Đạn đạo học là một khoa học về cơ học, liên quan đến đường bay, hoạt động và tác động của các vật phóng như đạn, bom từ trường, tên lửa… Trong đó, sự ra đời của đạn đạo học đối với súng cầm tay đã hỗ trợ rất lớn, nhiều khi là quyết định đối với quá trình điều tra và xét xử các vụ án.

Chiều thứ sáu, 15/4/1920, tại Nam Braintree, bang Massachusetts (Mỹ), hai người đàn ông bất ngờ áp sát hai nhân viên an ninh đang chuyển giao tiền cho nhà máy giày Slater &Morrill, và bất thình lình nổ súng. Một trong hai gã nhả đạn vào cả hai nhân viên bảo vệ, gã còn lại bồi thêm vài phát vào các nạn nhân. Bọn chúng bỏ đi cùng chiếc hộp đựng gần 16.000 USD (một khoản tiền lớn lúc bấy giờ), và tẩu thoát trên một chiếc Buick đen cùng đồng bọn.

Sacco và Vanzetti bị kết án tử hình dựa trên những chứng cớ đạn đạo học. Ảnh: Internet

Các nhân chứng sau đó mô tả nhóm cướp có vẻ ngoài “kiểu Ý” và một tên trong đó có bộ ria ghi đông.

Các nhà điều tra thu thập được 6 vỏ đạn trên vỉa hè quanh các xác chết và truy ra chúng thuộc về ba nhà sản xuất: Remington, Winchester và Peters. Họ cũng phát hiện chiếc xe bị bọn cướp bỏ lại và ngay lập tức liên hệ nó với một vụ cướp trước đó.

Cảnh sát phỏng đoán, kẻ chủ mưu là một tên tội phạm Italia, tên Mike Boda, nhưng khi họ xác định được nơi hắn lẩn trốn thì Boda đã chuồn về Italia. Tuy vậy, hai tên đồng bọn của hắn đã bị bắt. Chúng đều là dân lao động Italia, phù hợp với những mô tả chung về nhân dạng: Nicola Sacco, 29 tuổi và Bartolomeo Vanzetti, 32 tuổi. Mặc dù cả hai không được phép sở hữu súng, nhưng cảnh sát đã tìm thấy trên người mỗi tên một khẩu Colt 32 ly, giống như loại súng được sử dụng trong vụ cướp 16.000 USD.

Sacco có bộ ria ghi đông và còn bị phát hiện sở hữu hai tá đạn của 3 nhà sản xuất nói trên. Cả hai tên cũng đều là thành viên của một nhóm vô chính phủ cực đoan, hô hào dùng bạo lực để giải quyết bất công. Sacco từng bị xử về tội cướp của trong một vụ trước đó và bị tòa tuyên án. Sau đó hắn được đưa ra xử cùng tên đồng bọn Vanzett, vì tội giết hại Alessandro Berardelli, một trong hai nhân viên an ninh của công ty giày.

Calvin Goddard - chuyên gia tiên phong về đạn đạo học pháp lý. Ảnh: Internet

Phiên tòa bắt đầu ngày 31/5/1921, và dư luận chung đều chống lại chúng. Bất luận có tội hay không có tội trong vụ giết người này, cả hai đều bị coi là những thành phần nguy hiểm. Tuy vậy, lại có nhiều nhân vật nước ngoài “hậu thuẫn” cho hai tên này, đó là những người cảm thấy hơi hướng của tâm lý bài ngoại. Họ thậm chí đã thành lập cả một Ủy ban Bảo vệ Sacco –Vanzetti, và gọi vụ án này là một cuộc điều tra nhằm “khủng bố” những người bất đồng chính kiến, còn Sacco và Vanzetti chỉ là những kẻ giơ đầu chịu báng.

4 viên đạn đã được lấy ra từ thi thể hai nhân viên bảo vệ bị sát hại. Các chuyên gia mang chúng đến làm vật chứng để chứng minh khẩu Colt 32 của Sacco là vũ khí giết người. Các chuyên gia bên công tố tỏ ra tự tin hơn với quan điểm của mình, mặc dù cái mà họ trình bày không dựa trên cơ sở các kỹ thuật khoa học. Tất cả đều là do tự học.

Mặc dù vậy, phán quyết cả hai bị cáo có tội hầu như đã dựa trên một sự thực quan trọng, mà chẳng cần phải làm mất công với những gì các chuyên gia trình bày: Viên đạn giết chết Berardelli đã lỗi thời đến mức bất cứ ai cũng nghĩ đến việc so sánh chúng với những viên tương tự trong túi của Sacco. Bồi thẩm đoàn thậm chí đã sử dụng một chiếc kính lúp để tự kiểm tra những viên đạn, và cuối cùng ủng hộ lý lẽ của bên công tố. Hai bị cáo bị kết án tử hình và ngày thi hành cũng được ấn định luôn.

Hai khẩu súng giết người.

Nhưng trên khắp thế giới, hai bị cáo lại được mô tả như những nạn nhân vô tội của nỗi sợ của người Mỹ và của hệ thống tư bản chủ nghĩa. Một chuyên gia khác đã tham gia cuộc tranh cãi và đưa ra những quan điểm đủ để lật ngược phán quyết và mở lại một phiên tòa mới.

Năm 1927, một ủy ban đã được chỉ định để xem xét lại vụ án và họ đã liên hệ với chuyên gia Calvin Goddard, một nhà tiên phong về đạn đạo học pháp y, vào năm 1927. Goddard đã sử dụng kính hiển vi và kính hiển vi so sánh, một phát minh mới của Philip Gravelle, để xem xét các nòng súng và tiến hành một cuộc kiểm tra nghiêm ngặt.

Trước sự có mặt của một chuyên gia bên biện hộ, ông đã bắn thử một viên đạn từ khẩu súng của Sacco vào một miếng bông, sau đó đặt vỏ đạn bắn ra lên kính hiển vi ngay bên cạnh những vỏ đạn được tìm thấy tại hiện trường. Goddard đã quan sát kỹ lưỡng. Hai vỏ đạn đầu tiên không khớp, nhưng vỏ đạn thứ ba thì giống. Ngay cả chuyên gia bên biện hộ cũng đồng ý rằng, hai vỏ đạn này đã được bắn ra từ cùng một khẩu súng. Chuyên gia biện hộ thứ hai cũng đồng tình và xác nhận sự việc.

Cùng năm đó, hai bị cáo đã lên ghế điện. Vanzetti vẫn tuyên bố hắn vô tội, còn Sacco thì hô: “Vô chính phủ muôn năm!”. Những cuộc điều tra tiếp theo vào năm 1961 và 1983, được tiến hành với công nghệ tốt hơn, đều ủng hộ những phát hiện của Calvin Goddard. Mặc dù vậy, vào năm 1977, thống đốc bang Massachusetts đã tuyên bố Vanzetti và Sacco vô tội, và vụ việc cho đến nay vẫn còn gây tranh cãi.

Bạch Đàn

Đón đọc kỳ 2: Thảm sát ngày Valentine