Nguy cơ kéo dài thời gian Chính phủ Mỹ đóng cửa một phần

Chính phủ Mỹ bước sang ngày thứ 4 đóng cửa vào hôm 4/10. Với tình trạng cả đảng Cộng hòa và Dân chủ vẫn cố thủ trong lập trường của mình, việc Chính phủ Mỹ có thể tiếp diễn đến tuần tới.

Chính phủ Mỹ đã chính thức đóng cửa từ 0 giờ 1 phút ngày 1/10 (giờ địa phương, tức 11 giờ 1 phút theo giờ Việt Nam) sau khi Quốc hội và Tổng thống Donald Trump không đạt được thỏa thuận ngân sách, do bất đồng về nguồn tài trợ cho chăm sóc y tế. Đây là lần đóng cửa đầu tiên kể từ sau đợt đóng cửa kéo dài 35 ngày gần 7 năm trước.

Các lãnh đạo đảng Cộng hòa khăng khăng rằng họ sẽ không đàm phán và phía đảng Dân chủ phải chấp nhận dự luật ngắn hạn của đảng Cộng hòa, văn bản có thể giúp chính phủ mở cửa trở lại và tạo thêm thời gian để thảo luận về gói tài trợ lớn hơn cho chính phủ.

Nhưng vào ngày 3/10, tại Thượng viện Mỹ, với số phiếu 54-44, dự luật cấp ngân sách tạm thời cho đến 21/11 do đảng Cộng hòa hậu thuẫn đã không được thông qua do chưa đủ 60 phiếu ủng hộ cần thiết.

Theo NBC News (Mỹ), chưa có dấu hiệu nào cho thấy lãnh đạo hai đảng đang đối thoại. Thượng viện sẽ không tổ chức thêm bất kỳ cuộc bỏ phiếu nào cho đến cho đến 6/10. Còn Hạ viện đã hủy toàn bộ lịch bỏ phiếu tuần tới và dự kiến sẽ không trở lại Washington trước ngày 14/1.

NBC News cho rằng, nếu chính phủ Mỹ vẫn đóng cửa vào ngày 6/10, thì lần đóng cửa này sẽ là lần đóng cửa dài thứ 10 trong lịch sử Mỹ.

CNN (Mỹ) đánh giá việc đóng cửa chính phủ thường là những sự kiện ngắn hạn và bất kỳ thiệt hại kinh tế nào xảy ra trong thời gian đó thường có xu hướng hạn chế và được khắc phục nhanh chóng. Ngay cả lần đóng cửa chính phủ gần đây nhất đạt kỷ lục kéo dài 35 ngày vào năm 2018-2019 - cũng ít có tác động lâu dài đến nền kinh tế và thị trường tài chính Mỹ.

Thông thường, mỗi tuần đóng cửa chính phủ sẽ làm giảm khoảng 0,2 điểm phần trăm từ tổng sản phẩm quốc nội (GDP). Nhưng những tổn thất đó nhanh chóng được khắc phục khi chính phủ mở cửa trở lại. Điều đó rất có thể sẽ xảy ra một lần nữa trong lần này, đặc biệt nếu việc đóng cửa sắp tới chỉ diễn ra trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, có những lý do khiến giai đoạn này có thể khác biệt và không theo hướng tích cực.

Không giống như các lần đóng cửa trước, khi người lao động nghỉ việc tạm thời sẽ quay trở lại công sở khi chính phủ mở cửa trở lại, chính quyền Tổng thống Trump đã đe dọa sa thải hàng loạt nhân viên liên bang trong thời gian đóng cửa này. Bản thân Tổng thống Trump cho rằng đây là cơ hội để tiết kiệm tiền bằng cách sa thải nhân viên chính phủ liên bang và cắt giảm chi tiêu.

Ngoài ra, tình trạng đóng cửa chính phủ rất có thể sẽ làm chậm trễ việc thu thập và công bố một số dữ liệu kinh tế quan trọng. Điều này có thể khiến các doanh nhân, nhà đầu tư và thậm chí cả các quan chức Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) không nắm được thông tin khi đưa ra các quyết định quan trọng.

Hamas nhất trí với một số phần trong kế hoạch Gaza của ông Trump, Israel giảm ném bom

Hamas xác nhận lực lượng này đã chấp nhận một số phần trong kế hoạch hòa bình do Tổng thống Mỹ Donald Trump đề xuất. Tuy nhiên, Hamas thông báo rằng vẫn cần đàm phán thêm về một số điểm của đề xuất này.

Sau thông tin này, Tổng thống Trump đã yêu cầu Israel "ngay lập tức ngừng ném bom Gaza", đồng thời bổ sung rằng Hamas sẵn sàng cho một nền hòa bình lâu dài.

Ông Trump cũng hoan nghênh tuyên bố của Hamas và cảm ơn Qatar, Ai Cập, Saudi Arabia, Thổ Nhĩ Kỳ và Jordan, đã làm trung gian hòa giải.

Đối với Hamas, người phát ngôn của lực lượng này Taher al-Nounou nhấn mạnh việc Tổng thống Mỹ kêu gọi Israel ngừng ném bom Gaza là tín hiệu “đáng khích lệ”. Ông đồng thời cho biết Hamas sẵn sàng đầu đàm phán để hướng tới việc trao đổi tù nhân, chấm dứt xung đột và bảo đảm quân đội Israel rút khỏi Gaza.

Về phần mình, Israel khẳng định đang chuẩn bị thực hiện giai đoạn đầu tiên trong kế hoạch của Tổng thống Trump chấm dứt xung đột ở Gaza. Truyền thông địa phương đưa tin, chính phủ Israel đã chỉ thị cho quân đội giảm hoạt động tấn công ở Gaza.

Kế hoạch 20 điểm của Trump bao gồm các yêu cầu ngừng bắn ngay lập tức, trao đổi tất cả 48 tù nhân Israel còn lại với tù nhân Palestine, giải giáp Hamas. Bên cạnh đó, Israel sẽ dần rút khỏi Gaza khi Lực lượng Ổn định Quốc tế (ISF) tạm thời do các đối tác Arab dẫn đầu, tiếp quản an ninh tại dải đất bị tàn phá này. Trong khi đó, một ủy ban Palestine do cơ quan quốc tế "Hội đồng Hòa bình" giám sát, sẽ điều hành Gaza cho đến khi Chính quyền Palestine được cải tổ sẵn sàng tiếp quản.

Cộng đồng quốc tế đã phản ứng tích cực với những diễn biến mới liên quan đến kế hoạch hòa bình cho Gaza. Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres lên tiếng hoan nghênh việc Hamas đồng ý trao trả con tin trong khuôn khổ thỏa thuận hòa bình Gaza do Mỹ đề xuất.

Bộ Ngoại giao Ai Cập đánh giá phản ứng của Hamas với kế hoạch của Tổng thống Trump là “một diễn biến tích cực” và hy vọng động thái này “sẽ thúc đẩy các bên thể hiện tinh thần trách nhiệm bằng cách cam kết thực thi kế hoạch trên thực địa và chấm dứt xung đột”. Qatar cũng đánh giá cao tuyên bố của Hamas và cho biết đang hợp tác với các nhà trung gian khác để nối lại đàm phán về việc thực hiện lệnh ngừng bắn.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan đã điện đàm với người đồng cấp Mỹ, hoan nghênh nỗ lực của Washington nhằm đạt được hòa bình trong khu vực, song nhấn mạnh điều này chỉ có thể thành công nêu Israel chấm dứt các cuộc tấn công.

Các nhà lãnh đạo Pháp và Đức cũng đánh giá hòa bình ở Gaza và việc thả các con tin đang trong tầm tay sau khi Hamas "đồng ý về nguyên tắc" với kế hoạch hòa bình của Mỹ, nhận định kế hoạch này đại diện cho "cơ hội tốt nhất cho hòa bình" trong cuộc xung đột tại Trung Đông.

Philippines liên tiếp gồng mình chống bão lớn, động đất mạnh

Chỉ trong một tuần, quốc gia Đông Nam Á với hơn 115 triệu dân Philiipines liên tiếp hứng chịu bão lớn và động đất mạnh khiến nhiều người thiệt mạng.

Tối 30/9, một trận động đất có độ lớn 6,9 đã xảy ra ở khu vực phía Bắc đảo Cebu (miền Trung Philippines).

Theo dữ liệu của Hội đồng Quản lý và Giảm thiểu rủi ro thiên tai Quốc gia Philippines (NDRRMC), số người thiệt mạng trong trận động đất là 72 người và 559 trường hợp bị thương. Trận động đất ảnh hưởng đến 80.595 gia đình, tương đương 366.360 người, làm hư hại 5.013 ngôi nhà và 335 cơ sở hạ tầng.

Chính phủ Philippines ngày 2/10 đã thông báo dừng các hoạt động tìm kiếm, cứu hộ và cứu nạn.

Dưới đây là video về thời khắc xảy ra động đất ở Cebu, Philippines (nguồn: AP):

Philippines nằm trên "Vành đai Lửa" Thái Bình Dương - khu vực có hoạt động địa chất mạnh, trải dài từ Nam Mỹ đến vùng Viễn Đông của Nga. Trung bình mỗi năm, Philippines hứng chịu hơn 800 trận động đất.

Ngoài ra, cũng chính bởi vị trí này, Philippines thường phảo đương đầu với trung bình 20 cơn bão và áp thấp nhiệt đới mỗi năm. Trong giai đoạn cuối tháng 9, đầu tháng 10, lần lượt các cơn bão mạnh Rasaga, Bualoi đã đổ bộ vào Philippines.

Chiều 3/10 theo giờ địa phương, bão Matmo (Việt Nam gọi là bão số 11) đã đổ bộ vào thị trấn Dinapigue thuộc tỉnh Isabela nằm trong khu vực đảo Luzon ở miền Bắc Philippines. Tại thời điểm đổ bộ, sức gió duy trì tối đa gần tâm bão là 130 km/h. Cơ quan Thiên văn, Địa vật lý và Khí quyển Philippines (PAGASA) đã duy trì cảnh báo bão cấp 4 ở nhiều khu vực trên đảo. Người dân tại một số ngôi làng có nguy cơ lũ lụt và sạt lở đã được sơ tán. Các trường học tại khu vực chịu ảnh hưởng đã cho học sinh nghỉ học. Các tàu hàng và tàu cá bị cấm ra khơi do biển động mạnh.

Bão Matmo, tên địa phương là Paolo, là cơn bão nhiệt đới thứ 16 đổ bộ Philippines từ đầu năm đến nay. Trước đó một tuần, bão Bualoi (Việt Nam gọi là bão số 10) càn quét Philippines, khiến ít nhất 27 người thiệt mạng, hàng nghìn người phải sơ tán.

Giá vàng liên tiếp xô đổ kỉ lục

Theo hãng thông tấn Reuters (Anh) giá vàng đã dao động quanh mức cao kỷ lục và hướng tới tuần tăng thứ 7 liên tiếp. Vàng giao ngay tăng 0,7% lên 3.884,19 USD/ounce vào lúc 0 giờ 40 phút ngày 4/10 (giờ Việt Nam). Tính chung trong cả tuần, giá vàng đã tăng hơn 3%. Nếu tính từ đầu năm đến nay, giá vàng đã tăng hơn 47%.

Các nhà giao dịch đang dự đoán Cục Dự trữ Liên bang (Fed) sẽ cắt giảm 0,25 điểm phần trăm lãi suất chủ chốt trong tháng này. Vàng thường tăng giá trong môi trường lãi suất thấp.

Bên cạnh đó, theo nhà phân tích Matt Simpson của City Index, giá vàng cũng nhận được lực đẩy từ việc Chính phủ Mỹ đóng cửa. Vàng thường được xem là kênh trú ẩn an toàn trong những thời kỳ bất ổn kinh tế và địa chính trị.

Thêm vào đó, báo cáo bảng lương phi nông nghiệp quan trọng của Mỹ, ban đầu dự kiến công bố vào ngày 3/10, đã bị hoãn lại, khiến các nhà đầu tư phải dựa vào các chỉ số thay thế cho thấy thị trường lao động đang hạ nhiệt và duy trì kỳ vọng về một đợt cắt giảm lãi suất sắp xảy ra.

Trong một báo cáo, ngân hàng Goldman Sachs nhận định rằng giá vàng ngày càng có khả năng tăng lên mức 4.000 USD/ounce vào giữa năm 2026 và 4.300 USD/ounce vào tháng 12/2026. Nguyên nhân là do vị thế đầu cơ và sự gia tăng bất ngờ của lượng vàng nắm giữ tại các quỹ hoán đổi danh mục (ETF) ở phương Tây.