Vụ việc hai bé 5 tuổi ở Trường mầm non Lê Qúy Đôn (quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) bị cô giáo bắt phải bê những thùng cơm nặng tại trường mẫu giáo được báo chí thông tin vào cuối tháng 3 vừa qua chỉ là một trong vô vàn những câu chuyện xâm hại quyền trẻ em.
Từ vụ việc này, PV Báo Tin tức có cuộc phỏng vấn ông Nguyễn Trọng An (ảnh), Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ và Chăm sóc trẻ em (Bộ Lao động - Thương binh - Xã hội) về vấn đề bảo vệ quyền của trẻ em ở nước ta hiện nay.
´Thưa ông, ông có theo dõi vụ việc xảy ra với hai trẻ ở trường mầm non Lê Qúy Đôn hay không? Việc cô giáo “nhờ” học sinh nhỏ tuổi bê đồ nặng như vậy đã vi phạm quyền trẻ em như thế nào?
Thực ra, chúng ta chưa nên quy kết ngay là cô giáo đó có vi phạm hay không mà cần nhìn nhận theo nhiều chiều hướng khác nhau. Đối với trẻ em, bên cạnh việc học tập, trẻ cần được khuyến khích làm quen với lao động, cũng như các hoạt động vui chơi giải trí thì trẻ mới phát triển toàn diện được. Bác Hồ cũng đã dạy “Tuổi nhỏ làm việc nhỏ, tùy theo sức của mình”.
Tuy nhiên, nếu gia đình, nhà trường bắt trẻ làm việc quá sức so với khả năng của trẻ lại là vấn đề cần được xem xét. Đặc biệt, nếu sự việc lặp đi lặp lại, gây ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ thì cần phải có giải pháp ngăn chặn. Trong trường hợp các bé ở trường mầm non Lê Quý Đôn, nguy cơ trẻ bị ngã, bị tai nạn gẫy xương rất cao. Ở đây, hiệu trưởng nhà trường và các cơ quan quản lí như Phòng Giáo dục, Sở Giáo dục cũng phải có trách nhiệm.
´Ở nước ta, tình trạng xâm hại trẻ em đang diễn ra như thế nào, thưa ông?
Chúng tôi đang triển khai Chương trình Quốc gia bảo vệ trẻ em đã được Thủ tướng phê duyệt đến năm 2015, trong đó có một đề án về phòng chống xâm hại, bạo lực với trẻ em. Theo thống kê của chúng tôi, số trẻ bị xâm hại chưa giảm. Xâm hại ở đây được hiểu là xâm hại cả về thể chất, tinh thần, tình dục… Riêng số trẻ bị hiếp dâm, lạm dụng tình dục trong năm 2012 đã lên đến con số hơn 1.000 em. Thực tế nhiều người chưa hiểu đúng về tình trạng xâm hại trẻ em nên đã xảy ra các vụ việc đáng tiếc như cô giáo phạt trẻ bằng cách cho các bạn khác tát trẻ, hoặc bố mẹ phạt con bằng cách bắt con quỳ rồi mắng mỏ… Việc xâm hại như vậy gây ảnh hưởng nghiêm trọng về tinh thần cho trẻ. Với những trẻ có thần kinh yếu chỉ một lời sỉ nhục có thể gây ra việc trẻ tự tử, bỏ học hoặc bị trầm cảm…
´Thưa ông, những nguyên nhân nào khiến số vụ xâm hại trẻ em vẫn chưa giảm?
|
Sau khi thông tin về hai em bé 5 tuổi ở Trường mầm non Lê Quý Đôn (quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) bị cô giáo bắt bê xô cơm nặng bị phát tán trên mạng Internet, 2 cô giáo phụ trách lớp đã nhận hình thức kỉ luật. |
Theo tôi, hệ thống pháp luật của chúng ta chưa đầy đủ và quy định xử lí chưa nghiêm. Bộ luật Hình sự chỉ quy định những hành vi gây tổn hại về sức khỏe cho người khác thì bị xử lí nhưng còn thiếu những quy định về các hành vi gây tổn hại về tinh thần. Theo số liệu của chúng tôi, hiện nay, tự tử là nguyên nhân đứng thứ 3 gây ra tình trạng tử vong ở trẻ em, chỉ sau chết đuối và tai nạn giao thông. Ngoài ra, vấn đề đói nghèo cũng ảnh hưởng đến việc thực thi quyền của trẻ em. Sự bất bình đẳng về cơ hội kinh tế, cơ hội văn hóa, cơ hội giáo dục giữa trẻ em nông thôn và thành thị khiến nhiều trẻ không có điều kiện tốt nhất để phát triển.
Trước đây, mạng lưới chăm sóc, bảo vệ trẻ em có một đội ngũ cộng tác viên (CTV) khá lớn (162.000 người) nhưng từ sau khi giải thể Ủy ban Dân số, Gia đình, Trẻ em (năm 2007) thì nhân lực giảm. Chúng tôi đang phải gây dựng lại mạng lưới CTV trong cộng đồng để hỗ trợ công tác chăm sóc, bảo vệ trẻ em ở các địa phương (hiện nay có khoảng 40.000 người cho hơn 11.000 xã trên cả nước). Mặt khác, mức thù lao cho CTV quá thấp, chỉ 50.000 đồng/tháng (không đủ tiền đổ xăng đi tuyên truyền, nhất là tại các xã đông dân). Vì thế, dù nhiệt tình đến mấy cũng rất ít người có đủ tâm huyết để làm công việc này.
Trong công tác chăm sóc, bảo vệ trẻ em có 3 cấp độ là: Phát hiện sớm, can thiệp ngay và trợ giúp, tư vấn tâm lí khi sự việc đã xảy ra. Trong đó, nếu tập trung ngay vào cấp độ 1 thì công tác chăm sóc và bảo vệ quyền trẻ em sẽ đạt hiệu quả cao. Tuy nhiên, với đội ngũ CTV vừa mỏng vừa yếu như hiện nay thì hầu như các vụ việc vi phạm quyền trẻ em đều trong tình trạng phát hiện muộn.
Xin cảm ơn ông!
Bài và ảnh: Hoàng Dương