Theo tờ Politico ngày 1/8, tuyên bố của ông Macron tuần trước đã nhận phản ứng thận trọng từ Mỹ và Israel, trong khi dư luận tại Pháp phân hóa theo lập trường chính trị. Tuy nhiên, trong tuần qua, Anh và Canada đã bày tỏ ý định thực hiện động thái tương tự, với những điều kiện riêng; Đức cũng cho thấy dấu hiệu điều chỉnh lập trường vốn ủng hộ mạnh mẽ Israel nếu nước này không tăng cường nỗ lực chấm dứt tình trạng nhân đạo nghiêm trọng tại Gaza.

Giới quan sát nhận định, dù việc công nhận Nhà nước Palestine khó có thể cải thiện ngay tình hình nhân đạo, động thái của Pháp phản ánh vai trò chủ động trong thúc đẩy đối thoại về một giải pháp lâu dài cho khu vực. Ông Hamza Hraoui, Giám đốc công ty tư vấn toàn cầu MGH Partners tại Paris, cho rằng đây là “một dấu ấn cho ngoại giao Pháp”.

Trong nhiều tháng qua, Tổng thống Macron đã đề cập khả năng Pháp - với tư cách thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và là quốc gia G7 đầu tiên - sẽ công nhận Nhà nước Palestine, kèm theo một số điều kiện, trong đó có việc các quốc gia Trung Đông bình thường hóa quan hệ với Israel. Ban đầu, kế hoạch dự kiến công bố tại một hội nghị Liên hợp quốc do Pháp và Saudi Arabia đồng chủ trì, nhưng sự kiện bị hoãn do leo thang căng thẳng ở Trung Đông.

Theo ông Karim Amellal, cựu Đại sứ Pháp phụ trách khu vực Địa Trung Hải, quyết tâm của ông Macron được củng cố sau cuộc gặp với người dân Gaza tại một bệnh viện ở Ai Cập hồi tháng 4. Sau đó, ông đã tích cực vận động các đối tác G7 và châu Âu, với kỳ vọng nếu nhiều nước cùng hành động, sẽ tạo thêm sức nặng trong đối thoại với Israel.

Việc công bố kế hoạch được xem là quyết định mang tính rủi ro khi chưa đạt được sự thống nhất hoàn toàn giữa các đồng minh, song bước đi này đang tạo hiệu ứng. Thủ tướng Anh Keir Starmer tuyên bố Anh sẽ công nhận Palestine vào tháng 9 nếu Israel không thực hiện “các bước đi thực chất” để giải quyết khủng hoảng Gaza. Thủ tướng Canada Mark Carney cũng cho biết Ottawa sẽ làm điều tương tự nếu Chính quyền Palestine tổ chức bầu cử vào năm tới “mà Hamas không tham gia”. Ngoại trưởng Đức Johann Wadephul kêu gọi khởi động tiến trình hướng tới giải pháp hai nhà nước.

Tại Brussels, vấn đề công nhận Palestine tiếp tục được thảo luận nhưng Liên minh châu Âu vẫn chưa thống nhất các biện pháp gây sức ép đối với Israel, bao gồm khả năng đình chỉ hợp tác nghiên cứu.

Giới phân tích cho rằng phản ứng của Mỹ - đồng minh chiến lược của Israel - sẽ là yếu tố then chốt đối với hiệu quả của sáng kiến này. Dù chính quyền Mỹ hiện thận trọng, một số đánh giá cho rằng Washington cũng đang chịu sức ép ngày càng tăng liên quan đến tình hình nhân đạo tại Gaza.

Ông Amellal nhận định: “Tại châu Âu, không nhiều quốc gia có khả năng hành động độc lập, nhưng đây là thời điểm hiếm hoi xuất hiện một động lực chung trong khu vực”.