Các trường học, cửa hàng, bãi biển đã mở cửa lại ở một số khu vực của châu Âu khi “lục địa già” đang dần thoát khỏi tháng dài hầu như ngừng hoạt động nhờ những tiến bộ của chương trình tiêm chủng hàng loạt phòng COVID-19.

Người dân Tây Ban Nha cuồng nhiệt hô vang “tự do” và nhảy múa trên đường phố khi lệnh giới nghiêm phòng COVID-19 chấm dứt ở hầu khắp đất nước từ cuối tuần qua. Hy Lạp mở cửa lại các bãi biển công cộng, với những chiếc ghế xếp nằm tắm nắng được bố trí an toàn, và các trường tiểu học, trung học, mẫu giáo đồng loạt đón học sinh trở lại vào ngày 10/5.

Trong khi đó, Ireland cũng dỡ bỏ các hạn chế đi lại trong nước và bắt đầu giai đoạn tái mở cửa với ngành bán lẻ không thiết yếu.

Tại Đức, người dân lần đầu tiên được thảnh thơi nghỉ ngơi dịp cuối tuần tràn ngập nắng hè sau khi Bộ trưởng Y tế Jens Spahn tuyên bố làn sóng dịch thứ ba cuối cùng đã bị chế ngự. Đức cũng thực hiện nới lỏng hạn chế với những người đã được tiêm chủng đầy đủ hoặc đã hồi phục sau nhiễm COVID-19; dỡ bỏ lệnh giới nghiêm và các quy định cách ly, trong đó có yêu cầu cung cấp kết quả xét nghiệm âm tính khi đến tiệm làm tóc, sở thú hoặc đi mua sắm.

Cộng hoà Síp cũng đã thực hiện nới lỏng các hạn chế kể từ ngày 10/5 và chấm dứt đợt phong toả bộ phận lần thứ ba, với một hệ thống “thẻ an toàn COVID” mới được triển khai nhằm cho phép người dân di chuyển tự do.

Tuy nhiên các động thái nới lỏng nói trên đều được đưa ra đi kèm với những lưu ý thận trọng. Bộ trưởng Y tế Đức Spahn và Bộ trưởng Tư pháp Tây Ban Nha Carlos Campo đều cảnh báo hiểm hoạ COVID-19 vẫn chực chờ.

“Việc chấm dứt tình trạng khẩn cấp không có nghĩa là chấm dứt các hạn chế. Vẫn còn xa mới đạt được điều đó. Mối đe doạ virus vẫn tồn tại”, ông Campo viết trên tờ El Pais, và kêu gọi người Tây Ban Nha hành xử “có trách nhiệm” khi các biện pháp phòng dịch bắt đầu được nới lỏng.

Trong khi đó, Bộ trưởng Spahn cảnh báo tâm trạng người dân Đức tốt hơn thực tế mà đất nước đang phải đối mặt. Ông cho biết thêm tỷ lệ mắc COVID-19 trong 7 ngày qua trên toàn quốc vẫn ở mức cao là 119 / 100.000 dân, đồng thời cho rằng điều đó khiến “việc duy trì tốc độ của chiến dịch tiêm chủng càng trở nên quan trọng hơn”.

Nỗ lực tiêm chủng thành công sau trục trặc ban đầu

Với 200 triệu liều vaccine COVID đã được tiêm, Liên minh châu Âu đang trên đà đạt được mục tiêu tiêm chủng cho 70% dân số trưởng thành vào mùa hè này – theo Chủ tịch Uỷ ban châu Âu Ursula von der Leyen.

Tuy nhiên dữ liệu từ trang Our World in Data cho thấy trên toàn khối, tỷ lệ mắc COVID-19 trong 7 ngày qua là 185/100.000 người. Tỷ lệ này còn cao hơn nhiều so với các quốc gia đạt được tiến bộ hàng đầu thế giới về tiêm chủng như Israel, Anh và Mỹ.

Tại Anh, nhờ những đơn đặt hàng sớm, thủ tục phê chuẩn vaccine nhanh chóng cùng với quyết định tiêm liều đầu tiên cho càng nhiều người càng tốt, mà các ca nhiễm mới và tử vong đã giảm nhanh hơn nhiều so với các quốc gia châu Âu khác. Thành công đó cho phép Thủ tướng Anh Boris Johnson bắt đầu kế hoạch nhiều bước của mình nhằm nới lỏng phong toả xứ England.

Ngày 10/5, ông Johnson đã công bố giai đoạn tiếp theo trong kế hoạch của mình, bật đèn xanh cho “những cái ôm thận trọng” và cho phép các quán rượu phục vụ khách trong nhà sau nhiều tháng áp dụng các biện pháp phòng dịch nghiêm ngặt.

“Dữ liệu phản ánh những gì chúng ta đã biết – chúng ta sẽ không để thứ virus này đánh bại mình”, ông Johnson tuyên bố.

Ban đầu, việc cung cấp vaccine ở EU chậm hơn so với chiến lược mua sắm tập trung của khối. Nhưng hiện tại, với lượng vaccine từ BioNTech-Pfizer và Moderna tương đối dồi dào, tỷ lệ tiêm chủng của một bộ phận dân số châu Âu đang tăng lên. Mặc dù vậy một số quốc gia sớm đạt được tiến bộ ban đầu lại chứng kiến tốc độ chậm lại do tâm lý chần chừ của những người chưa tiêm.

Khoảng 31,6% người trưởng thành tại 30 quốc gia châu Âu đã được tiêm ít nhất một liều vaccine và 12% được tiêm đủ hai liều -theo Trung tâm Kiểm soát và phòng chống dịch bệnh châu Âu.

Pháp dự kiến đạt 20 triệu mũi tiêm đầu tiên vào giữa tháng 5 và 30 triệu vào giữa tháng 6. Với tỷ lệ lây nhiễm và điều trị chăm sóc đặc biệt (ICU) giảm mạnh, Pháp đã lên kế hoạch bắt đầu nới lỏng lệnh giới nghiêm, cho phép các quán cà phê, bar, nhà hàng phục vụ ngoài trời kể từ 19/5.

Những lựa chọn vaccine

Việc cải thiện nguồn cung vaccine đã mang lại cho các nước châu Âu nhiều tự do hơn trong điều chỉnh các chiến lược phòng dịch, bất chấp những báo cáo về các trường hợp đông máu hiếm gặp, thậm chí gây tử vong ở những người được tiêm vaccine AstraZeneca và Johnson&Johnson.

Đức đã quyết định cung cấp hai loại vaccine này cho bất kỳ ai muốn tiêm, miễn là họ được bác sĩ tư vấn. Đề nghị này được cho là nhắm đến những người trẻ tuổi, vốn phải chờ đến lượt.

Trongkhi đó, Uỷ ban vaccine của Na Uy cũng đưa ra thông báo tương tự vào ngày 10/5, nói rằng vaccine AstraZeneca và J&J sẽ sẵn sàng phục vụ những người tình nguyện tiêm. Một số khu vực ở Italy cũng đang đề nghị tiêm hai loại vaccine này cho người dưới 60 tuổi.

Với việc một số chính phủ rút ngắn khoảng cách thời gian giữa các liều vaccine và lên kế hoạch cho chương trình “thẻ xanh” kỹ thuật số của EU từ tháng 6 – cho phép người dân đi du lịch nếu cung cấp bằng chứng tiêm chủng hoặc có miễn dịch, đông đảo người dân “bí bức” ở nhà trong nhiều tháng có thể lên kế hoạch cho những kỳ nghỉ sắp tới.

Nikos Venieris, người quản lý một bãi biển ở Alimos, ngoại ô Athens (Hy Lạp), nói với Reuters: “Chúng tôi đang đặt hy vọng vào du lịch”. Du lịch chiếm khoảng 1/5 nền kinh tế và việc làm của Hy Lạp, quốc gia này khó có thể chống chịu thêm một mùa hè nữa không có du khách. Athens quyết định dỡ bỏ các hạn chế với du khách nước ngoài đã tiêm chủng COVID-19 kể từ 15/5.