Góp phần lan tỏa tiếng Việt 

Tiếng Việt không chỉ là công cụ giao tiếp, mà còn là linh hồn văn hoá, kết nối cộng đồng người Việt trong và ngoài nước. Nhận thức rõ giá trị ấy, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 930/QĐ-TTg năm 2022, lấy ngày 8/9 hàng năm làm ngày tôn vinh Tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài. Đây không chỉ là một ngày kỷ niệm mà còn là dịp để mỗi người Việt ở nước ngoài càng thêm hiểu giá trị vô giá của tiếng mẹ đẻ – ngôn ngữ đã hun đúc nên bản sắc, văn hoá và tinh thần đoàn kết dân tộc suốt hàng nghìn năm lịch sử.

Là một đơn vị xuất bản lớn trong lĩnh vực giáo dục, nhiều năm qua, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (NXBGDVN) đã không ngừng góp phần lan toả Tiếng Việt cho người Việt Nam ở nước ngoài, thông qua nhiều bộ sách dạy Tiếng Việt cho người Việt Nam ở nước ngoài như: Quê Việt, Tiếng Việt vui,... Đặc biệt là bộ sách Chào Tiếng Việt do Tiến sĩ Nguyễn Thuỵ Anh làm tác giả. Bộ sách hỗ trợ việc dạy và học tiếng Việt cho trẻ em Việt Nam ở nước ngoài từ 6 – 15 tuổi dựa trên các tiêu chí của từng bậc năng lực được quy định trong Chương trình tiếng Việt cho người Việt Nam ở nước ngoài của Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành năm 2018. Ngay sau khi được xuất bản, bộ sách đã được chào đón ở nhiều nơi trên thế giới và vinh dự nhận giải A Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ 6 năm 2023.

Bên cạnh đó, NXBGDVN cũng đã phối hợp với Ban Truyền hình Đối ngoại (VTV4) – Đài truyền hình Việt Nam, sản xuất Chương trình truyền hình dạy tiếng Việt cho trẻ em Việt Nam ở nước ngoài. Chương trình được phát sóng đều đặn trên kênh VTV4, trên các nền tảng số và giới thiệu tới các cộng đồng người Việt Nam trên toàn thế giới từ tháng 4/2023 đến nay.

Không dừng ở đó, bắt đầu từ tháng 4/2025, NXBGDVN tiếp tục phối hợp với Ban Truyền hình Đối ngoại – Đài Truyền hình Việt Nam (VTV4) cho ra mắt chương trình truyền hình mới với tên gọi Tiếng Việt diệu kì. Chương trình được thiết kế trên cơ sở kết hợp giữa kể chuyện dân gian và các nhân vật hoạt hình sinh động nhằm mục đích hỗ trợ việc dạy và học tiếng Việt cho trẻ em Việt Nam ở nước ngoài qua kho tàng văn học dân gian. Từ đó góp phần nuôi dưỡng tình yêu quê hương và truyền thống dân tộc.

Tủ sách kết nối cộng đồng

Có một thực tế là người Việt Nam ở nước ngoài luôn có nhu cầu học Tiếng Việt, nhưng do những rào cản về địa lí hoặc cơ sở vật chất, nên việc tiếp xúc với những tài liệu dạy Tiếng Việt còn nhiều hạn chế.  

Nhằm khắc phục khó khăn này, NXBGDVN đã phối hợp với Uỷ ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (UBNN về NVNONN) xây dựng Tủ sách Tiếng Việt ở nơi có cộng đồng người Việt Nam sinh sống. Tủ sách dành cho những ngườ mới học tiếng Việt, người dạy tiếng Việt và những người nghiên cứu tiếng Việt trong cộng đồng.

Sau quá trình thử nghiệm, mô hình tủ sách được hoàn thiện để nhân rộng với thiết kế linh hoạt, bao gồm sách giáo khoa, tài liệu bổ trợ, sách thiếu nhi, văn học dân gian, sách song ngữ,… phù hợp từng đối tượng và điều kiện địa bàn. Tủ sách thường được đặt ở các cơ quan đại diện của Việt Nam, Trung tâm văn hoá hữu nghị, lớp học tiếng Việt, hay các địa điểm sinh hoạt cộng đồng của người Việt Nam ở nước ngoài để đồng bào dễ tiếp cận.

Tủ sách từ khi ra đời đã nhận được nhiều phản hồi tích cực và được kiều bào đón nhận. Đến nay, Tủ sách tiếng Việt đã được nhân rộng tới 10 quốc gia và vùng lãnh thổ với 12 tủ sách. Cụ thể là ở Fukuoka (Nhật Bản), Budapest (Hungary), Đài Loan (Trung Quốc), Paris, New Caledonia (Pháp), Praha và Brno (Séc), Melbourne (Úc), Thái Lan, Lào, Belarus, Thuỵ Điển, với nhiều đầu sách có giá trị. Tủ sách tiếng Việt đã vinh dự đạt giải Nhì Giải thưởng toàn quốc về Thông tin đối ngoại lần thứ X năm 2024 do Ban Tuyên giáo Trung ương, Ban chỉ đạo Công tác thông tin đối ngoại, Đài Truyền hình Việt Nam  và các cơ quan liên quan phối hợp tổ chức.

Bên cạnh đó, song song với việc xuất bản sách truyền thống, NXBGDVN đang tích cực đẩy mạnh việc số hoá các sản phẩm của mình. Hiện tại trên trang https://taphuan.nxbgd.vn/, NXBGDVN đã cung cấp miễn phí đầy đủ phiên bản điện tử của các bộ sách giáo khoa từ lớp 1 đến lớp 12 thuộc bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống và Chân trời sáng tạo. Hai bộ sách được biên soạn theo chương trình Giáo dục phổ thông năm 2018 – trong đó có sách giáo khoa Tiếng Việt và tài liệu hướng dẫn giáo viên. Điều này giúp đồng bào ở xa Tổ quốc thuận lợi trong việc tiếp cận và có thêm tài liệu để dạy con em mình.