Trước tình diễn biến áp thấp nhiệt đới có khả năng mạnh lên thành bão, phóng viên TTXVN đã có cuộc trao đổi Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia Mai Văn Khiêm.
Đường đi của áp thấp lúc 13h ngày 22/8/2025. Ảnh: TTXVN phát
Sau đây là nội dung phỏng vấn:
Ông nhận định thế nào về diễn biến của áp thấp nhiệt đới?
Sáng 22/8, một vùng áp thấp trên khu vực phía Đông đảo Luzon (Philippines) đã mạnh lên thành áp thấp nhiệt đới. Hồi 13 giờ ngày 22/8, vị trí tâm áp thấp nhiệt đới ở vào khoảng 16,8 độ Vĩ Bắc; 121,2 độ Kinh Đông, trên đất liền đảo Luzon (Philippines). Sức gió mạnh nhất ở vùng gần tâm áp thấp nhiệt đới mạnh cấp 6-7 (39-61 km/h), giật cấp 9; di chuyển theo hướng Tây Tây Bắc với tốc độ 10-15 km/h.
Khoảng đêm 22/8, áp thấp nhiệt đới sẽ di chuyển vào Biển Đông, nhiều khả năng sẽ mạnh lên thành bão, cơn bão thứ 11 trên khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương và bão số 5 trên Biển Đông (có tên quốc tế là Kajiki)
Khi bão di chuyển vào Biển Đông, bão số 5 di chuyển nhanh, tốc độ khoảng 20 km/h, khoảng ngày 24/8 khi bão di chuyển tới khu vực quần đảo Hoàng Sa, cường độ có thể đạt cấp 10-11, giật cấp 13-14 và còn có thể mạnh thêm khi di chuyển vào vùng biển Vịnh Bắc Bộ. Dự báo ngày 25/8, bão sẽ di chuyển vào đất liền nước ta.
Công tác dự báo được thực hiện thế nào, thưa ông?
Chiều 21/8, khi mới hình thành vùng áp thấp, Cục Khí tượng Thủy văn đã phát tin nhận định về diễn biến của vùng áp thấp có khả năng mạnh lên thành áp thấp nhiệt đới, sau có khả năng mạnh lên thành bão với xác suất cao 60 - 70% và nhận định sẽ tác động đến vùng biển cũng như đất liền Việt Nam gây gió mạnh, mưa lớn.
Sáng 22/8, Cục Khí tượng Thủy văn đã phát tin áp thấp nhiệt đới gần Biển Đông, nhận định đêm 22/8 đi vào Biển Đông, sáng 23/8 mạnh lên thành bão sau đó di chuyển hướng về phía đất liền Việt Nam.
Cục Cục Khí tượng Thủy văn sẽ ban hành tin bão, áp thấp nhiệt đới khẩn cấp ngay khi vào Biển Đông (trong khoảng đêm 22/8)
Dự báo bão số 5 sẽ duy trì cường độ cấp 11-12, giật 16 khi tiến sát đất liền Việt Nam. Ảnh hưởng trực tiếp đến các tỉnh, thành phố miền Trung từ Thanh Hóa - Huế.
Vậy, các dự báo quốc tế nhận định thế nào về vấn đề này?
Hiện tại dự báo của các Trung tâm Dự báo bão quốc tế còn tương đối phân tán, đặc biệt về cường độ. Dự báo của Trung tâm khí tượng Nhật Bản nhận định ngày 23/8, áp thấp nhiệt đới mạnh lên thành bão, hướng di chuyển chủ yếu theo hướng Tây, tốc độ khoảng 15-20 km/h. Cường độ mạnh nhất cấp 9 (45 kts). Khu vực đổ bộ là Nghệ An - Quảng Trị với cường độ gió khi đổ bộ cấp 8.
Dự báo của Cơ quan khí tượng Trung Quốc nhận định ngày 23/8, áp thấp nhiệt đới mạnh lên thành bão, hướng di chuyển chủ yếu theo hướng Tây, tốc độ khoảng 20 km/h. Cường độ mạnh nhất cấp 12 (33 m/s). Khu vực đổ bộ là Hà Tĩnh - Bắc Quảng Trị với cường độ gió khi đổ bộ cấp 11.
Dự báo bằng mô hình trí tuệ nhân tạo (AI) (phối hợp với Weather New Nhật Bản và Google) thì hướng di chuyển của bão chủ yếu vào khu vực biển Bắc Trung Bộ (Hà Tĩnh - Quảng Trị), cường độ có thể mạnh cấp 12, giật cấp 15.
Đặc điểm của bão số 5 có những vấn đề gì đáng lưu ý?
Ông Mai Văn Khiêm: Bão di chuyển nhanh, hoàn lưu rộng, chu kỳ hoạt động ngắn (hơn 3 ngày so với trung bình khoảng 6 - 7 ngày) nên cường độ tăng liên tục cho đến khi vào đất liền. Vùng gió mạnh cấp 10 có bán kính khoảng 170 km.
Cảnh báo, do ảnh hưởng của hoàn lưu bão trên khu vực phía Bắc và giữa của Biển Đông (bao gồm đặc khu Hoàng Sa) từ ngày 23/8 có gió mạnh cấp 6-7, sau tăng cấp 8-9, từ ngày 24/8 gió mạnh tăng lên cấp 10-11, giật cấp 13-15. sóng cao từ 4-7m, biển động rất mạnh kèm dông, lốc và mưa lớn. có thể đánh đắm tất cả các tàu thuyền, kể cả tàu trọng tải lớn.
Các đặc khu Lý Sơn, Cù Lao Chàm, Cồn Cỏ có khả năng chịu ảnh hưởng lớn của gió mạnh do bão số 5.
Khoảng từ đêm 24/8, vùng biển ven bờ khu vực từ Thanh Hóa - Huế có gió mạnh cấp 7-8, sau tăng dần lên cấp 9-10, vùng gần tâm bão cấp 11-12, giật cấp 14-15, sóng cao 4-6m. Các khu neo đậu tàu thuyền, lồng bè nuôi trồng thủy sản có nguy cơ chịu ảnh hưởng lớn của gió mạnh và sóng lớn, đặc biệt khu vực từ Nam Thanh Hóa đến Quảng Trị.
Cần đề phòng hiện tượng dông, lốc khi bão còn cách đất liền 300-400 km; các khu vực bãi biển từ Quảng Ninh đến thành phố Huế, Đà Nẵng cần lưu ý tới dông, lốc ở phần phía trước của bão. Các đơn vị dự báo khí tượng thủy văn sẽ thực hiện tăng cường quan trắc và cảnh báo hiện tượng dông, lốc từng giờ.
Trên đất liền, với kịch bản tác động hiện tại, hoàn lưu tác động của bão rất rộng, ảnh hưởng đến ven biển Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ, khu vực ven biển từ Nghệ An - Quảng Trị sẽ là vùng chịu tác động chính của hoàn lưu bão, khả năng có gió mạnh ven biển cấp 10-11, giật cấp 13-14.
Từ đêm 24/8 đến hết ngày 27/8, khu vực từ Thanh Hóa - Huế xuất hiện một đợt mưa to đến rất to, lượng mưa phổ biến từ 150-300mm, có nơi trên 600mm. Cần lưu ý tới mưa cường suất lớn lượng trên 200mm trong 3 giờ.
Cùng với đó, trên các sông từ Thanh Hóa đến Quảng Trị xuất hiện 1 đợt lũ, thượng lưu các sông chính từ báo động 2 - báo động 3; hạ lưu các sông chính từ báo động 1 - báo động 2. Các sông khu vực Quảng Bình, Quảng Trị có nơi trên báo động 2.
Ngoài ra, đợt mưa này không chỉ ở ven biển mà còn mở rộng sang phía Tây các tỉnh Bắc Trung Bộ. Nguy cơ xảy ra lũ quét, sạt lở đất và ngập lụt tại vùng trũng thấp, ven sông, khu đô thị các tỉnh thuộc khu vực trên. Các địa phương cần chủ động triển khai phương án phòng chống lũ, rà soát dân cư tại vùng nguy hiểm, đảm bảo an toàn hồ chứa và công trình phòng chống lũ..
Chính quyền và người dân các địa phương cần lưu ý, hiện bão chưa hình thành và chưa vào Biển Đông, các tác động trực tiếp về gió mạnh, mưa lớn có thể thay đổi mở rộng về phía Nam Trung Bộ, Bắc Bộ.
Cơ quan Khí tượng thủy văn khuyến nghị người dân và các địa phương thường xuyên theo dõi và cập nhật thông tin trong các bản tin tiếp theo trên Website của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia tại địa chỉ nchmf.gov.vn, các Đài Khí tượng thủy văn tỉnh, thành phố và khu vực; cập nhật thường xuyên thông tin dự báo khí tượng thủy văn mới nhất trên các phương tiện truyền thông đại chúng chính thống của Trung ương và địa phương để chủ động ứng phó, đồng thời kiến nghị các cơ quan chức năng tại địa phương bị ảnh hưởng lưu ý rà soát các điểm nghẽn dòng, các vị trí xung yếu trên địa bàn để có biện pháp phòng tránh.
Trân trọng cảm ơn ông!