Nguy cơ nhiều dịch bệnh

Miền Bắc đang trong giai đoạn cao điểm của nhiều bệnh truyền nhiễm, nhất là các bệnh lây truyền qua đường hô hấp và tiêu hóa. Đặc biệt, giai đoạn cuối năm, gần Tết với nhu cầu đi lại, giao lưu, tụ tập tăng cao càng làm nguy cơ dịch bệnh dễ bùng phát và lan rộng. Trong khi nhiều dịch vẫn đang lưu hành, thậm chí số ca mắc vẫn còn cao.

Tại Hà Nội, theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố (CDC) Hà Nội, tuy thời tiết đã chuyển lạnh nhưng số ca mắc sốt xuất huyết vẫn còn cao với hàng trăm ca mắc mỗi tuần. Đơn cử như tuần vừa qua, Hà Nội ghi nhận 117 trường hợp mắc sốt xuất huyết, tuần trước đó là 120 trường hợp; vẫn còn 1 ổ dịch đang hoạt động.

Hà Nội cũng ghi nhận số ca mắc tay chân miệng cao trong những tuần gần đây, với 70 trường hợp mắc tay chân miệng trong tuần qua. Từ đầu năm đến nay, toàn Thành phố đã ghi nhận hơn 6.000 trường hợp mắc tay chân miệng, số mắc tăng gần gấp 3 lần so với cùng kỳ năm 2024.

Bên cạnh đó, số ca mắc sởi cũng đang có chiều hướng tăng khi dịch sắp "vào mùa". Tuần qua, Hà Nội đã ghi nhận 15 trường hợp mắc sởi, tại 12 phường, xã; từ đầu năm 2025 đến nay đã ghi nhận 4.503 ca mắc, 1 ca tử vong, số mắc tăng cao so với cùng kỳ năm 2024 (cùng kỳ năm 2024 chỉ có 259 ca mắc). Hà Nội cũng vẫn rải rác ghi nhận các ca mắc ho gà, COVID-19, cúm… trên địa bàn.

Đại diện CDC Hà Nội cho biết, dịch sốt xuất huyết trên địa bàn đã có xu hướng giảm nhưng vẫn có thể tiếp tục ghi nhận thêm ca bệnh trong các tuần tới; dịch bệnh tay chân miệng số mắc trong tuần giảm, hầu hết là ca bệnh tản phát, không ghi nhận ổ dịch phức tạp. Đối với các dịch bệnh mùa đông xuân như sởi, cúm mùa, thủy đậu... lại đang có xu hướng gia tăng.

Tại TP Hồ Chí Minh, theo Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP Hồ Chí Minh, trong trong những tuần gần đây, thành phố ghi nhận gia tăng số ca bệnh mắc sốt xuất huyết và tay chân miệng; từ đầu năm đến nay, TP Hồ Chí Minh đã ghi nhận hơn 43.400 ca mắc sốt xuất huyết và hơn 24.600 trường hợp tay chân miệng. Thời tiết khu vực này đang trong giai đoạn chuyển mùa, mưa và ẩm, tạo điều kiện cho virus và muỗi truyền bệnh sinh sôi, phát triển mạnh. Các bệnh như sốt xuất huyết, bệnh tay chân miệng đang gia tăng rất dễ dẫn tới dịch chồng dịch.

Trước tình hình các dịch bệnh có nguy cơ bùng phát dịp cuối năm, các địa phương đang triển khai quyết liệt công tác phòng chống dịch.

Theo Sở Y tế Hà Nội, hiện các trạm y tế phường, xã tiếp tục tăng cường giám sát phát hiện bệnh nhân tại cơ sở y tế được phân cấp, trên hệ thống phần mềm và tại cộng đồng, đặc biệt là sốt xuất huyết, tay chân miệng để kịp thời điều tra, xử lý ca bệnh, ổ dịch, không để dịch lây lan rộng. Tăng cường công tác phòng chống các dịch bệnh mùa đông xuân, các bệnh lây qua đường hô hấp như cúm, sởi, ho gà, thủy đậu... tập trung xử lý các ổ dịch có nhiều người mắc bệnh. Đồng thời, triển khai công tác chủ động phòng chống bệnh sốt xuất huyết, thông qua các chiến dịch diệt lăng quăng, bọ gây, phun hóa chất diệt muỗi trưởng thành tại khu vực nguy cơ, ổ dịch; đẩy mạnh tuyên truyền về phòng chống dịch bệnh như sốt xuất huyết, tay chân miệng, liên cầu lợn, sởi, cúm, ho gà... để người dân chủ động thực hiện, phối hợp với chính quyền và ngành y tế trong công tác điều tra, xử lý dịch. Đặc biệt, trong thời điểm cuối năm, ngành y tế cũng tập trung vào công tác phòng chống dịch bệnh mùa đông – xuân như cúm, sởi, ho gà, thủy đậu... bên cạnh việc duy trì các biện pháp phòng chống các dịch bệnh khác.

Cảnh giác cao độ

Nhận định về tình hình dịch bệnh cuối năm, PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng cho biết: “Hiện đang mùa đông - xuân, gần Tết nguyên đán, khí hậu lạnh ẩm… là môi trường thuận lợi cho nhiều dịch bệnh lây lan. Các bệnh đang xu hướng gia tăng như cúm, sởi, sốt xuất huyết, bệnh do virus hợp bào hô hấp (RSV). Đây là các bệnh lưu hành, năm nào cũng đến mùa sẽ bùng phát. Đặc biệt, số ca cúm A vừa qua tăng cao không phải bất thường mà do đang là giai đoạn mùa cúm, các dạng cúm này vẫn thuộc chủng cúm mùa. Tuy nhiên, virus cúm, RSV đang xuất hiện, lại rất dễ lây qua đường hô hấp, giọt bắn; trong giai đoạn cuối năm, có sự gia tăng việc đi lại, giao lưu giữa các địa phương càng khiến bệnh dễ lây lan rộng.

Đặc biệt, Việt Nam cũng đang đối mặt với nguy cơ bệnh bại liệt lây lan vào trong nước do tại Lào, dịch bại liệt đang diễn biến phức tạp. Lào gần biên giới Việt Nam, nên Việt Nam phải đề phòng, giám sát. Bên cạnh đó, thời gian qua đã có những lúc thiếu vaccine, giãn cách do dịch COVID-19 nên có thể bị sót các trường hợp chưa dc bao phủ tiêm chủng bại liệt. Do vậy, Bộ Y tế đã tăng cường giám sát các ca liệt mềm, loại trừ nguyên nhân do bệnh bại liệt. Bộ cũng đã chỉ đạo rất quyết liệt trong phòng dịch bại liệt quay lại, giám sát các trường hợp liệt mềm, giám sát môi trường, nước thải để xét nghiệm tìm mầm bệnh...

Về các biện pháp phòng chống dịch bệnh dịp cuối năm, PGS.TS Trần Đắc Phu cho rằng, trong giai đoạn hiện nay, người dân cần chú ý các biện pháp phòng bệnh. Việc thực hiện các biện pháp như vệ sinh, đeo khẩu trang tuy đơn giản nhưng có thể phòng được nhiều bệnh. Những người có triệu chứng nghi ngờ cần đeo khẩu trang, người tiếp xúc gần với người có triệu chứng bệnh cũng cần đeo khẩu trang để phòng lây lan. Đặc biệt, tại các tỉnh phía Nam dịch sốt xuất huyết vẫn còn diễn diến phức tạp, cần kiểm soát véc tơ truyền bệnh…

“Đặc biệt, người dân cần chú ý tiêm vaccine để có lá chắn phòng bệnh. Hiện đã có nhiều bệnh truyền nhiễm có vaccine phòng bệnh hữu hiệu cho mọi lứa tuổi. Riêng với virus cúm luôn luôn có biến thể, việc tiêm chủng cần được nhắc lại hàng năm, nhất là trước mùa dịch. Bên cạnh đó, các đối tượng dễ bị tổn thương cũng rất cần tiêm chủng đầy đủ để phòng bệnh, cần bảo vệ nhóm nguy cơ này”, PGS.TS Trần Đắc Phu cho biết.