Cần thận trọng trong việc xây dựng công trình thủy điện Xayaburi - Lào, đó là ý kiến của đa số đại biểu tại Hội thảo tham vấn Quốc gia về thủy điện Xayaburi - Lào do Ủy ban sông Mêkông Việt Nam tổ chức ngày 22/2, tại TP Hạ Long (Quảng Ninh).

Theo dự kiến đến tháng 4/2011, dự án thủy điện Xayaburi - Lào sẽ được triển khai, trên dòng chính sông Mêkông. Thủy điện Xayaburi có đập dài 810 m, nằm ở thác Keang Luang, phía bắc nước Lào; công suất phát điện là 1.260 MW; đập cách đồng bằng sông Cửu Long 1.930 km; chi phí xây dựng là 3,5 tỉ USD, kéo dài trong 8 năm.

Nhìn chung, các đại biểu đều bày tỏ lo lắng về ảnh hưởng của dự án thủy điện đối với đời sống cộng đồng dân cư, không chỉ ở Việt Nam và Lào mà nhiều quốc gia trong khu vực. Ngoài ra, hệ thủy sinh vật và sản lượng thủy sản, nguồn nước ngọt, an ninh lương thực, lượng phù sa... cũng bị đe dọa nếu công trình thủy điện Xayabuiri - Lào được xây dựng. Một số đại biểu cũng đề nghị phải để các chuyên gia quốc tế đánh giá về tác động của thủy điện đối với đời sống xã hội của cả vùng.

Theo đại diện Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, hiện tại sông Mêkông đang cho đồng bằng sông Cửu Long 26 triệu tấn phù sa/năm, còn nếu chặn dòng sông chính để làm thủy điện thì lượng phù sa chỉ còn khoảng 7 triệu tấn/năm. Do vậy đề nghị phải xem xét, đánh giá thật kỹ lưỡng việc tác động tới sản xuất nông nghiệp của vựa lúa đồng bằng sông Cửu Long.

Hiện chưa có ý kiến chính thức từ phía Chính phủ các nước, nhưng qua các phiên tham vấn, Campuchia, Thái Lan, đều bày tỏ sự lo ngại về tác động của công trình thuỷ điện này đối với phát triển kinh tế xã hội, môi trường.

Mạnh Khánh