Ông Donald Trump trở thành Tổng thống thứ 47 của Mỹ; Hội đàm giữa Tổng thống Nga và Chủ tịch Trung Quốc; Diễn đàn Kinh tế Thế giới lần thứ 55 diễn ra tại Davos; Israel và Hamas hoàn tất hai đợt trao trả con tin, là những sự kiến quốc tế nổi bật tuần qua.
Ông Trump trở thành Tổng thống thứ 47 của nước Mỹ
Ngày 20/1, ông Donald Trump đã tuyên thệ nhậm chức tại Tòa nhà Quốc hội Mỹ, chính thức trở thành Tổng thống thứ 47 của “xứ cờ hoa”. Lễ nhậm chức của Tổng thống Mỹ diễn ra bên trong Tòa nhà Quốc hội thay vì ở ngoài trời như truyền thống, do điều kiện thời tiết khắc nghiệt.
Cùng thời điểm này, nhiệm kỳ của Tổng thống Joe Biden và Phó Tổng thống Kamala Harris chính thức kết thúc theo quy định của Tu chính án thứ 20 trong Hiến pháp Mỹ.
Trong bài phát biểu sau khi tuyên thệ nhậm chức, Tổng thống Trump tuyên bố: “Kỷ nguyên vàng của nước Mỹ bắt đầu ngay bây giờ”. Ngay sau đó, ông đã ký gần 100 sắc lệnh hành pháp liên quan tới hàng loạt lĩnh vực, hiện thực hóa các cam kết trong chiến dịch tranh cử.
Cụ thể, tân Tổng thống Mỹ đã ký tới 10 sắc lệnh hành pháp liên quan tới vấn đề an ninh biên giới phía Nam và chống nhập cư trái phép; chấm dứt quyền công dân dựa trên nơi sinh; gia hạn thời gian hoạt động của mạng xã hội Tik Tok tại Mỹ; khai thác nhiên liệu hóa thạch, ban bố tình trạng khẩn cấp quốc gia về năng lượng; một lần nữa sẽ rút Mỹ khỏi Thỏa thuận Paris về khí hậu; rút Mỹ khỏi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO); áp thuế 25% đối với tất cả các sản phẩm từ Canada và Mexico, và áp thêm 10% thuế nhập khẩu đối với hàng hóa từ Trung Quốc; đổi tên Vịnh Mexico, quyền của người chuyển giới; chấm dứt những chính sách ưu đãi đối với lĩnh vực xe điện; sắc lệnh cho phép giải mật các vụ ám sát gây chấn động; thành lập Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE) do tỷ phú Elon Musk đứng đầu; đưa Houthi trở lại danh sách tổ chức khủng bố…
Trong khi đó, Thượng viện Mỹ cũng đã phê chuẩn ông Marco Rubio làm Ngoại trưởng, ông Pete Hegseth làm Bộ trưởng Quốc phòng và ông John Ratcliffe làm Giám đốc Cục Tình báo trung ương (CIA).
Ông Trump đã trở thành Tổng thống thứ hai trong lịch sử chính trường Mỹ phục vụ hai nhiệm kỳ không liên tiếp sau ông Grover Cleveland, người từng được bầu vào năm 1884 và 1892.
Tổng thống Nga và Chủ tịch Trung Quốc hội đàm trực tuyến
Ngày 21/1, Tổng thống Nga Vladimir Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có cuộc hội đàm trực tuyến.
Trong cuộc hội đàm, Tổng thống Putin cảm ơn Trung Quốc đã ủng hộ nhiệm kỳ Chủ tịch Nhóm các nền kinh tế mới nổi BRICS của Nga, đồng thời nhấn mạnh hai nước đã phối hợp chặt chẽ trên các diễn đàn đa phương khác - như Liên hợp quốc, Hội đồng Bảo an, Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO), G20, Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á Thái Bình Dương (APEC), cùng nhau ủng hộ xây dựng một trật tự đa cực công bằng hơn, cùng nhau làm việc để đảm bảo an ninh không chia cắt trong không gian Á-Âu và trên thế giới.
Tổng thống Nga đánh giá năm 2024 là năm hợp tác hiệu quả của hai nước với việc kỷ niệm 75 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao, chuyến thăm của ông đến Trung Quốc hồi tháng 5/2024 và cuộc hội đàm hữu ích hồi tháng 7/2024 bên lề Hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) ở Astana (Kazakhstan). Nhà lãnh đạo Nga cũng bày tỏ vui mừng đã gặp lại nhà lãnh đạo Trung Quốc hồi tháng 10 tại Hội nghị thượng đỉnh BRICS ở Kazan (Nga).
Đài truyền hình CCTV của Trung Quốc không cho biết chủ đề cuộc thảo luận, song nhấn mạnh Chủ tịch Tập Cận Bình cho biết trước những thay đổi nhanh chóng chưa từng thấy trong một thế kỷ và tình hình quốc tế bất ổn, Trung Quốc và Nga liên tục tiến lên cùng nhau trên con đường đúng đắn không liên kết, không đối đầu và không nhằm vào bên thứ 3.
Diễn đàn Kinh tế Thế giới lần thứ 55
Từ ngày 20 đến ngày 23/1, Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) lần thứ 55 đã diễn ra tại Davos, Thụy Sĩ với chủ đề “Hợp tác trong kỷ nguyên thông minh”.
Hội nghị quy tụ khoảng 3.000 lãnh đạo quốc gia, tổ chức quốc tế và các tập đoàn hàng đầu để thảo luận về các vấn đề kinh tế toàn cầu.
Hội nghị thảo luận về các vấn đề trong 5 lĩnh vực then chốt: tái định hình tăng trưởng, các ngành công nghiệp trong kỷ nguyên thông minh, đầu tư vào nguồn nhân lực, bảo vệ hành tinh và tái thiết lòng tin.
Tại hội nghị, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành WEF Borge Brende nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác quốc tế trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị, biến đổi khí hậu và bất ổn kinh tế. Ông cũng cho rằng, chỉ thông qua các phương pháp hợp tác và sáng tạo, thế giới mới có thể vượt qua những thách thức này và mở ra cơ hội mới.
Bất chấp những lập trường khác biệt và tình hình thế giới còn nhiều bất ổn, hội nghị thường niên WEF sẽ thúc đẩy tinh thần hợp tác và lạc quan mang tính xây dựng với mục tiêu định hình kỷ nguyên thông minh sắp tới theo cách bền vững và toàn diện hơn.
Israel và Hamas hoàn tất 2 đợt trao trả con tin
Ngày 20/1, Israel đã thả 90 tù nhân Palestine sau khi phong trào Hamas trao trả 3 con tin Israel. Đây là đợt trao đổi con tin đầu tiên trong khuôn khổ thỏa thuận ngừng bắn tại Gaza, có hiệu lực từ một ngày trước đó.
Theo Cơ quan Quản lý nhà tù Israel (IPS), 90 tù nhân đã được trả tự do từ nhà tù Ofer và trại giam ở Jerusalem. Israel đã công bố danh sách 734 người trong tổng số 737 tù nhân dự kiến sẽ được thả trong giai đoạn đầu của thỏa thuận ngừng bắn. Trong đó, hơn 230 tù nhân sẽ bị trục xuất vĩnh viễn, tất cả đều đang thụ án tù chung thân. Một số nguồn tin từ Hamas cho biết các tù nhân bị trục xuất sẽ chủ yếu đến Qatar hoặc Thổ Nhĩ Kỳ.
Ngày 25/1, Hamas tiếp tục trao trả 4 nữ con tin Israel, đổi lại 200 tù nhân Palestine được thả. Các nữ con tin này, bao gồm Karina Ariev, Daniella Gilboa, Naama Levy và Liri Albag, đã được Quân đội Israel tiếp nhận ngay tại biên giới để kiểm tra sức khỏe, trước khi được đưa đến bệnh viện ở Tel Aviv điều trị.
Hamas cho biết trong số 200 tù nhân Palestine được thả, 70 người sẽ bị trục xuất khỏi Gaza và Bờ Tây. Đây là đợt trao đổi con tin thứ hai trong khuôn khổ thỏa thuận ngừng bắn, dự kiến kéo dài trong 6 tuần, với mỗi tuần có 3-4 con tin được trao trả.
Trước đó, vào ngày 15/1, Israel và Hamas đã đạt được thỏa thuận ngừng bắn do Qatar, Ai Cập và Mỹ làm trung gian, nhằm chấm dứt hơn 15 tháng xung đột tại Gaza. Thỏa thuận này mở ra cơ hội tăng cường viện trợ nhân đạo cho Gaza và có thể dẫn đến một lệnh ngừng bắn lâu dài, cũng như việc thả tổng cộng 91 con tin còn lại.