Luật mới tập trung vào hai nội dung sửa đổi then chốt. Thứ nhất, chống lại các tổng đài lừa đảo. Theo đó, việc sử dụng hoặc cung cấp trái phép “thiết bị đầu cuối lưu lượng thuê bao” như cổng GSM, hộp SIM hay tổng đài ảo bị cấm tuyệt đối. Đây là các công cụ mà tội phạm mạng thường dùng để giả mạo cuộc gọi từ nước ngoài, tiếp cận công dân Nga qua mạng lưới viễn thông. Hành vi vi phạm có thể bị phạt từ 300.000 đến 2 triệu ruble (3.600 - 24.000 USD), hoặc phạt tù từ 2 - 6 năm tùy mức độ nghiêm trọng. Thứ hai, nghiêm cấm bán thẻ SIM và tài khoản trực tuyến trái phép. Những người tổ chức việc chuyển giao thẻ SIM mà bỏ qua quy định định danh, hoặc mua bán tài khoản đăng nhập các ứng dụng nhắn tin, mạng xã hội, sẽ bị xử lý hình sự với mức phạt từ 300.000 - 700.000 ruble (3.600 - 8.400 USD), hoặc tù lên đến 3 năm.

Nhà chức trách nhấn mạnh trước đây, việc truy tố các đối tượng tiếp tay gặp khó vì phải chứng minh ý thức phạm tội, nay luật mới cho phép xử lý trực tiếp hành vi cung cấp công cụ hoặc hỗ trợ kỹ thuật cho tội phạm mạng. Song song đó, từ 1/7/2025, Nga đã áp dụng quy định bắt buộc định danh sinh trắc học khi mua SIM mới và các số không đáp ứng sẽ bị phong tỏa.

Ngoài luật hiện hành, Nga cũng đang lấy ý kiến công chúng về gói sáng kiến chống tội phạm mạng giai đoạn 2. Các đề xuất bao gồm: Khôi phục tài khoản dịch vụ công (Gosuslugi) qua ứng dụng ngân hàng, định danh sinh trắc học hoặc Trung tâm MFC, giúp người dân dễ dàng lấy lại quyền truy cập khi bị kẻ gian chiếm đoạt; Tập trung hóa quyền quản lý dữ liệu cá nhân tại Gosuslugi, cho phép người dân rút lại quyền chia sẻ dữ liệu chỉ bằng một cú nhấp chuột.

Hệ thống Chống Gian lận giữa nhà mạng và ngân hàng: nếu phát hiện cuộc gọi đáng ngờ, ngân hàng có thể chặn giao dịch; nếu nhà mạng hoặc ngân hàng bỏ sót, sẽ phải bồi thường thiệt hại; Cho phép người dân vô hiệu hóa toàn bộ cuộc gọi quốc tế hoặc đánh dấu cảnh báo với các số nghi ngờ và Phong tỏa ngay lập tức các trang web phát tán phần mềm độc hại hoặc cung cấp thiết bị vi phạm mà không cần phán quyết của tòa án.

Các chuyên gia cảnh báo, trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo (AI) phát triển nhanh, tội phạm mạng đang lợi dụng công nghệ để tạo deepfake âm thanh và video giả mạo cực kỳ thuyết phục. Bà Alexandra Shmigirilova, Giám đốc phụ trách quan hệ chính phủ của công ty Security Code, cho biết những kẻ lừa đảo có thể giả giọng nói, khuôn mặt và cử chỉ để chiếm lòng tin. Một chiêu thức phổ biến là hack kênh tin nhắn, rồi đăng video deepfake của "tác giả thật" kêu gọi người theo dõi nhấp vào liên kết độc hại. Bà cho biết, các phương thức lừa đảo thay đổi liên tục, thường xuất hiện trên các nền tảng giao tiếp mới - nơi người dùng chưa quen và dễ mắc bẫy. “Khi thông tin về chiêu trò lừa đảo chưa được công khai rộng rãi, hiệu quả tấn công càng cao” - bà nói thêm. Theo bà Shmigirilova, mấu chốt của gian lận trực tuyến toàn cầu vẫn là liên kết giả mạo và thao túng tâm lý, nay được AI nâng cấp lên mức độ khó phát hiện hơn bao giờ hết.

Theo Bộ Nội vụ Nga, trong 8 tháng đầu năm 2025, thiệt hại từ tội phạm công nghệ thông tin đã tăng 16%, lên tới 119,6 tỷ ruble (1,4 tỷ USD). Điều này cho thấy tội phạm mạng vẫn là mối đe dọa lớn, đòi hỏi khung pháp lý mạnh mẽ và phối hợp chặt chẽ giữa nhà mạng, ngân hàng, cơ quan công quyền và người dân. Các chuyên gia đánh giá, bộ luật mới không chỉ giúp thu hẹp không gian hoạt động của tội phạm, mà còn nâng cao ý thức cảnh giác cộng đồng, đặc biệt trong kỷ nguyên AI - khi ranh giới giữa thật và giả ngày càng mờ nhạt. Giới phân tích nhấn mạnh bảo vệ người dân trên không gian số giờ đây quan trọng không kém an ninh truyền thống. Luật pháp phải đi trước một bước để ngăn chặn tội phạm mạng ngay từ gốc.