Hãng sản xuất ô tô quốc doanh Nga AvtoVAZ đã quyết định chấm dứt sản xuất những mẫu xe mới nhất thuộc dòng Lada Classic trong năm 2012. Quyết định này đã “khai tử” dòng xe Lada một thời là huyền thoại và là niềm tự hào của nước Nga.

AvtoVAZ đã ngừng sản xuất 7 mẫu Lada thuộc dòng 2107 từ tháng 4, chỉ còn lại duy nhất mẫu Classic 2104. Đến nay, AvtoVAZ lại tuyên bố đã đến lúc vĩnh biệt mẫu xe này vào cuối năm 2012.

Nhiều người Nga coi Lada là mối liên hệ cuối cùng với một kỷ nguyên thời Xô viết. Ông Vyacheslav Lysakov, một nghị sĩ Nga và là Chủ tịch Hiệp hội lái xe ô tô Free Choice, tâm sự: “Chiếc xe Lada chứa đựng tình cảm yêu mến của cả nước Nga. Trong nhiều năm liền thời Xô viết, dòng xe Lada Classic từng là niềm mơ ước không thể nào với tới được của nhiều đàn ông. Rất khó để sở hữu được một chiếc Lada và mọi người phải chờ hàng năm trời mới đến lượt mua”. Ông Lysakov bày tỏ: “Rất nhiều thứ từ thời Xô viết đã biến mất và chiếc Lada Classic là một trong những mối liên hệ còn lại với thời kỳ đó”.

Chiếc Lada 2107 chạy trên đường phố ở thành phố St. Petersburg. Ảnh: Internet

Những người trung niên và cao tuổi ở Nga cảm thấy tiếc nuối khi trong tương lai chiếc Lada sẽ không còn chạy trên đường phố Nga nữa. Họ thậm chí còn coi đây là điềm gở cho tương lai. Ông Alexander Fyodorov, một kiến trúc sư 65 tuổi, nói: “Đó từng là loại xe thiết kế đẹp nhất trên thế giới. Bạn sẽ không nhìn thấy chiếc xe nào đẹp hơn thế”. Trong khi đó, nhiều người nước ngoài xem Lada là một loại ô tô gia đình lỗi mốt, kỳ cục và thường đem ra đùa cợt với nhau.

Hành trình 30 năm

Sau khi ký hợp đồng hợp tác với hãng ô tô Fiat của Italia, chiếc xe Lada Classic 2101 đầu tiên được sản xuất năm 1970, dựa trên mẫu xe Fiat 124 bốn cửa phổ biến ở châu Âu thời bấy giờ.

Chiếc Classic, hay còn được người dân Xô viết trìu mến gọi là Zhiguli, từng là thành công lớn ở nước Nga thời xưa -thời mà có ô tô được coi là quyền quý và các mẫu xe ở nước ngoài chưa được bán ở Nga.

Nhiều chủ nhân quen với việc tự sửa xe vì xe hay bị hỏng nhưng dễ sửa. Chính sự đơn giản đó đã khiến Lada càng đắt hàng. Về sau, Lada bán chạy, đặc biệt là ở các tỉnh lẻ, nhờ giá rẻ và bền. Các dòng Lada đã được xuất khẩu sang nhiều nước và hiện nay vẫn khá thịnh hành ở các nước như Cuba.

AvtoVAZ cho biết, mẫu xe thứ 7 trong dòng xe Lada 2105 đã bán được hơn 17,75 triệu chiếc tính tới tháng 3/2012.

Tuy nhiên, thời huy hoàng đó đã qua khi AvtoVAZ đang phải vật lộn với sự cạnh tranh từ các hãng nước ngoài kể từ năm 1991. Khi Lada chạy cùng chiếc SUV của giới nhà giàu trên phố, người ta coi hình ảnh đó là biểu tượng khoảng cách giàu nghèo.

Sau 30 năm, AvtoVAZ đã buộc phải làm điều không thể tránh khỏi là ngừng sản xuất Lada. Mặc dù hãng Renault của Pháp và Nissan của Nhật Bản sẽ kiểm soát AvtoVAZ theo một hợp đồng với công ty nhà nước Nga, các nhà sản xuất ô tô Nga, trong đó có AvtoVAZ, vẫn đang đối mặt với một thời gian khó khăn.

Doanh số bán Lada giảm 15% trong quý 1/2012 so với năm ngoái và AvtoVAZ đang phải thu hồi gần 100.000 chiếc Lada mới vì lỗi kỹ thuật, trong đó có 70.000 chiếc Lada Kalinas - mẫu xe mà Thủ tướng Nga Vladimir Putin từng quảng bá bằng cách tự mình lái xe 2.000 km xuyên Siberia năm 2010.

Sự suy giảm ngành công nghiệp ô tô ở Nga khiến các nhà sản xuất trong nước đau đầu hơn khi Nga đang trên đường trở thành một thị trường ô tô lớn nhất ở châu Âu vào cuối thập kỷ này nhờ thu nhập và chi tiêu tiêu dùng của người Nga tăng.

Doanh số bán xe ở Nga dự kiến tăng 6% năm 2012, lên 2,8 triệu chiếc và đạt 4 triệu chiếc năm 2015. Renault, General Motors và Ford là những hãng tham gia mở rộng thị trường ở Nga hoặc bắt tay với các đối tác Nga.

Nhiều chuyên gia Nga không lạc quan về tương lai này vì cho rằng ô tô Nga không thể cạnh tranh với các thương hiệu ô tô nước ngoài. Tuy nhiên, nhiều người cho rằng điều đó có lợi cho người tiêu dùng khi họ được tiếp cận sản phẩm đáng tin cậy, an toàn và rẻ.

Thế nhưng đối với những “tín đồ” Lada, họ vẫn cho rằng được lái một xe ô tô của Nga là điều đáng tự hào. Ông Nikolai Peshkov, một doanh nhân ở thành phố Izhevsk, nói với phóng viên hãng tin Reuters: “Chiếc Lada từng là một giấc mơ thực sự. Nếu bạn có một cái, bạn được người khác nể trọng”.

Thùy Dương