Theo kế hoạch, lịch xuống giống, cấy mạ vụ lúa mùa năm 2025-2026 của ngành nông nghiệp từ ngày 25/8 đến 20/10, nông dân sử dụng các giống lúa đặc sản và chất lượng cao như: ST 24, ST 25, đài thơm, RVT, Một bụi đỏ... đến ngày 10/10/2025, nông dân đã xuống giống, cấy mạ khoảng 100.000ha. Nông dân áp dụng mô hình nuôi xen canh thủy sản (tôm sú, tôm thẻ, tôm càng xanh, cua biển) kết hợp với sản xuất một vụ lúa theo quy trình sản xuất lúa hữu cơ, an toàn sinh học với kỳ vọng tiếp tục mang lại hiệu quả kinh tế bền vững.

Lợi nhuận hàng trăm triệu đồng

Ông Nguyễn Thanh Điền, xã Đông Hòa, tỉnh An Giang cho biết, gia đình vừa cấy mạ xong vụ lúa trên nền đất lúa-tôm bằng giống lúa Một bụi đỏ trên diện tích 1ha. Việc khởi đầu vụ lúa khá thuận lợi, nhờ mưa nhiều nên việc cải tạo đất, rửa mặn không phải tốn nhiều chi phí và công sức, đảm bảo cho cây lúa phát triển tốt. Những năm gần đây nhờ áp dụng mô hình sản xuất xen canh tôm sú, tôm thẻ, tôm càng xanh, cua biển kết hợp với sản xuất một vụ lúa theo quy trình sản xuất lúa hữu cơ, an toàn sinh học của gia đình ông Điền cho năng suất, sản lượng khá cao và đầu ra ổn định hơn.

Ông Điền cũng cho hay, do sản xuất theo quy trình VietGAP nên lúa của nông dân vùng này thường được thương lái thu mua cao hơn giá thị trường khoảng 200 đồng/kg, đồng thời do ít sử dụng phân bón, thuốc trừ sâu nên chi phí dưới 20 triệu đồng/ha, lợi nhuận hơn 30 triệu đồng/ha, tăng gấp rưỡi so với biện pháp sản xuất truyền thống trước đây.

Đối với nuôi xen canh thủy sản, ông Điền nuôi mỗi năm 2 vụ tôm sú, tôm thẻ, tôm càng xanh, cua biển cũng áp dụng quy trình nuôi an toàn sinh học theo sự khuyến cáo của ngành nông nghiệp, như cho tôm, cua biển ăn lúa, ốc, cá mồi và cho ăn dặm thêm một ít thức ăn, đồng thời sử dụng men vi sinh cải tạo môi trường nước và hoàn toàn không dùng thuốc hóa học trong suốt quá trình nuôi.
“Gia đình tôi áp dụng sản xuất lúa và nuôi thủy sản đều theo quy trình hữu cơ, an toàn sinh học nên đầu ra ổn định. Cả tôm, cua, lúa đều có giá cao hơn so với những vùng nuôi trồng truyền thống, nhờ đó, lợi nhuận mỗi năm hơn 100 triệu đồng/ha, giúp ổn định cuộc sống”, ông Điền chia sẻ.

Vụ lúa mùa trên nền đất lúa – tôm năm nay, gia đình ông Võ Văn No, ấp Ngã Bát, xã An Minh gieo sạ 3,5 ha giống lúa ST25, áp dụng kỹ thuật trồng lúa hữu cơ theo hướng an toàn sinh học, được ký kết bao tiêu đầu ra vào cuối vụ. Ông No cho biết, gia đình áp dụng mô hình xen canh nuôi tôm thẻ, tôm sú, tôm càng xanh và trồng lúa từ năm 2022 đến nay. Trung bình mỗi năm, thu hoạch hơn 2 tấn tôm càng xanh, tôm thẻ, tôm sú và khoảng 20 tấn lúa, tổng thu nhập hơn 360 triệu đồng/năm, lợi nhuận hơn 220 triệu đồng/năm. 

Theo ông No, 3 năm gần đây gia đình tham gia vào Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp Ngã Bát; trung bình mỗi năm mua con giống, lúa giống, phân bón, thuốc thủy sản, thức ăn từ hợp tác xã khoảng 60 triệu đồng. Nhờ sản phẩm đầu vào của hợp tác xã có chất lượng tốt, bán với giá gốc, rẻ hơn ngoài thị trường khoảng 12% giúp nông dân giảm chi phí, tăng lợi nhuận, nuôi trồng đạt hiệu quả.

“Hợp tác xã định hướng, hỗ trợ kỹ thuật cho nông dân nắm rõ và sản xuất lúa, nuôi thủy sản đạt chuẩn VietGAP, đồng thời chủ động ký hợp đồng với một số công ty, đơn vị cung ứng lúa giống, tôm giống, vật tư nông nghiệp theo tiêu chuẩn, giúp mô hình sản xuất hiệu quả tương đối cao, có đầu ra ổn định, không phụ thuộc vào thương lái như trước đây, giúp nông dân yên tâm canh tác. Gia đình tôi kỳ vọng vụ lúa, tôm này tiếp tục cho năng suất khá, giá bán ổn định để có được niềm vui trọn vẹn vào cuối vụ”, ông Võ Văn No nói.

Phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị sản phẩm

Theo Trung Tâm khuyến nông tỉnh An Giang, mô hình lúa-tôm phát huy các yếu tố tích cực của con tôm và cây lúa như giúp cải tạo đất, trừ sâu hại và cắt đứt vòng đời sâu bệnh trong quá trình sinh trưởng và phát triển. Sau một vụ tôm, các chất thải được cây lúa chuyển hóa và hấp thụ, góp phần hạn chế lượng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật trong giai đoạn đầu.

Sau một vụ lúa rơm rạ, thóc rơi vãi từ cây lúa bỏ lại trên đồng sau thu hoạch bị phân hủy tạo môi trường sống và nguồn thức ăn tự nhiên giàu dinh dưỡng cho tôm trong vụ nuôi tiếp theo mà nông dân không cần phải đầu tư tiền mua thức ăn cho con tôm như mô hình nuôi tôm công nghiệp. Nhờ đó, mô hình này góp phần giảm chi phí sản xuất, đầu tư, tăng năng suất và lợi nhuận cho nông dân.

Ông Lê Hữu Toàn, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường An Giang cho biết, tỉnh đặt mục tiêu đến năm 2030 ổn định diện tích sản xuất lúa-tôm trên 117.300 ha. Để thực hiện đạt kế hoạch trên, thời gian tỉnh chỉ đạo chuyển đổi đối với diện tích trồng lúa kém hiệu quả hoặc không đảm bảo nguồn nước tưới sang mô hình lúa-tôm; tiếp tục chuyển sang phát triển mô hình tôm - lúa đối với diện tích đất trồng lúa bị ảnh hưởng bởi xâm nhập mặn từ 3 tháng trở lên phù hợp với từng vùng sinh thái.

Cùng với đó, tỉnh tập trung đẩy mạnh gia tăng sản lượng nuôi trồng trên đơn vị diện tích thông qua áp dụng tiến bộ khoa học công nghệ, các hình thức liên kết sản xuất hướng đến phát triển bền vững, thích ứng biến đổi khí hậu; chỉ đạo tổ chức lại sản xuất theo chuỗi giá trị sản phẩm, từ con giống, vật tư đầu vào, nuôi thương phẩm đến chế biến và tiêu thụ sản phẩm tôm và lúa; trong đó, doanh nghiệp thu mua, chế biến, tiêu thụ có vai trò hạt nhân liên kết và tổ chức chuỗi sản xuất.

Tỉnh kiện toàn, củng cố, thành lập mới và phát triển các hình thức tổ chức sản xuất như tổ hợp tác, hợp tác xã gắn với liên kết doanh nghiệp sản xuất theo chuỗi giá trị tại những vùng sản xuất tôm-lúa trọng điểm, nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh, truy xuất nguồn gốc sản phẩm, bảo vệ môi trường sinh thái, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Chủ động làm cầu nối để nông dân thực hiện liên kết sản xuất thông qua các tổ hợp tác, hợp tác xã, công ty, doanh nghiệp trong việc cung cấp các loại vật tư nông nghiệp đầu vào cũng như bao tiêu sản phẩm khi đến kỳ thu hoạch, đảm bảo lợi nhuận cho nông dân. Tập trung xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu sản phẩm hàng hóa, chỉ dẫn địa lý sản phẩm nuôi tôm, trồng lúa đặc trưng từng vùng trên địa bàn tỉnh để xuất khẩu sang thị trường nước ngoài, nâng cao giá trị sản phẩm, thu nhập cho nông dân.