Trước nguy cơ xảy ra một “siêu động đất” có thể cướp đi tới 300.000 sinh mạng, chính phủ Nhật Bản ngày 1/7 đã công bố kế hoạch ứng phó thiên tai được cập nhật, với mục tiêu nâng cao khả năng phòng ngừa và giảm thiểu thiệt hại.
Toà nhà chung cư đổ sập do trận động đất lớn xảy ra vào ngày đầu năm mới 2024 tại Bán đảo Noto, Nhật Bản. Ảnh: Kyodo
Theo hãng tin AFP, một hội đồng chính phủ Nhật Bản hồi tháng 1 đã nâng xác suất xảy ra trận động đất lớn tại rãnh Nankai ngoài khơi Nhật Bản trong vòng 30 năm tới lên 75% đến 82%. Đến tháng 3, chính phủ nước này tiếp tục công bố ước tính thiệt hại nếu kịch bản siêu động đất đi kèm sóng thần xảy ra: khoảng 298.000 người có thể thiệt mạng và tổn thất kinh tế lên tới 2.000 tỷ USD.
Trước đó, vào năm 2014, Hội đồng Quản lý Thảm họa Trung ương Nhật Bản từng ban hành kế hoạch ứng phó nhằm giảm 80% số người thiệt mạng nếu động đất xảy ra. Tuy nhiên, theo đánh giá mới nhất, các biện pháp được triển khai cho đến nay chỉ giúp cắt giảm khoảng 20% số ca tử vong tiềm tàng.
Theo hãng thông tấn Kyodo, trong kế hoạch cập nhật lần này, chính phủ Nhật Bản kêu gọi tăng tốc các biện pháp phòng chống như xây dựng bờ kè, thiết lập các tòa nhà sơ tán, đồng thời tăng cường tổ chức diễn tập phòng chống thiên tai. “Cần có sự phối hợp giữa chính phủ, địa phương, doanh nghiệp và các tổ chức phi lợi nhuận để cứu càng nhiều sinh mạng càng tốt”, Thủ tướng Shigeru Ishiba nhấn mạnh trong cuộc họp nội các.
Rãnh Nankai là vùng đứt gãy dưới đáy biển dài 800 km, chạy dọc theo bờ biển Thái Bình Dương của Nhật Bản. Trong vòng 1.400 năm qua, khu vực này thường xảy ra đại địa chấn theo chu kỳ 100–200 năm. Trận động đất lớn gần nhất tại đây từng xảy ra vào năm 1946.
Hồi tháng 8/2024, Cơ quan Khí tượng Nhật Bản (JMA) từng phát cảnh báo đầu tiên về nguy cơ gia tăng động đất lớn, nhưng cảnh báo này được gỡ bỏ chỉ một tuần sau đó.
Dù vậy, các trận động đất liên tiếp xảy ra tại khu vực quần đảo Tokara, miền Nam Nhật Bản trong những ngày gần đây khiến người dân hoang mang. Trên mạng xã hội, tin đồn về một siêu động đất sắp xảy ra lan truyền mạnh mẽ, một phần do nội dung từ một bộ truyện tranh manga tái bản năm 2021 dự đoán thảm họa sẽ xảy ra vào ngày 5/7.
Hệ quả là, một số du khách nước ngoài đã hủy chuyến đi đến Nhật Bản trong mùa hè này. Hãng hàng không Greater Bay (trụ sở tại Hồng Kông) cho biết đã cắt giảm các chuyến bay đến Nhật Bản do "nhu cầu sụt giảm nhanh chóng".
Theo số liệu từ Văn phòng Du lịch Nhật Bản, lượng khách từ Hồng Kông trong tháng 5 đã giảm 11,2% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, lượng du khách từ Trung Quốc đại lục tăng 44,8%, và từ Hàn Quốc tăng 11,8%.
Trước lo ngại của công chúng, người đứng đầu Cơ quan Khí tượng Nhật Bản, ông Ryoichi Nomura khẳng định: “Với trình độ khoa học hiện nay, chúng ta không thể dự đoán chính xác vị trí, thời gian hay cường độ của một trận động đất. Cũng không thể khẳng định liệu động đất sẽ xảy ra hay không. Chúng tôi kêu gọi người dân thực hiện các biện pháp cần thiết để có thể ứng phó hiệu quả với động đất bất kể thời điểm xảy ra, đồng thời nghiêm túc cảnh báo không nên hành động thiếu lý trí do lo âu gây ra”.