Trúng mùa được giá, ngư dân phấn khởi đón Tết

Ngày cận Tết, có dịp đi dọc ven biển tỉnh Quảng Trị qua các huyện Vĩnh Linh, Gio Linh, Triệu Phong và Hải Lăng, ở đâu cũng bắt gặp tàu cá tấp nập ra vào các bến cảng. Ngư dân hối hả đưa cá từ tàu lên bờ, trong khi trên bến cảng nhộn nhịp người mua người bán. Ngư dân Nguyễn Công Hoàng, 57 tuổi, ở khu phố 6, thị trấn Cửa Việt, huyện Gio Linh đưa chiếc tàu công suất 420CV, làm nghề đánh bắt cá thu, cá bè cập Cảng cá Cửa Việt.
Ông Hoàng cùng 5 thuyền viên rất phấn khởi, khi chỉ đi chuyến biển 3 - 4 ngày đã thu được cả trăm triệu đồng từ cá thu, cá bè. Vừa thu lưới ngư dân Nguyễn Công Hoàng vừa "khoe", có khi chỉ đánh bắt một đêm cũng được 400 - 500 kg cá thu, cá bè. Khi tàu còn đang ở ngoài khơi, các chủ vựa đã gọi điện liên tục đặt mua hết cá. Niềm vui của ngư dân như được nhân lên, khi giá của hai loại cá này tăng từng ngày.

Buổi sáng ngày cuối năm Đinh Dậu ở Cảng cá Cửa Việt, hàng chục tàu cá tấp nập cập cảng. Cá thu, cá bè "được mùa được giá" giúp nhiều chủ tàu ở Quảng Trị có doanh thu từ 100 – 400 triệu đồng chỉ trong vài ngày đi biển. Tàu khai thác ít cũng được 400 kg cá thu, nhiều lên đến 1.000 - 1.500 kg. Hiện nay giá cá thu đang rất cao. Cụ thể, cá thu loại 1 từ 4 kg/con trở lên bán tại cảng gần 300.000 đồng/kg; loại 2 dưới 4 kg/con giá 280.000 đồng/kg; gấp hơn hai lần so với ngày thường. Các chủ tàu làm nghề đánh bắt cá bè cũng trúng đậm. Chỉ đi khai thác từ 2 – 3 ngày ở quanh vùng biển đảo Cồn Cỏ, tàu ít cũng đánh bắt được 500 kg cá bè, nhiều lên đến 3 – 4 tấn. Giá cá bè bán tại cảng dao động từ 100.000 – 120.000 đồng/kg, gấp đôi so với ngày thường. Chị Nguyễn Thị Non, thôn Xuân Tiến, xã Gio Việt, huyện Gio Linh làm nghề thu mua cá thu. Theo chị Non, môi trường biển đã phục hồi nên thị trường tin dùng các loại hải sản nói chung, cá thu nói riêng.

Chị Non cho biết, cá thu do ngư dân Quảng Trị khai thác luôn tươi ngon hơn các nơi khác, nên luôn được khách hàng ở các thành phố lớn như: Hà Nội, Tp. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng... đặt mua. Mặc dù ngư dân trúng đậm cá thu những ngày cận Tết nhưng "cung không đủ cầu".

Chuyến biển ngày cận Tết, ngư dân dường như lao động hăng say hơn. Bởi ai cũng muốn đánh bắt được nhiều cá, để sớm đưa tàu trở về bờ, đoàn tụ với người thân trong những ngày đầu Xuân. Bà con ngư dân quan niệm, đón xuân sum họp, an vui và đầm ấm là điềm lành, báo hiệu cho mùa đi biển trong năm mới luôn được "thuận buồm xuôi gió".

Ngày cận Tết, dù bận rộn đến đâu, ngư dân cũng dành thời gian làm mâm cỗ cúng trên tàu. Mâm cỗ cúng có sự bày biện khác nhau, tùy theo cách thể hiện của mỗi chủ tàu, nhưng tựu chung đều có hoa tươi, thường là cúc vàng. Ngư dân Nguyễn Văn Sơn, 50 tuổi, thị trấn Cửa Việt, huyện Gio Linh kể: Trước mâm cúng trên boong tàu, trong sâu thẳm mỗi ngư dân đều thành tâm tri ân ông cha, đã dày công giữ gìn chủ quyền biển đảo. Rồi cầu mong linh hồn của những người đã “nằm lại” trong lòng biển, phù hộ để tàu thuyền của ngư dân đánh bắt được nhiều tôm cá và luôn vững vàng trước sóng gió, để tiếp nối sự nghiệp bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc.

Sau khi cúng xong những bông hoa cúc vàng thường được ngư dân giữ lại và đặt ở mũi tàu. Để trong chuyến vươn khơi ngày Tết, họ chở theo sắc Xuân ra vùng biển xa của Tổ quốc. Và cảm động nhất là trên mỗi tàu cá, nhiều lá cờ Tổ quốc cùng tung bay phần phật trong gió ở vị trí cao nhất trên cột buồm và nóc cabin. Chuyến biển Tết chủ tàu nào cũng thay mới và treo thêm cờ Tổ quốc. Với ngư dân, lá cờ Tổ quốc lúc nào cũng phấp phới tung bay là niềm kiêu hãnh, tự hào khẳng định đây là ngư trường, là vùng biển của mình, đánh dấu chủ quyền thiêng liêng của quốc gia trên biển.

Chung tay "tiếp sức" cho ngư dân

Bên cạnh nghề khai thác, nghề nuôi trồng thủy sản ở vùng ven biển Quảng Trị cũng đã hồi sinh. Các vùng trọng điểm nuôi cá, tôm ở  huyện Triệu Phong, Gio Linh... sôi động trở lại, khi các máy sục khí trong ao hồ, máy bơm nước từ biển vào ao nuôi luôn hoạt động hết công suất. Người ra vào thu mua tôm, cá nuôi và cung ứng thức ăn cho vật nuôi luôn tấp nập. Nhận thấy môi trường biển đã phục hồi, anh Nguyễn Đức Nghĩa, 37 tuổi, thôn Phú Hội, xã Triệu An, huyện Triệu Phong đã đầu tư 500 triệu đồng cải tạo hai ao, với tổng diện tích 9.000 m2 để thả nuôi hơn 1 triệu con tôm thẻ chân trắng.

Anh Nghĩa chia sẻ: Môi trường biển phục hồi nên trở lại với nghề vốn đã gắn bó với mình nhiều năm. Người dân vùng này hầu hết đã trở lại làm nghề nuôi tôm thẻ chân trắng ở ven biển và thu lãi hàng trăm triệu đồng.

Sau sự cố môi trường biển xảy ra vào tháng 4 đầu tháng 5/2016, tỉnh Quảng Trị đã tập trung hỗ trợ người dân khôi phục nghề nuôi trồng thủy sản và chuyển đổi sinh kế, thông qua xây dựng các mô hình chăn nuôi, trồng trọt ở 16 xã, thị trấn ven biển thuộc bốn huyện. Cụ thể các huyện: Vĩnh Linh 18 mô hình, Gio Linh 27 mô hình, Triệu Phong 17 và Hải Lăng 15 mô hình. Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Quảng Trị, các mô hình này đang mang lại hiệu quả thiết thực, qua đó khuyến khích người dân vùng biển nhân rộng để ổn định sinh kế lâu dài. Đến nay, tỉnh Quảng Trị đã cơ bản chi trả bồi thường cho ngư dân bị ảnh hưởng bởi sự cố môi trường biển. Các địa phương đã chi trả 1.018 tỷ đồng trong tổng số 1.032 tỷ đồng do tỉnh cấp.

Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Hà Sỹ Đồng, việc chi trả bồi thường sự cố môi trường biển đã đảm bảo chặt chẽ, nên không xảy ra tình trạng khiếu kiện vượt cấp ra ngoài Trung ương, qua đó góp phần bảo đảm an ninh trật tự xã hội.

Bên cạnh đó, ngư dân Quảng Trị còn được ưu tiên tiếp cận nguồn vốn tín dụng. Trong 2 năm 2016 và 2017, người dân Quảng Trị bị ảnh hưởng bởi sự cố môi trường biển đã được vay trên 230 tỷ đồng vốn tín dụng, để chuyển đổi sinh kế, xuất khẩu lao động, sản xuất kinh doanh...

Đại diện Ngân hàng Chính sách Xã hội chi nhánh Quảng Trị cho biết, trong năm 2018 đơn vị dành hơn 210 tỷ đồng vốn tín dụng, cho người dân ở vùng bãi ngang, ven biển bị ảnh hưởng bởi sự cố môi trường biển, vay vốn để chuyển đổi nghề nghiệp, phát triển kinh tế. Thực hiện Nghị định 67/NĐ-CP của Chính phủ về một số chính sách phát triển thủy sản, đến giữa tháng 2/2018 tỉnh Quảng Trị có 25 tàu cá, trong đó có 17 tàu cá vỏ thép được đóng mới và đưa vào sử dụng.

Tỉnh cũng có 93 ngư dân được các ngân hàng xem xét cho vay vốn để nâng cấp 93 tàu cá. Tổng mức đầu tư đóng mới, nâng cấp tàu cá theo Nghị định 67/NĐ-CP ở Quảng Trị là trên 550 tỷ đồng; trong đó đã giải ngân được hơn 430 tỷ đồng. Tỉnh cũng dành gần 7 tỷ đồng để hỗ trợ tiền bảo hiểm thân tàu cho 135 tàu cá và bảo hiểm cho hơn 1.300 ngư dân. Các tàu cá đóng mới và nâng cấp từ nguồn vốn Nghị định 67/NĐ-CP đều đảm bảo chất lượng và khai thác đạt hiệu quả cao, góp phần nâng cao năng lực đánh bắt hải sản xa bờ và tăng cường bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc.

Được hỗ trợ bởi nhiều chính sách và nguồn lực, ngư dân Quảng Trị đã trở lại với biển và làm giàu từ biển. Huyện Gio Linh có nghề biển phát triển nhất tỉnh Quảng Trị. Năm 2017, ngư dân huyện Gio Linh khai thác được 13.300 tấn hải sản, tăng 1.400 tấn so với năm 2016.

Chủ tịch UBND huyện Gio Linh Trần Văn Quảng phấn khởi cho hay, những con số trên chứng minh nghề biển đã phục hồi. Dịp Tết Nguyên đán Mậu Tuất 2018, nhiều tàu đánh bắt cá thu của địa phương có thu nhập đến 200 triệu đồng mỗi chuyến biển. Qua đó giúp ngư dân có Tết vui vẻ và đầm ấm.

Năm 2018, địa phương tiếp tục thực hiện tốt các chính sách hỗ trợ thủy sản; trong đó trọng tâm là thực hiện Nghị định 67/NĐ-CP nhằm tạo điều kiện cho ngư dân đóng mới và nâng cấp tàu cá để đánh bắt xa bờ; đồng thời tăng cường tuyên truyền, hỗ trợ để bà con yên tâm bám biển dài ngày.

Góp thêm vào câu chuyện vui ngày Tết, Phó Chủ tịch UBND huyện Hải Lăng Nguyễn Giáp cho biết, bên cạnh chính sách chung hỗ trợ ngư dân, địa phương còn có chính sách đặc thù hỗ trợ cho người dân vùng biển; trong đó tập trung hỗ trợ kinh phí, kỹ thuật để bà con phát triển các mô hình kinh tế trên đất liền như: chăn nuôi, trồng trọt... qua đó giúp bà con cơ bản ổn định đời sống và tăng thu nhập.

Chỉ tính từ đầu năm 2018 đến nay, người dân Quảng Trị đã thả nuôi được gần 370 ha thủy sản, sản lượng đạt 344 tấn, tăng hơn 12% so với cùng kỳ năm 2017; nghề khai thác hải sản đạt 1.185 tấn, tăng hai lần so với cùng kỳ năm trước.

Nguyên Lý (TTXVN)