08:07 17/08/2025

Nóng trong tuần: Hội nghị thượng đỉnh Nga - Mỹ tại Alaska; Kế hoạch 'Đại Israel' gây chấn động

Báo chí thế giới tuần qua đưa tin đậm nét về các sự kiện sau: Thượng đỉnh Mỹ - Nga hé mở cánh cửa hòa bình Ukraine, Israel gây chấn động Trung Đông với tham vọng “Đại Israel”, kinh tế toàn cầu đối mặt tăng trưởng chậm lại, biến đổi khí hậu tiếp tục tấn công nhân loại.

Thượng đỉnh Mỹ - Nga ở Alaska mở đường cho hòa bình Ukraine 

Chú thích ảnh
Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) và Tổng thống Nga Vladimir Putin trong cuộc họp báo chung tại Căn cứ Elmendorf-Richardson ở Anchorage, bang Alaska (Mỹ) ngày 15/8/2025. Ảnh: THX/TTXVN

Ngày 15/8, cuộc gặp thượng đỉnh lịch sử tại Alaska giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin đã diễn ra trong bầu không khí căng thẳng nhưng cũng đầy kỳ vọng. Mặc dù không có thỏa thuận cụ thể nào được công bố, cả hai bên đều phát đi những tín hiệu tích cực, hé lộ "tiến triển to lớn" trong nỗ lực chấm dứt cuộc chiến ở Ukraine.

Cuộc họp kín đã diễn ra theo hình thức "3: 3" với sự tham gia của các quan chức cấp cao. Về phía Nga có Trợ lý Điện Kremlin Yury Ushakov và Ngoại trưởng Sergey Lavrov. Phía Mỹ có Ngoại trưởng Marco Rubio và đặc phái viên Tổng thống Mỹ, ông Steve Witkoff. Sự xuất hiện của các quan chức cấp cao cho thấy mức độ nghiêm túc và tầm quan trọng của cuộc hội đàm.

Tình hình Ukraine đã trở thành vấn đề trọng tâm của hội nghị thượng đỉnh. Tổng thống Putin bày tỏ hy vọng rằng sự hiểu biết đạt được với ông Trump sẽ mở đường cho hòa bình. Ông cho biết cả hai đã "thiết lập mối quan hệ kinh doanh rất tốt đẹp và tin cậy" và nếu "đi theo con đường này, chúng ta có thể sớm đạt được kết thúc xung đột ở Ukraine".

Sau gần 3 giờ đàm phán kín, bao gồm cả cuộc trò chuyện ngắn ban đầu trên thảm đỏ, hai vị tổng thống đã tổ chức một cuộc họp báo chung. Dù là người đến sau, Tổng thống Putin lại là người phát biểu trước. Ông Putin bày tỏ hy vọng rằng một thỏa thuận đạt được với Tổng thống Trump sẽ "mở đường hướng tới hòa bình ở Ukraine". Nhà lãnh đạo Nga nhấn mạnh, để đạt được một giải pháp lâu dài, cần phải loại bỏ "tất cả các nguyên nhân gốc rễ, các lý do chính của xung đột".

Ngày 16/8, Tổng thống Putin đã có những đánh giá tích cực về kết quả hội nghị thượng đỉnh với người đồng cấp Mỹ tại Alaska. Phát biểu trong cuộc họp tại Điện Kremlin về kết quả hội nghị thượng đỉnh Nga - Mỹ, ông Putin nêu rõ: “Tôi muốn nhấn mạnh ngay rằng hội nghị này là kịp thời và rất hữu ích”. Nhà lãnh đạo Nga cũng nhấn mạnh rằng cuộc thảo luận với Tổng thống Trump đã diễn ra một cách “thẳng thắn và chứa nhiều thông tin” đồng thời bày tỏ tin tưởng rằng sự kiện này đã đưa Nga “tiến gần hơn tới những giải pháp cần thiết”.

Trong khi đó, Tổng thống Trump khẳng định hai bên "chưa đi đến kết quả cuối cùng", nhưng đã có "một số tiến triển" và một "cuộc họp rất hiệu quả". Ông Trump cho biết có "rất nhiều điểm mà hai bên đã đồng thuận", đồng thời tiết lộ sẽ gọi điện cho phía NATO và Ukraine, để họ tự đưa ra "quyết định cuối cùng". Trong một cuộc phỏng vấn riêng với Fox News sau đó, Tổng thống Trump thậm chí còn đánh giá cuộc gặp với ông Putin là "10/10".

Về phần mình, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ngày 16/8 tuyên bố Ukraine cần một nền hòa bình thực sự, lâu dài chứ không phải “chỉ là một khoảng dừng” giữa các cuộc xâm lược của Nga. Ông Zelensky viết trên mạng X sau cuộc điện đàm với các lãnh đạo châu Âu: “An ninh phải được đảm bảo một cách chắc chắn và lâu dài, với sự tham gia của cả châu Âu và Mỹ”. Ông nhấn mạnh các vấn đề lãnh thổ chỉ có thể được quyết định cùng với Ukraine.

Phản ứng về cuộc họp trên, người phát ngôn Tổng thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Stephane Dujarric cho biết LHQ đã ghi nhận kết quả hội nghị thượng đỉnh Nga - Mỹ và hoan nghênh việc duy trì đối thoại mang tính xây dựng. Cùng ngày, Thủ tướng Hungary Viktor Orban tuyên bố "thế giới an toàn hơn" sau cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Nga Vladimir Putin tại bang Alaska (Mỹ).

Có thể thấy cuộc gặp tại Alaska, dù chưa mang lại kết quả cuối cùng, đã mở ra một kênh đối thoại quan trọng và cần thiết. Việc hai nhà lãnh đạo đồng ý ngồi lại với nhau, thảo luận thẳng thắn về những vấn đề cốt lõi, là bước đi đầu tiên và quan trọng nhất để tìm kiếm một giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột kéo dài ở Ukraine.

Israel tấn công Gaza, tham vọng "Đại Israel" gây chấn động Trung Đông

Chú thích ảnh
Binh sĩ Israel được triển khai tại Dải Gaza. Ảnh: THX/TTXVN

Quân đội Israel (IDF) ngày 16/8 đã khởi động một chiến dịch quân sự mới tại khu vực Zeitun, ngoại ô Thành phố Gaza, đánh dấu lần đầu tiên lực lượng này tiến vào khu vực này kể từ khi công bố các chiến dịch tái chiếm thành phố. Sư đoàn 99 của IDF đang tiến hành rà soát chất nổ, tiêu diệt các tay súng và phá dỡ cơ sở hạ tầng của Hamas cả trên mặt đất lẫn dưới lòng đất.

Theo thông báo từ IDF, các binh sĩ đã tấn công và phá hủy một công trình chứa vũ khí gài bẫy. Lực lượng Không quân Israel cũng tham gia phối hợp, thực hiện các cuộc tấn công chính xác nhằm vào các mục tiêu quân sự và tiêu diệt các tay súng Hamas.

Trước đó, trả lời phỏng vấn kênh i24NEWS, Thủ tướng Benjamin Netanyahu đã khẳng định ông đang theo đuổi "sứ mệnh lịch sử và tinh thần" với tầm nhìn "Đại Israel". Khái niệm này, xuất phát từ cách diễn giải Kinh Thánh, bao gồm lãnh thổ hiện nay của Dải Gaza, Bờ Tây, cùng một phần của Jordan, Liban và Syria. 

Bên cạnh đó, Thủ tướng Netanyahu đã đưa ra 5 nguyên tắc quản trị dân sự hậu xung đột tại Gaza. Các nguyên tắc này bao gồm: thành lập một chính quyền dân sự không do Israel điều hành, hoạt động hòa bình tại Dải Gaza; trả tự do cho toàn bộ con tin; Phong trào Hồi giáo Hamas giao nộp vũ khí; phi quân sự hóa hoàn toàn Dải Gaza và Israel duy trì quyền kiểm soát an ninh tối cao.

Ông cũng ám chỉ rằng các nỗ lực đàm phán ngừng bắn hiện đang hướng tới một thỏa thuận toàn diện, trong đó ưu tiên hàng đầu là tất cả con tin phải được trả tự do cùng một lúc. Thủ tướng Netanyahu tái khẳng định lập trường cứng rắn: "chiến tranh chỉ kết thúc khi toàn bộ con tin được trả cùng với việc Hamas đầu hàng và ngay cả khi đó thì Israel sẽ vẫn duy trì kiểm soát an ninh vô thời hạn tại Gaza".

Tuy nhiên, phát biểu của ông Netanyahu về tầm nhìn "Đại Israel" đã ngay lập tức vấp phải làn sóng phản đối mạnh mẽ từ các quốc gia Arab.Jordan gọi đây là "sự leo thang nguy hiểm", đe dọa chủ quyền của các nước trong khu vực. Ai Cập yêu cầu Israel làm rõ và cho rằng tuyên bố của ông Netanyahu phủ nhận lựa chọn hòa bình. Iraq, Qatar và Saudi Arabia cũng lên án tham vọng này là "phi lý", đồng thời kêu gọi Israel tôn trọng quyền thành lập một nhà nước độc lập của Palestine.

Dự báo kinh tế toàn cầu tăng trưởng chậm lại cuối năm 2025

Chú thích ảnh
Cảng hàng hóa ở Sơn Đông, Trung Quốc. Ảnh: THX/TTXVN

Trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị và cuộc chiến thuế quan ngày càng leo thang, các ngân hàng và tập đoàn tài chính lớn trên thế giới đang đưa ra những dự báo thận trọng về triển vọng tăng trưởng kinh tế toàn cầu vào cuối năm 2025. Những nhận định này cho thấy một giai đoạn bất ổn đang chờ đợi phía trước, đòi hỏi các chính phủ phải có những chính sách ứng phó linh hoạt.

Theo các dự báo mới nhất từ UBS và Goldman Sachs, tăng trưởng toàn cầu dự kiến sẽ ở mức khiêm tốn 2,5%. Trong khi đó, Morgan Stanley có cái nhìn lạc quan hơn một chút với mức tăng trưởng dự kiến là 2,9%. Dù con số có khác biệt, nhưng tất cả đều chỉ ra một xu hướng chung là kinh tế toàn cầu đang đối mặt với những "cơn gió ngược" đáng kể.

Tại các nền kinh tế lớn, dự báo cũng cho thấy sự tăng trưởng chậm lại. Nền kinh tế số một thế giới, Mỹ, được kỳ vọng tăng trưởng ở mức 1-2%. Mặc dù các biện pháp thuế quan mới đây của Tổng thống Donald Trump đẩy giá cả lên cao, nhưng việc thị trường lao động giảm nhiệt lại được xem là yếu tố tích cực, giúp tránh được vòng xoáy giá-lương tiềm ẩn. Trong khi đó, kinh tế Trung Quốc được dự báo tăng ở mức 4,5-4,7%, còn châu Âu và Ấn Độ có mức tăng trưởng khiêm tốn hơn, khoảng 0,7-1,2%.

Bất chấp những dự báo thận trọng về tăng trưởng vĩ mô, thị trường chứng khoán Mỹ lại có những diễn biến tương đối tích cực. Kể từ khi chạm đáy vào tháng 4 năm nay sau khi ông Trump công bố các biện pháp thuế quan, chỉ số S&P 500 đã tăng hơn 30%. Các công ty môi giới chứng khoán Phố Wall như Citigroup và UBS Global Research đều nâng dự báo về mức chốt năm của chỉ số này, cho thấy họ tin rằng rủi ro chính sách đang giảm dần và lợi nhuận doanh nghiệp vẫn ổn định.

Tuy nhiên, giới phân tích không hoàn toàn đồng nhất. Công ty quản lý tài sản Oppenheimer đưa ra dự báo lạc quan nhất trên Phố Wall, với mức tăng lên đến 7.100 điểm, trong khi Jefferies là công ty duy nhất dự báo S&P 500 sẽ dao động quanh mức 5.600 điểm, thấp dưới ngưỡng 6.000 điểm.

Những dự báo trái ngược này phản ánh sự thiếu chắc chắn của thị trường. Mặc dù các chỉ số chứng khoán cho thấy sự phục hồi mạnh mẽ, nhưng nền kinh tế toàn cầu vẫn đang đứng trước những thách thức thực sự. Sự kết hợp giữa căng thẳng thuế quan, bất ổn địa chính trị và các chính sách tiền tệ sẽ tiếp tục định hình bức tranh kinh tế thế giới trong những tháng cuối năm 2025.

Biến đổi khí hậu tấn công toàn cầu với cháy rừng và bão lũ

Chú thích ảnh
Cảnh tàn phá do lũ quét tại Chashoti, Kishtwar, Ấn Độ, ngày 14/8/2025. Ảnh: ANI/TTXVN

Thế giới đang phải đối mặt với một loạt hiện tượng thời tiết cực đoan chưa từng có, từ lũ lụt thảm khốc ở châu Á đến những đám cháy rừng kỷ lục ở châu Âu. Những sự kiện này, diễn ra chỉ trong vài ngày, một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về tác động nghiêm trọng của biến đổi khí hậu đối với hành tinh.

Tại khu vực Kashmir của Ấn Độ, một trận mưa lớn bất ngờ đã gây ra thảm kịch, cướp đi sinh mạng của ít nhất 46 người và khiến hơn 200 người khác mất tích. Theo hãng tin Reuters, vụ việc xảy ra tại làng Chasoti thuộc quận Kishtwar, cuốn trôi một bếp ăn cộng đồng và một trạm an ninh. Ông Ramesh Kumar, Ủy viên Hội đồng quận Kishtwar, trả lời hãng thông tấn ANI rằng thảm họa diễn ra vào trưa 14/8. Công tác cứu hộ đã gặp nhiều khó khăn do địa hình hiểm trở và thời tiết xấu, khiến con số thương vong dự kiến sẽ còn tăng lên.

Thảm họa này xảy ra chỉ hơn một tuần sau khi một trận lũ và sạt lở đất khác nhấn chìm cả một ngôi làng ở bang Uttarakhand. Các chuyên gia cảnh báo rằng biến đổi khí hậu đang làm gia tăng tần suất và cường độ của các hiện tượng thời tiết cực đoan tại khu vực này.

Trong khi đó, châu Âu đang oằn mình chống chọi với mùa cháy rừng tồi tệ nhất trong nhiều năm qua. Theo Trung tâm Nghiên cứu chung (JRC) của Ủy ban châu Âu, tính đến ngày 13/8, mùa cháy rừng năm nay đã thiêu rụi 439.568 ha, cao hơn gấp đôi mức trung bình trong 19 năm qua.

Tổng cộng đã có 1.628 vụ cháy rừng quy mô lớn được ghi nhận, tăng mạnh so với con số 1.089 vụ trong cùng kỳ năm ngoái. Lượng khí thải carbon do cháy rừng tạo ra cũng ước tính lên tới 14,11 triệu tấn. JRC cảnh báo rằng nguy cơ cháy rừng trên khắp châu lục vẫn ở mức rất cao, với dự báo nhiệt độ tháng 9 sẽ cao hơn mức trung bình tại phần lớn châu Âu, đặc biệt tại Pháp, miền Bắc Italy và Hungary, trong khi lượng mưa được dự báo sẽ thấp hơn trung bình tại nhiều khu vực Nam và Trung Âu.

Từ những trận lũ lụt tàn khốc ở Kashmir đến những đám cháy rừng bùng lên ở châu Âu, những sự kiện này cho thấy tác động của biến đổi khí hậu đang ngày càng hiện hữu và khốc liệt hơn bao giờ hết, không giới hạn bởi biên giới địa lý. Đây không chỉ là một vấn đề môi trường mà còn là một cuộc khủng hoảng nhân đạo và kinh tế toàn cầu, đòi hỏi sự phối hợp và hành động khẩn cấp từ tất cả các quốc gia.

Vũ Thanh/Báo Tin tức và Dân tộc