Đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai đoạn qua địa phận tỉnh Yên Bái dài gần 81 km (từ Km109+750 đến Km190+420). Trước đây, gói thầu A6 (nằm trên địa bàn 8 xã của huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái) đã thông xe kỹ thuật và đưa vào khai thác tạm thời từ ngày 14/6/2014. Ngay sau đó, hai bên đường đã xuất hiện 18 điểm người dân tự ý cắt hàng rào dây thép hoặc tháo dỡ lưới rào B40 và tôn hộ lan để mở hàng quán, bán nước mui cho các xe tải.

Nhận được phản ánh từ phía đơn vị thi công và chủ đầu tư, UBND huyện Văn Yên đã có công văn yêu cầu các đơn vị liên quan tổ chức kiểm tra, xử lý dứt điểm các trường hợp vi phạm thuộc gói thầu A6. Tuy nhiên, khi chính quyền địa phương và phía nhà thầu đến vận động, người dân chỉ tháo dỡ tạm thời hệ thống cấp nước mui, khi đoàn kiểm tra đi qua, họ lắp đặt trở lại và tiếp tục kinh doanh.

Đến nay, không những sự việc trên giảm đi mà lại có chiều hướng gia tăng. Cụ thể, ghi nhận tại thời điểm tháng 7/2014, trên đoạn đường này có 18 điểm người dân bán nước mui và mở hàng quán thì nay đã lên tới 24 điểm, chủ yếu là ở địa bàn các xã Châu Quế Thượng và Châu Quế Hạ. Đặc biệt, nhiều chủ quán không chỉ tháo hàng rào bảo vệ mà còn lấn chiếm hành lang an toàn của tuyến đường, điển hình như tại lý trình Km140+788, Km 146+500, Km147+100... Bên cạnh đó, nhiều đoạn người dân còn tự ý tháo dỡ hàng rào dây thép gai, đi xe máy trên đường cao tốc hoặc thả rông vật nuôi trên đường gây nguy hiểm cho người tham gia giao thông. Nhiều hộ dân còn ngang nhiên cản trở đơn vị thi công, không cho dựng hàng rào bảo vệ nhằm thuận tiện cho việc bán hàng ăn uống và bán nước mui, điển hình như ở các điểm thuộc lý trình Km189+500, Km189+700, Km189+130, Km180...

Tương tự như trên, tại đoạn đường chạy qua địa bàn huyện Trấn Yên cũng có hơn 20 điểm hàng quán và nước mui. Chỉ riêng đoạn chạy qua xã Bảo Hưng dài chưa đầy 2 km (Km116 - Km117+900) đã có 16 điểm bán cơm, nước mui hai bên đường cao tốc. Đây được coi là đoạn giữa của cả tuyến đường nên các lái xe hay dừng để nghỉ, ăn uống.

Theo ông Nguyễn Văn Khương, Phó Giám đốc Trung tâm điều hành đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai, tại các vị trí này, do các xe tải chở hàng nặng, đặc biệt là xe chở quá tải trọng dừng đỗ lâu nên nguy cơ bị lún rất cao, ảnh hưởng đến chất lượng nền đường đang được sử dụng. Hơn nữa, việc các xe tải thường dùng nước làm mát bánh xe, khi dừng lại khiến nước chảy lênh láng mặt đường, ảnh hưởng đến các phương tiện đang lưu thông khác. Cùng với đó, nhiều xe đỗ bên vệ đường, sau khi nghỉ ngơi, lấy nước mui xong, tiếp tục lưu thông thì bùn đất ở các bánh xe tải rơi đầy mặt đường chính và kéo cả đoạn dài, trời mưa thì gây trơn trượt, trời nắng thì gây bụi.

Trước thực trạng này, mới đây, Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái đã có công văn yêu cầu Công an tỉnh, Sở Giao thông Vận tải, UBND các huyện Trấn Yên, Văn Yên và thành phố Yên Bái khẩn trương chỉ đạo các cơ quan, lực lượng chức năng của địa phương tiến hành kiểm tra, kiên quyết yêu cầu các hộ dân đang kinh doanh bán hàng giải khát, bán nước mui xe trên phạm vi hành lang an toàn giao thông của tuyến đường cao tốc phải tháo dỡ các lều, quán và cam kết không được tái phạm hành vi kinh doanh nói trên. Đồng thời, các lực lượng và địa phương liên quan cần tăng cường tuyên truyền, phổ biến cho nhân dân tại các địa bàn có đường cao tốc đi qua nắm rõ quy định về việc không được tháo dỡ rào chắn, đường hộ lan hai bên đường; không kinh doanh, buôn bán các loại hàng hóa trong phạm vi hành lang an toàn giao thông của đường cao tốc.

Chủ tịch UBND tỉnh giao Công an tỉnh chỉ đạo công an các địa phương tiến hành xác minh, xem xét xử lý nghiêm đối với các trường hợp cắt rào chắn, phá đường hộ lan hai bên đường cao tốc theo đúng quy định của pháp luật. Công văn cũng chỉ rõ: “Địa phương nào còn tiếp tục để xảy ra hiện tượng nêu trên thì Chủ tịch UBND của địa phương đó phải chịu trách nhiệm trước UBND tỉnh”.

Được biết, ngày 8/12, Công ty TNHH một thành viên Vận hành và bảo trì đường cao tốc Việt Nam và Ban An toàn giao thông tỉnh Yên Bái cũng đã ký Quy chế phối hợp đảm bảo an ninh trật tự và an toàn giao thông trên đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai đoạn qua địa phận tỉnh Yên Bái. Theo đó, một số nội dung đáng chú ý được hai bên cùng phối hợp là thực hiện kiểm soát phương tiện, đặc biệt là phương tiện vận tải hành khách, kiểm soát trọng tải xe và xử lý các trường hợp vi phạm trước khi vào cao tốc; tăng cường tuyên truyền, phổ biến rộng rãi tới mọi tầng lớp nhân dân về các quy định có liên quan đến công tác đảm bảo an toàn giao thông, an ninh trật tự trên đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai...

Ông Nguyễn Quảng Ngãi, Phó Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Vận hành và bảo trì đường cao tốc Việt Nam khẳng định: Những hành động thiếu suy nghĩ của một số hộ dân như trên có thể được coi là phá hoại tài sản quốc gia. Đây là cái gốc của những nguy cơ tiềm ẩn gây ra mất an toàn giao thông trong quá trình đơn vị đang khai thác.

Về phía người dân, không chăn dắt trâu bò trên đường cao tốc, không đi bộ, đi xe máy trên đường; không cắt, tháo hàng rào bảo vệ, hệ thống biển báo; không tổ chức bán hàng ăn uống, bán nước mui bên đường... chính là góp phần đảm bảo an toàn giao thông cho chính mình và cho mọi người.