Phiên hỏi đáp cuối năm: Tổng thống Nga nêu rõ định hướng đối ngoại

Trong chương trình tổng kết cuối năm 2025, ngày 19/12, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đề cập tới chính sách đối ngoại của nước này. Cụ thể, Tổng thống Putin khẳng định quan hệ Nga-Trung Quốc đang phát triển một cách nhất quán trên tất cả các lĩnh vực, đóng vai trò quan trọng trong sự ổn định toàn cầu.

Tổng thống Putin cũng viện dẫn Nga hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc trong số các nước châu Âu, với kim ngạch thương mại song phương đạt khoảng 240-250 tỷ USD. Ông khẳng định Nga sẽ tiếp tục thúc đẩy quan hệ với Trung Quốc cả trong ngắn hạn lẫn dài hạn.

Ngoài ra, Tổng thống Putin đã gọi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình là “người bạn đáng tin cậy và đối tác ổn định”, đồng thời nhấn mạnh vai trò của ông Tập Cận Bình như một đồng minh của Nga.

Đề cập tới mối quan hệ với phương Tây, Tổng thống Putin cho rằng Nga và phương Tây đều sẽ hưởng lợi nếu nối lại hợp tác trên cơ sở bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau. Về mối quan hệ với Mỹ, Tổng thống Nga đánh giá cao nỗ lực của Tổng thống Donald Trump trong việc thúc đẩy chấm dứt xung đột Nga-Ukraine, đồng thời bày tỏ tin tưởng về mong muốn hòa bình “một cách chân thành” của nhà lãnh đạo Mỹ.

Trong phiên hỏi đáp trực tiếp kết hợp với họp báo cuối năm, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã trả lời 77 câu hỏi, đến từ cả các nhà báo và người tham gia truyền hình trực tiếp. Người dẫn chương trình đã đọc hoặc hiển thị tối đa 30 câu hỏi trên màn hình, được gửi qua điện thoại, tin nhắn SMS, mạng xã hội và các nền tảng nhắn tin.

Các phóng viên nước ngoài cũng có mặt, và sáu người trong số họ đã đặt câu hỏi trực tiếp. Ngoài các phóng viên từ Belarus, Serbia và Trung Quốc, các nhà báo từ Mỹ, Anh và Pháp cũng có cơ hội nói chuyện với nhà lãnh đạo.

Năm nay lần đầu tiên trí tuệ nhân tạo (AI) được sử dụng trong khâu tiếp nhận các câu hỏi. AI sẽ giúp lọc ra các vấn đề cần giải quyết khẩn cấp, cũng như phân loại cấp chính quyền giải quyết các vấn đề. AI chỉ mất 7 giây để chuyển câu hỏi của người dân đến được đúng địa chỉ giải quyết.

Vụ xả súng rúng động Australia

Khoảng 18 giờ 47 phút ngày 14/12 giờ địa phương (tức 14 giờ 47 phút giờ Việt Nam), cảnh sát bang New South Wales (NSW) nhận được tin báo về nhiều tiếng súng vang lên tại Công viên Archer, khu vực bãi biển Bondi. Vụ tấn công nhắm vào sự kiện “Chanukah by the Sea 2025”, một lễ kỷ niệm Hanukkah (Lễ hội Ánh sáng) quan trọng của cộng đồng Do Thái, thu hút khoảng 1.000 người tham dự.

Các đoạn video ghi lại cảnh hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy khỏi bãi biển, la hét khi hai tay súng bắt đầu nổ súng từ một cây cầu nhỏ nối bãi đỗ xe ra bãi biển. Vụ xả súng khiến ít nhất 16 người thiệt mạng, trở thành sự cố gây chết nhiều người nhất tại Australia kể từ năm 1996.

Hai tay súng được xác định là cha con Sajid Akram (50 tuổi) và Naveed Akram (24 tuổi). Người cha 50 tuổi đã bị cảnh sát bắn chết tại hiện trường, trong khi người con trai bị thương nặng và đang trong tình trạng nguy kịch. Cảnh sát Australia nhanh chóng xác nhận đây là một vụ tấn công khủng bố với động cơ bài Do Thái nhằm vào sự kiện của cộng đồng Do Thái.

Động cơ chính của vụ tấn công được xác định là hệ tư tưởng cực đoan và chủ nghĩa bài Do Thái. Thủ tướng Albanese cho biết, hai nghi phạm dường như bị thúc đẩy bởi hệ tư tưởng của Tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng và bị cực đoan hóa trước khi gây án.

Vụ việc cũng phơi bày lỗ hổng nghiêm trọng trong hệ thống giám sát an ninh và tình báo quốc gia. Nghi phạm Naveed Akram từng lọt vào tầm ngắm của cơ quan tình báo Australia từ năm 2019 do có quan hệ với các tội phạm. Việc một cá nhân đã bị theo dõi vì liên quan đến tội phạm nhưng không bị đánh giá lại nguy cơ cực đoan hóa theo thời gian và sau đó tiến hành vụ tấn công thảm khốc cho thấy sự thiếu sót trong việc quản lý rủi ro dài hạn.

Bên cạnh đó, vụ tấn công tại Bondi đã làm lung lay niềm tin về “tiêu chuẩn vàng” kiểm soát súng Australia. Luật kiểm soát súng của Australia luôn được xem là một trong những hệ thống nghiêm ngặt nhất thế giới, giúp quốc gia này duy trì tỷ lệ số vụ giết người bằng súng trên đầu người thấp. Tay súng Sajid Akram sở hữu hợp pháp 6 khẩu súng đã đăng ký và có giấy phép sử dụng súng từ năm 2015. Lại một lần nữa, việc một cá nhân có hồ sơ sạch lại bị cực đoan hóa theo thời gian và sử dụng chính vũ khí hợp pháp đó để thực hiện hành vi “khủng bố” cho thấy sự thiếu sót nghiêm trọng trong cơ chế rà soát định kỳ.

EU chưa thể sử dụng tài sản Nga để viện trợ Ukraine

Các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) ngày 19/12 đã nhất trí cung cấp cho Ukraine một khoản vay không lãi suất nhằm đáp ứng nhu cầu quân sự và kinh tế của nước này trong hai năm tới, thay vì sử dụng trực tiếp các tài sản của Nga đang bị đóng băng.

Phát biểu rạng sáng 19/12, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa cho biết EU sẽ vay tiền trên thị trường vốn quốc tế để tài trợ cho quốc phòng và ngân sách của Ukraine. Nguồn vay này được bảo đảm bằng ngân sách chung của EU, trong bối cảnh khối vẫn chưa đạt được đồng thuận về việc sử dụng tài sản Nga bị phong tỏa.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy hoan nghênh quyết định trên, cho rằng khoản vay sẽ “thực sự tăng cường” khả năng phòng thủ của Kiev và giúp bù đắp tình trạng thiếu hụt ngân sách nghiêm trọng do xung đột kéo dài.

Theo dự thảo thỏa thuận, EU tạm thời gác lại kế hoạch gây tranh cãi về việc khai thác tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga đang bị đóng băng. Tuy nhiên, các chính phủ EU và Nghị viện châu Âu vẫn sẽ tiếp tục thảo luận khả năng thiết lập một cơ chế cho vay trong tương lai dựa trên các tài sản này.

Thỏa thuận đạt được không làm phát sinh nghĩa vụ tài chính đối với Hungary, Slovakia và Cộng hòa Séc - những quốc gia phản đối việc tham gia tài trợ trực tiếp cho Ukraine.

Về phía Nga, ông Kirill Dmitriev, đặc phái viên của Tổng thống Vladimir Putin về đầu tư và hợp tác kinh tế, cho rằng quyết định của EU cho thấy “luật pháp và sự tỉnh táo đã thắng thế”.

Theo kế hoạch, Ukraine chỉ bắt đầu hoàn trả khoản vay chung của EU sau khi nhận được tiền bồi thường chiến tranh từ Nga. Trong thời gian đó, tài sản của Nga vẫn tiếp tục bị đóng băng, đồng thời EU bảo lưu quyền sử dụng chúng trong trường hợp cần thiết để trả nợ.

Một trong những trở ngại lớn nhất đối với việc sử dụng tài sản Nga là yêu cầu đảm bảo pháp lý và tài chính cho Bỉ - quốc gia đang nắm giữ khoảng 185 tỷ euro trong tổng số 210 tỷ euro tài sản Nga bị phong tỏa - trước nguy cơ bị Moskva trả đũa.

Điện Kremlin trước đó tuyên bố sẽ khởi kiện và tịch thu tài sản nước ngoài tại Nga nếu EU tiến hành sử dụng tài sản của nước này. Dù nhiều chuyên gia cho rằng đây là nguồn khả thi nhất để EU hỗ trợ Ukraine, đề xuất trên vẫn bị xem là chưa từng có tiền lệ trong lịch sử quan hệ quốc tế.

Lệnh phong tỏa dầu Venezuela của Mỹ gia tăng căng thẳng khu vực

Ngày 16/12, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ra lệnh áp đặt “phong tỏa hoàn toàn và triệt để” đối với tất cả các tàu chở dầu thuộc diện bị trừng phạt có hoạt động ra vào Venezuela. Trong thông điệp đăng trên mạng xã hội Truth Social, ông Trump sử dụng những phát ngôn cứng rắn khi đề cập đến Venezuela, cho rằng biện pháp trên là cần thiết.

Trước đó một tuần, Mỹ đã bắt giữ một tàu chở dầu bị trừng phạt ngoài khơi Venezuela. Phản ứng lại, Chính phủ Venezuela đã gửi đơn khiếu nại lên Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ), cáo buộc Washington tiến hành “hành vi cướp biển”, sử dụng vũ lực bất hợp pháp và đánh cắp hàng hóa từ hoạt động thương mại hợp pháp, đồng thời yêu cầu Mỹ thả thủy thủ đoàn.

Cùng ngày 16/12, Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) ban hành cảnh báo an ninh đối với các chuyến bay dân dụng trong không phận Venezuela, viện dẫn nguy cơ phát sinh từ hoạt động quân sự gia tăng trong và xung quanh khu vực. Cảnh báo được đưa ra sau khi một phi công của hãng JetBlue báo cáo suýt xảy ra va chạm với máy bay tiếp dầu của Không quân Mỹ gần Venezuela.

Hiện Mỹ đang triển khai nhiều tàu chiến tại khu vực Caribe và thường xuyên cho máy bay quân sự bay dọc bờ biển Venezuela, đồng thời tiến hành các cuộc tấn công nhằm vào những tàu bị cáo buộc buôn bán ma túy, khiến ít nhất 95 người thiệt mạng và làm gia tăng căng thẳng khu vực. Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro và Chính phủ nước này kịch liệt phản đối các hành động của Mỹ, phủ nhận mọi cáo buộc liên quan đến ma túy và cho rằng Washington đang theo đuổi chính sách mạo hiểm nhằm kiểm soát nguồn dầu mỏ của Venezuela.

Ngày 17/12, nhiều quốc gia như Đức, Cuba, Nga và Mexico đã lên tiếng cảnh báo lệnh phong tỏa của Mỹ có thể đe dọa hòa bình và an ninh khu vực. Trong khi đó, công ty dầu khí quốc gia Venezuela PDVSA khẳng định hoạt động xuất khẩu dầu mỏ vẫn diễn ra bình thường.

Cùng ngày, Venezuela đề nghị HĐBA LHQ nhóm họp để thảo luận căng thẳng với Mỹ. Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres đã kêu gọi các bên kiềm chế, tôn trọng luật pháp quốc tế và tránh leo thang. Tại Mỹ, Hạ viện đã bác bỏ hai nghị quyết nhằm hạn chế các hành động quân sự của Tổng thống Trump đối với Venezuela, dù thăm dò dư luận cho thấy đa số cử tri Mỹ phản đối việc sử dụng biện pháp quân sự tại quốc gia Nam Mỹ này.

ECB giữ nguyên lãi suất cơ bản

Sau cuộc họp ngày 18/12, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) quyết định giữ nguyên các mức lãi suất chủ chốt, đồng thời điều chỉnh tăng dự báo tăng trưởng kinh tế của Khu vực sử dụng đồng euro (Eurozone) trong các năm tới.

Theo đó, ECB tiếp tục duy trì lãi suất tiền gửi ở mức 2% kể từ tháng 7, sau giai đoạn kéo dài cắt giảm lãi suất. Quyết định này đi ngược với xu hướng gần đây của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) và Ngân hàng Trung ương Anh (BoE), khi hai cơ quan này đã hạ lãi suất trước dấu hiệu kinh tế trong nước chững lại.

ECB cho biết lạm phát tại Eurozone hiện đã ổn định quanh mục tiêu 2% của ngân hàng trung ương, trong khi tác động tiêu cực từ các biện pháp thuế quan của Mỹ đối với kinh tế châu Âu thấp hơn dự báo ban đầu.

Cùng với đó, ECB nâng dự báo tăng trưởng kinh tế Eurozone lên 1,2% trong năm 2026 và 1,4% trong năm 2027. Dự báo lạm phát năm 2026 được điều chỉnh tăng lên 1,9%, so với mức 1,7% đưa ra hồi tháng 9, trong khi lạm phát năm 2027 được hạ xuống còn 1,8%.

Tuy nhiên, triển vọng chính sách tiền tệ trong thời gian tới vẫn còn nhiều ý kiến khác nhau. Một số quan chức ECB cảnh báo nguy cơ lạm phát có thể gia tăng trở lại do các yếu tố khó lường, trong khi những người khác nhấn mạnh mức độ bất định cao của môi trường kinh tế toàn cầu trong bối cảnh chính sách thương mại tiếp tục biến động.