Kênh RT của Liên bang Nga ngày 16/10 cho biết cuối tháng 9, Tổng thống nước này, ông Vladimir Putin đã đề xuất với người đồng cấp Mỹ Donald Trump kéo dài thêm một năm hiệp ước kiểm soát vũ khí còn lại cuối cùng giữa hai nước – Hiệp ước New START.

Theo hãng tin AFP của Pháp, hiệp ước New START hạn chế vũ khí hạt nhân tấn công được triển khai của cả Mỹ và Liên bang Nga, yêu cầu số lượng tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM), tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm (SLBM) và đầu đạn hạt nhân phải ở dưới mức giới hạn đã thỏa thuận.

Theo hiệp ước này, được ký kết năm 2010, sẽ hết hạn vào ngày 5/2/2026 nếu không được gia hạn thì mỗi bên sẽ giới hạn ở mức 1.550 đầu đạn hạt nhân được triển khai, và 800 bệ phóng tên lửa đạn đạo đã triển khai và chưa triển khai cùng máy bay ném bom hạng nặng.

Hiệp ước cũng quy định một hệ thống xác minh lẫn nhau. Tuy nhiên, các cuộc thanh sát như vậy đã bị đình chỉ sau khi Moskva ngừng tham gia hiệp ước cách đây 2 năm, trong bối cảnh xung đột ở Ukraine và căng thẳng gia tăng với phương Tây.

Vào ngày 5/10, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông sẵn sàng duy trì hiệp ước về vũ khí hạt nhân giữa Washington và Moskva, sau khi người đồng cấp Liên bang Nga Vladimir Putin đề xuất gia hạn Hiệp ước New START thêm 1 năm.

Kênh RT của Liên bang Nga chiều 5/10, theo giờ địa phương, cho biết cùng ngày, khi phát biểu bên ngoài Nhà Trắng vào hôm 5/10, nhà lãnh đạo Mỹ được các phóng viên hỏi về quan điểm của ông đối với đề nghị gia hạn hiệp ước New START của Tổng thống Putin.

Tổng thống Trump nói rằng: “Điều đó nghe có vẻ là một ý tưởng hay với tôi”.

Phát biểu của ông Trump đã được hoan nghênh bởi Cố vấn Kinh tế của Tổng thống Liên bang Nga Kirill Dmitriev - một trong những nhân vật chủ chốt trong nỗ lực bình thường hóa quan hệ với Washington.

Ông Dmitriev viết trên Telegram rằng lập trường của Tổng thống Mỹ cho thấy Washington và Moskva “khá có khả năng” sẽ gia hạn hiệp ước New START.

Tuy nhiên, theo RT, dù gọi việc gia hạn hiệp ước New START là “một ý tưởng hay”, nhưng tuyên bố này của Tổng thống Trump vẫn chưa được Nhà Trắng hiện thực hóa bằng bất kỳ bước đi cụ thể nào.

Trước đó, vào tháng 1/2025, Tổng thống Trump đã bày tỏ mong muốn phi hạt nhân hóa thông qua đàm phán với Moskva và Bắc Kinh.

Vào ngày 15/10, khi được hỏi trong một cuộc phỏng vấn với tờ Kommersant rằng liệu Moskva có thể cùng Washington gây sức ép buộc Trung Quốc ngồi vào bàn đàm phán hay không, ông Lavrov trả lời: “Liên bang Nga sẽ không liên minh với bất kỳ ai chống lại ai, đặc biệt là chống lại Trung Quốc. Điều đó là không thể tưởng tượng nổi”.

Theo Ngoại trưởng Liên bang Nga, Moskva và Bắc Kinh đã ký một loạt hiệp ước song phương “rõ ràng xác định mối quan hệ của chúng tôi, nhằm hỗ trợ lẫn nhau, giúp nhau củng cố nền kinh tế, năng lực quốc phòng và vị thế trên trường quốc tế”

Người đứng đầu ngành ngoại giao Liên bang Nga nhấn mạnh: “Người Mỹ đã thúc đẩy vấn đề này nhiều năm nay (đưa Bắc Kinh vào các cuộc đàm phán cắt giảm hạt nhân), nhưng Trung Quốc có lập trường riêng. Chúng tôi tôn trọng điều đó. Trung Quốc nói rằng họ chưa sẵn sàng, họ chưa ở giai đoạn phát triển tiềm lực chiến lược phù hợp và vẫn còn cách xa sự cân bằng. Chúng tôi tôn trọng lập trường đó”.

Theo ước tính của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI), Liên bang Nga hiện sở hữu kho vũ khí hạt nhân lớn nhất thế giới với 5.459 đầu đạn, theo sau là Mỹ với 5.177 đầu đạn.

Trung Quốc hiện có khoảng 600 đầu đạn hạt nhân, nhưng SIPRI cho biết kho vũ khí này đang được mở rộng nhanh hơn so với các quốc gia khác.

Tháng trước, Bắc Kinh đã hoan nghênh đề xuất của ông Putin gửi tới ông Trump về việc kéo dài Hiệp ước New START.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Quách Gia Khôn tuyên bố: “Nắm giữ kho vũ khí hạt nhân lớn nhất thế giới, Mỹ và Liên bang Nga cần nghiêm túc thực hiện trách nhiệm đặc biệt và hàng đầu của mình đối với việc giải trừ vũ khí hạt nhân”.