Trước đây, người khuyết tật sống dựa vào sự trợ giúp của gia đình, xã hội và trợ cấp của Nhà nước. Tuy nhiên, những năm gần đây, quan điểm về trợ giúp xã hội đã có những thay đổi lớn, đó là trợ giúp theo quan điểm phát triển.
Bên cạnh việc tạo điều kiện về việc làm và tiêu thụ sản phẩm giúp nâng cao đời sống cho người khuyết tật, một nội dung khác cũng đang được hướng đến để hỗ trợ người khuyết tật. Đó là việc tạo sự bình đẳng trong cung ứng dịch vụ, tạo điều kiện cho người khuyết tật đi du lịch như những người bình thường khác.
Người khuyết tật khó khăn khi đi du lịch Những người khuyết tật tham gia chương trình massage cá trong Khu du lịch Suối Tiên. Ảnh: Báo ảnh Việt Nam |
Theo Tổ chức Du lịch Thế giới, du lịch tiếp cận là nỗ lực không ngừng nhằm đảm bảo mọi điểm đến du lịch, sản phẩm, dịch vụ đều có thể tiếp cận với mọi người, bất kể những hạn chế về thể chất, khuyết tật hay tuổi tác của họ, bao gồm các địa điểm và dịch vụ công cộng lẫn các dịch vụ tư.
Tiến sĩ Đỗ Cẩm Thơ, Tổng cục Du lịch, Bộ Văn hóa -Thể thao và Du lịch cho biết: Tại hầu hết các quốc gia phát triển, mọi tiện nghi công cộng như đường đi bộ, bậc thang lên xuống tàu điện ngầm, lối qua đường, bậc lên xuống phương tiện giao thông, nhà vệ sinh với các thiết bị đặc thù... đều được thiết kế cho người khiếm thị, người đi bằng xe lăn có thể sử dụng và di chuyển được bình thường như tất cả người khác.
Do đó, khách du lịch là người khuyết tật sử dụng rất thuận tiện. Các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ du lịch cũng có riêng những loại xe cỡ lớn chuyên chở cho người khuyết tật, có khoang thuận tiện để xe lăn và bậc lên xuống thuận tiện hoặc có thể di chuyển cả xe lăn vào trong khoang chính của xe. Tại các điểm tham quan du lịch, các bãi tắm... đều có đầy đủ tiện nghi thuận tiện phục vụ người khuyết tật.
Ở Việt Nam cũng bước đầu tạo thuận lợi cho người khuyết tật, một số cơ sở lưu trú đã làm đường xe lăn, phòng ngủ và phòng vệ sinh riêng cho người khuyết tật; tại các sân bay lớn cũng đã có các tiện nghi giúp người khuyết tật có thể tiếp cận được. Một số khu nghỉ dưỡng đã quan tâm theo hướng có khả năng phục vụ người già và người khuyết tật. Một số công ty du lịch bước đầu phục vụ một số đoàn khách du lịch là người khuyết tật.
Hiện nay, nhiều hãng du lịch không "mặn mà" với những khách du lịch là người khuyết tật. Nguyên nhân đầu tiên là cơ sở hạ tầng du lịch của nước ta phần lớn chưa đáp ứng nhu cầu của người khuyết tật. Ở nhiều nơi, phần lớn vẫn là bậc tam cấp mà chưa có đường dốc thoải, không có lối đi riêng cho người khuyết tật.
Hệ thống đường sá vẫn còn nhiều chỗ chênh lệch lớn về độ cao; các xe buýt, taxi chưa có thang nâng giúp người sử dụng xe lăn lên, xuống dễ dàng. Tại nhiều địa điểm tham quan du lịch thiếu nhà vệ sinh thiết kế riêng cho người khuyết tật... Bên cạnh đó, các tour du lịch bình thường chỉ cần 1-2 hướng dẫn viên đi theo, nhưng nếu có người khuyết tật tham gia sẽ cần thêm nhiều người hỗ trợ.
Một nguyên nhân khác có thể kể đến là phần lớn người khuyết tật ở Việt Nam có thu nhập thấp, thuộc diện hộ nghèo. Nếu có mong muốn đi du lịch, họ chỉ có thể lựa chọn những tour du lịch giá thấp...
Du lịch tiếp cận dành cho người khuyết tật Một trong những nỗ lực đã được triển khai gần đây đó là dự án xây dựng trang thông tin du lịch tiếp cận dành cho người khuyết tật. Dự án này do nhóm Vì tương lai tươi sáng thuộc Hội Người Khuyết tật Hà Nội thực hiện từ tháng 12/2016, với sự tài trợ của Quỹ Abilis (Phần Lan). Nội dung chính của dự án là xây dựng trang web về du lịch tiếp cận (giới thiệu các điểm du lịch và mức độ tiếp cận các công trình với người khuyết tật), giới thiệu trang web với công chúng.
Thông qua trang thông tin điện tử https://dulichtiepcan.com/vi-vn và trang mạng xã hội https://www.facebook.com/dulichtiepcan, người khuyết tật có thể tìm được thông tin về các điểm tham quan để chủ động cho những chuyến du lịch.
Tại trang web, 22 điểm tham quan, 8 khách sạn, 7 nhà hàng tại Hà Nội cùng các tuyến vận chuyển như sân bay Nội Bài, ga Hà Nội và một số điểm xe buýt... được thông tin chi tiết sẽ giúp người khuyết tật có sự chuẩn bị tốt hơn. Trang thông tin này cũng có nhều địa chỉ liên quan đến người khuyết tật, tư vấn cho người khuyết tật khi đi du lịch, những câu chuyện về người khuyết tật...
Thông tin về khả năng tiếp cận của các cơ sở dịch vụ được cập nhật, những trở ngại về khả năng tiếp cận cũng được trao đổi với các đơn vị liên quan và đã nhận được sự phản hồi tích cực để hoàn thiện năng lực đón tiếp khách du lịch là người khuyết tật.
Việc ra đời trang thông tin du lịch tiếp cận dành cho người khuyết tật trong bối cảnh hiện nay là một nỗ lực không nhỏ, góp phần giúp hoạt động du lịch dành cho người khuyết tật được thuận lợi hơn. Như vậy, với ý thức và cách làm đúng đắn, người khuyết tật có thể được hỗ trợ nhiều hơn, được tạo điều kiện tham gia vào hoạt động du lịch.
Hy vọng trong tương lai không xa, người khuyết tật sẽ từng bước được nâng cao điều kiện sống, để họ có thể hưởng thụ tốt hơn cuộc sống, có thể tham gia nhiều chuyến du lịch tại các địa điểm có đầy đủ tiện nghi và các điều kiện thiết yếu phục vụ tốt nhu cầu của họ.