Nicholas Gregory Mankiw là giáo sư giảng dạy về kinh tế tại trường đại học Havard và là một trong 20 nhà kinh tế học xuất sắc nhất thế giới hiện nay, ông vừa có những chia sẻ thú vị về việc đầu tư vàng ở thời điểm hiện tại trên tờ New York Times.

Có nên đầu tư vào vàng không?

“Có nên đưa vàng vào một phần trong danh mục đầu tư của tôi?” - Đó là câu hỏi mà một người bạn đặt ra cho tôi cách đây vài tuần, sau khi chứng kiến giá vàng nhảy múa trong vài năm gần đây. Vào năm 2005, giá vàng mới chỉ dưới 500 USD/ounce, nhưng đã phi mã lên hơn 1.800 USD/ounce vào năm 2011, trước khi tụt về mức 1.300 USD/ounce thời gian gần đây. Người bạn tôi đã phân vân và không biết điều gì khiến giá vàng thay đổi nhanh chóng như vậy.

Câu trả lời hiện lên trong đầu tôi ngay lúc đó là: Không. Giống như hầu hết các nhà nghiên cứu kinh tế, tôi không phải là một nhà đầu tư nhạy bén. Trong tài sản của tôi, có 60% giá trị là cổ phiếu và 40% là trái phiếu, hầu hết thuộc các quỹ đầu tư chỉ số giá thấp. Tôi đã trợn tròn mắt khi xem các chương trình ti vi quảng cáo về lợi nhuận từ việc đầu tư vào tiền xu vàng. Trong quan điểm của tôi, tích trữ vàng giống như tích trữ đồ hộp để dành cho ngày tận thế.
 
Nhưng tôi cũng đã cẩn trọng không trả lời ngay những suy nghĩ thoáng qua trong đầu, vì tôi biết người bạn này đang chờ đợi một câu trả lời chín chắn từ phía tôi. Tôi hiểu rằng với một vài nhà đầu tư thì vàng thuộc danh mục đầu tư chính. Harry Browne, từng là ứng cử viên tổng thống Mỹ, đã khuyến nghị nên giữ 25% tài sản ở dạng vàng. Năm 2012, Cục dự trữ liên bang Mỹ (FED) cho biết chủ tịch Chi nhánh FED tại Dallas là Richard Fisher đã đầu tư cá nhân hơn 1 triệu USD vào vàng.

Vậy nên, trước khi trả lời bạn tôi câu hỏi, tôi đã nghiên cứu rất nhiều các tài liệu học thuật xếp vàng như một danh mục đầu tư. Và đây là những gì tôi học được:

Vàng rất hiếm

Hội đồng Vàng Thế giới ước tính tổng lượng vàng đã khai thác được là khoảng 174.100 tấn. Nếu lượng vàng này chia đều cho dân số thế giới thì mỗi người sẽ nhận được chưa đến 1 ounce (tương đương 28,349 gram).

Tỷ phú Warren Buffet đã có cách so sánh rất ấn tượng số lượng vàng ít ỏi trên thế giới. Ông tính toán tổng lượng vàng thế giới nếu được gom lại có thể đúc thành một khối lập phương có chiều dài cạnh là 21m và có thể đặt vừa vặn khu vực sân trong của một sân bóng chày.

Mặc dù chỉ chiếm số lượng rất ít nhưng khối lượng vàng này có giá trị khổng lồ. Trong một nghiên cứu mới đây do Cục Nghiên cứu Kinh tế Quốc gia (NBER) của Mỹ đưa ra, hai chuyên gia Claude B. Erb và Campbell R. Harvey ước tính giá trị của vàng chiếm tới khoảng 9% thị trường vốn hóa từ cổ phiếu, trái phiếu và vàng trên toàn thế giới. Phần lớn lượng vàng của thế giới không nằm trong tay các nhà đầu tư tư nhân. Khoảng một nửa trong số đó là đồ trang sức và 20% thuộc về các ngân hàng trung ương. Nếu bạn sở hữu một danh mục đầu tư trên thị trường, thì đầu tư vào vàng chỉ chiếm 2%.


Lợi nhuận thực từ vàng rất thấp

Tính theo chỉ số giá tiêu dùng (CPI) thì giá vàng đã tăng trong một thời gian dài, nhưng lượng tăng không nhiều. Trong một nghiên cứu khác gần đây của NBER, hai chuyên gia kinh tế Robert J. Barro và Sanjay P. Misra chỉ ra rằng từ năm 1836 cho tới 2011, lợi nhuận trung bình hàng năm từ vàng tính dựa trên hiệu chỉnh lạm phát là khoảng 1,1%. Trong khi đó, lợi nhuận trung bình với tín phiếu kho bạc là 1%, trái phiếu dài hạn là 2,9% và cổ phiếu chứng khoán là 7,4%.

Hai chuyên gia Erb và Harvey đã so sánh mức lương mà Hoàng đế La Mã Augustus trả cho binh lính tính theo đơn vị vàng với lương của quân đội hiện nay để chứng minh về sự biến động của giá vàng.

Theo như so sánh, điều đáng chú ý là không có nhiều thay đổi diễn trong suốt 2.000 năm qua. Giá trị lương trung bình cộng của một binh lính La Mã và một sỹ quan chỉ huy La Mã là khoảng 40,9 ounce vàng trong một năm. Trong khi đó giá trị lương trung bình của một binh nhì và một đại úy trong quân đội Mỹ là khoảng 38,9 ounce vàng /năm.

Phương pháp tính toán này chỉ là một góc nhìn hẹp nhưng sự so sánh tạo thêm luận cứ để chứng minh quan điểm giá vàng luôn bắt kịp sự lạm phát trong tiền lương, bởi vì sự tăng trưởng sản lượng luôn đi trước một chút so với lạm phát giá cả.

Giá vàng luôn biến động mạnh

Lợi nhuận trung bình năm của vàng có thể tương đương với tín phiếu kho bạc nhưng độ biến động của giá vàng thì gần gũi hơn với cổ phiếu chứng khoán.

Điều này rất đúng từ khi Tổng thống Richard M. Nixon bãi bỏ chế độ tiền tệ bản vị vàng từ tháng 8/1971. Hai chuyên gia kinh tế Barro và Misra cho biết từ năm 1975, mức độ biến động của lợi nhuận thu được từ vàng, đo bằng độ lệch chuẩn, đã lớn hơn 50% độ biến động của giá cổ phiếu.

Do vàng thuộc loại tài sản nhỏ với lợi nhuận thu được ít và có mức biến động cao nên nhà đầu tư không quan tâm nhiều tới chúng. Nhưng những gì diễn ra gần đây đã làm thay đổi quan điểm này.

Vàng tạo ra hướng đầu tư mới

Điểm quan trọng của một danh mục đầu tư là sự đa dạng và điều làm cho vàng trở nên hấp dẫn chính là vì giá vàng gần như không có sự tương quan với cổ phiếu, chứng khoán và trái phiếu. Mặc dù có sự biến động về giá nhưng nếu đưa thêm vàng vào danh mục đầu tư thì có thể giảm được một phần rủi ro.

Vậy nhà đầu tư nên đầu tư bao nhiêu cho vàng? Thật khó để nói điều này bởi vì danh mục vốn đầu tư tối ưu rất nhạy cảm với lợi nhuận kỳ vọng trên các tài sản thay thế và lợi nhuận kỳ vọng rất khó để tính toán chính xác, thậm chí khi đã có dữ liệu tập hợp từ 1 hay 2 thế kỷ. Đó là lý do tại sao chúng ta không ngạc nhiên khi các nhà phân tích tài chính thường đưa ra rất nhiều kết luận khác nhau.

Cuối cùng, tôi cũng từ bỏ ác cảm lúc đầu của bản thân với việc sở hữu vàng. Một khối kim loại nhỏ chỉ chiếm 2% giá trị trong danh mục đầu tư của thị trường toàn thế giới giờ đây đã hấp dẫn tôi đưa thêm vào trong chiến lược đầu tư dài hạn. Với một vài tổ chức tín dụng cho phép trao đổi tiền vàng hiện giờ, đầu tư vàng có thể dễ dàng thực hiện với chi phí thấp.


Đức Trung (Theo NY Times)