tăng cường phối hợp giữa doanh nghiệp, nhà trường và công đoàn trong công tác đào tạo nhân lực.

Vai trò tiên phong công nhân

Tham gia góp ý về nội dung “Tư duy mới về quản lý phát triển xã hội bền vững; bảo đảm tiến bộ, công bằng xã hội, chăm lo đời sống nhân dân” được đề cập trong Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng, Phó Chủ tịch Công đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam Nguyễn Thị Minh đánh giá: Văn kiện đã cụ thể hóa tầm nhìn của Đảng ta về quản trị phát triển xã hội hiện đại, hướng tới một xã hội tiên tiến, trong đó mọi người dân được tiếp cận và thụ hưởng các dịch vụ xã hội cơ bản, thiết yếu, có chất lượng, đồng thời khuyến khích các mô hình sáng tạo trong quản trị phát triển cộng đồng bền vững.

Từ thực tiễn chăm lo, đại diện cho hơn 95 nghìn lao động, trong đó hơn 80 nghìn người làm việc trong lĩnh vực sản xuất than, khoảng 30 nghìn lao động trực tiếp làm việc trong hầm lò, bà Nguyễn Thị Minh đề xuất: Cần nhấn mạnh rõ hơn vai trò của giai cấp công nhân và tổ chức công đoàn trong quản trị xã hội hiện đại. Trong đó, công đoàn không chỉ là tổ chức chăm lo, bảo vệ quyền lợi người lao động, mà còn là chủ thể đồng hành cùng Nhà nước và doanh nghiệp trong xây dựng chính sách phát triển xã hội công bằng.

Ông Ngọ Duy Hiểu, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy, Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, cho rằng các ý kiến đóng góp phải xuất phát từ thực tiễn sản xuất, tập trung vào các vấn đề liên quan đến đời sống, việc làm và điều kiện lao động của công nhân.

Trong bối cảnh khoa học - công nghệ và đội ngũ trí thức ngày càng phát triển, ông Ngọ Duy Hiểu nhấn mạnh tổ chức công đoàn cần tiếp tục đổi mới để bảo vệ quyền lợi người lao động, giữ vững bản chất giai cấp công nhân của Đảng và phát huy vai trò tiên phong của giai cấp công nhân Việt Nam trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, vững bước vào kỷ nguyên mới.