Đội ngũ công nhân, người lao động, người trực tiếp chịu tác động của thay đổi công nghệ và tự động hóa mong muốn, Đảng, Nhà nước tiếp tục đặt trọng tâm vào chính sách an sinh bền vững, bảo đảm việc làm và đào tạo kỹ năng cho đội ngũ công nhân. Điều này giúp công nhân an tâm bám nghề, thích ứng với chuyển đổi số, nâng cao sức cạnh tranh cho doanh nghiệp.

Đảm bảo an sinh xã hội

Ông Thái Kiến Thuận, Giám đốc Trung tâm hoạt động thanh niên Bình Dương (phường Thủ Dầu Một, Thành phố Hồ Chí Minh) đánh giá cao việc trong dự thảo Chương trình hành động của Ban Chấp hành Trung ương Đảng thực hiện Nghị quyết Đại hội XIV có mục xây dựng các giải pháp cụ thể để nâng cao năng lực, hiệu quả quản lý, kiến tạo phát triển của Nhà nước.

Ông Thuận mong muốn, thời gian tới sẽ có cơ chế cải cách tiền lương gắn với vị trí việc làm và hiệu quả công việc. Việc trả lương dựa trên hệ số cứng không còn phù hợp trong bối cảnh hiện nay, lương - thưởng cần gắn với vị trí việc làm và mức độ hoàn thành nhiệm vụ, tạo động lực cho người làm việc.

Ông mong muốn Đảng và Nhà nước tiếp tục có chính sách an sinh xã hội bền vững. Ông Thái Kiến Thuận đề xuất phát triển hạ tầng giao thông, phương tiện công cộng để người lao động, viên chức thuận tiện đi lại; nâng cao chất lượng giáo dục, đặc biệt ở bậc tiểu học, giúp trẻ em được trang bị kỹ năng thực hành xã hội, giáo dục đạo đức tốt hơn. Quan trọng hơn là nâng cao chất lượng y tế để người lao động, viên chức và người dân yên tâm sinh sống, an toàn về chăm sóc sức khỏe.

Trong khi đó, ông Võ Văn Vương Hoài Linh, Trưởng phòng Nhân sự kiêm Chủ tịch Công đoàn cơ sở Công ty trách nhiệm hữu hạn Thương mại giày da Giang Phạm (phường An Phú, Thành phố Hồ Chí Minh) chia sẻ, việc làm của hàng nghìn công nhân phụ thuộc vào thị trường xuất khẩu. Khi đơn hàng giảm, doanh nghiệp phải cắt ca, thu nhập người lao động giảm theo. Điều công nhân lo ngại nhất không phải lương tạm thời thấp mà là nguy cơ ảnh hưởng phúc lợi đi kèm như : bảo hiểm xã hội, hỗ trợ thai sản và học phí cho con.

Dự thảo Chương trình hành động, Đảng đã xác định thiết lập và hoàn thiện các chính sách an sinh xã hội linh hoạt; đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ số trong thực hiện chính sách xã hội; thiết lập các thể chế, chính sách nhằm bảo đảm công bằng trong tiếp cận cơ hội phát triển cho các nhóm yếu thế; tăng cường kết nối chặt chẽ, hiệu quả giữa chính sách kinh tế và chính sách xã hội.

Đảng ta cũng định hướng nâng mức chuẩn trợ giúp xã hội theo hướng bảo đảm mức sống tối thiểu, sàn an sinh xã hội quốc gia; thành lập, sử dụng hiệu quả quỹ nhà ở quốc gia; đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội, nhà ở thương mại giá rẻ nhằm giải quyết cơ bản nhu cầu về nhà ở cho cư dân đô thị, người lao động tại các khu công nghiệp và cho đối tượng yếu thế.

Theo ông Võ Văn Vương Hoài Linh, nếu chính sách an sinh được bảo đảm đầy đủ, công nhân sẽ không rời nhà máy trong giai đoạn khó khăn. Khi thị trường phục hồi, doanh nghiệp không mất thêm chi phí tuyển mới và đào tạo lại, góp phần ổn định sản xuất.

Đào tạo nâng cao tay nghề cho người lao động

Từ góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Chí Thanh, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần môi trường và xây dựng Green Valley (phường Thủ Dầu Một) ủng hộ chủ trương của Đảng. Ông Thanh nhấn mạnh, việc xây dựng, triển khai chính sách hỗ trợ nâng cao năng lực tài chính, công nghệ, quản trị cho doanh nghiệp trong nước, hỗ trợ doanh nghiệp tham gia chuỗi giá trị toàn cầu là một trong những mục tiêu được định hướng sắp tới.

Theo ông Nguyễn Chí Thanh, hiện các doanh nghiệp không chỉ tuân thủ quy định pháp luật về môi trường mà còn hướng đến mục tiêu yêu cầu mới hơn, rộng hơn về bảo vệ môi trường và trách nhiệm với xã hội như, cắt giảm khí thải và tiêu thụ năng lượng nhằm đáp ứng yêu cầu của thị trường quốc tế. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất nằm ở nguồn nhân lực có tay nghề đáp ứng công nghệ mới. Để phát triển bền vững, người lao động cần được tiếp cận các khóa đào tạo chất lượng cao về môi trường, tiêu chuẩn quốc tế và kỹ năng kỹ thuật. Chi phí đào tạo còn lớn, doanh nghiệp gặp khó khi phải tự liên kết với tổ chức bên ngoài.

Ông Nguyễn Chí Thanh mong muốn có những chính sách hỗ trợ bền vững hơn cho người lao động và doanh nghiệp trong đào tạo nghề. Ngoài các gói hỗ trợ chi phí khi doanh nghiệp tự mở lớp, ông Thanh đề xuất các lớp đào tạo, sở, ban, ngành có thể phối hợp tổ chức lớp tập trung nếu doanh nghiệp có nhu cầu thực tế lớn. Việc này giúp doanh nghiệp và người lao động tiếp cận chương trình đào tạo chất lượng, đáp ứng yêu cầu đổi mới công nghệ, nâng cao tay nghề cho người lao động.

Anh Nguyễn Nhật Huy, công nhân tại phường An Phú chia sẻ, quá trình chuyển đổi công nghệ tại doanh nghiệp diễn ra nhanh chóng. Khi công ty đưa hệ thống máy móc tự động vào sản xuất, người lao động mong được đào tạo bài bản để theo kịp kỹ thuật mới. Rất nhiều nơi tuyển lao động biết vận hành máy, nếu công nhân cũ không đủ kỹ năng sẽ bị đào thải. Doanh nghiệp cần có chương trình đào tạo, hướng dẫn để người lao động yên tâm gắn bó. Hiện phần lớn thu nhập của người lao động chỉ dao động từ 8 - 8,5 triệu đồng mỗi tháng; trong khi chi phí thuê nhà, gửi trẻ, điện nước và học hành liên tục tăng theo thị trường. Gánh nặng lớn nhất không nằm ở mức lương cơ bản mà từ việc thiếu các dịch vụ thiết yếu có giá hợp lý khiến công nhân hiện phải tăng ca liên tục mới đủ chi trả sinh hoạt.

Thực tế tại nhiều khu công nghiệp phía Nam của Thành phố Hồ Chí Minh, lực lượng lao động chủ yếu là nhập cư, sống trong các dãy trọ tự phát, xa khu y tế và nhà trẻ công lập. Anh Nguyễn Nhật Huy kỳ vọng, thời gian tới, Đảng và Nhà nước tiếp tục có thêm chính sách phát triển nhà ở xã hội, nhà trọ giá phù hợp gần khu công nghiệp, điều chỉnh lương theo năng suất, bảo đảm bữa ăn an toàn, trang bị bảo hộ đầy đủ trong môi trường độc hại...