Đây là nội dung trọng tâm được thảo luận tại hội thảo “Xây dựng hệ thống đảm bảo chất lượng nhà đóng gói trái cây xuất khẩu” do Viện Cây ăn quả Miền Nam phối hợp cùng Tổ chức Phát triển công nghiệp Liên hợp quốc tổ chức vào ngày 5/12 tại tỉnh Đồng Tháp.

Phát biểu tại hội thảo, TS. Võ Hữu Thoại, Viện trưởng Viện Cây ăn quả Miền Nam cho biết, ngành trái cây Việt Nam đang đứng trước nhiều cơ hội lớn khi nhu cầu xuất khẩu tăng mạnh và thị trường quốc tế ngày càng mở rộng. Tuy nhiên, đi cùng với cơ hội là những thách thức không nhỏ, đặc biệt là các yêu cầu ngày càng nghiêm ngặt về chất lượng sản phẩm, an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc và tuân thủ các quy định kỹ thuật của thị trường nhập khẩu.

Trong bối cảnh đó, việc xây dựng và vận hành hệ thống đảm bảo chất lượng tại nhà đóng gói - nơi quyết định sự đồng nhất và mức độ đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế trở thành nhiệm vụ cấp thiết, mang ý nghĩa chiến lược đối với sự phát triển bền vững của ngành trái cây Việt Nam.

Viện trưởng Viện Cây ăn quả Miền Nam cho biết sẽ tiếp tục đồng hành cùng địa phương, doanh nghiệp và bà con nông dân trong nghiên cứu, chuyển giao kỹ thuật và xây dựng chuỗi giá trị trái cây hiện đại.

Tại hội thảo, các đại biểu đã được trao đổi, chia sẻ kiến thức chuyên sâu với các chuyên gia trái cây quốc tế, nhà khoa học trong và ngoài nước về việc triển khai hệ thống đảm bảo chất lượng nhà đóng gói trong chuỗi cung ứng xuất khẩu trái cây. Đây được xác định là yêu cầu bắt buộc và đầy thách thức đối với sản phẩm trái cây Việt Nam để đáp ứng tiêu chuẩn của các thị trường nhập khẩu.

Các nội dung chính được đề cập bao gồm: Các nguyên tắc, tiêu chuẩn đảm bảo chất lượng, truy xuất nguồn gốc, xác định các điểm kiểm soát tới hạn (CCP) trong toàn bộ chuỗi cung ứng; tìm hiểu các công cụ giám sát, giá trị dinh dưỡng, an toàn vệ sinh thực phẩm và xử lý sau thu hoạch đối với trái cây tươi, cùng các biện pháp đo lường vật lý, hóa học. Hội thảo cũng giới thiệu các mô hình nhà đóng gói tiêu biểu trong nước và quốc tế để các đơn vị tham khảo, học tập kinh nghiệm.

Tính đến nay, cả nước đã cấp hơn 9.200 mã số vùng trồng và hơn 1.730 mã số cơ sở đóng gói cho nhiều loại trái cây tươi và nông sản chủ lực như thanh long, xoài, sầu riêng, chuối, bưởi, vải, nhãn, khoai lang... xuất khẩu sang các thị trường lớn như Trung Quốc, Hoa Kỳ, Australia, New Zealand, Hàn Quốc, Nhật Bản... Các cơ sở đóng gói này phân bố tại 33 tỉnh, thành phố trên cả nước.

Đặc biệt, sau khi sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp tỉnh, Đồng Tháp là địa phương dẫn đầu cả nước về số lượng vùng trồng và cơ sở đóng gói, với 387 cơ sở đóng gói đang hoạt động phục vụ xuất khẩu. Nhiều cơ sở tại Đồng Tháp, Tây Ninh, Vĩnh Long đã đạt các tiêu chuẩn quốc tế như HACCP, GlobalGAP, ISO, đặc biệt đối với các loại trái cây có hệ thống đóng gói mạnh như thanh long, xoài, sầu riêng, chuối, nhãn, bưởi, phục vụ chủ yếu cho các thị trường Trung Quốc, Mỹ và Nhật Bản.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, nhiều cơ sở đóng gói trong nước vẫn còn hạn chế về quy mô nhỏ, công nghệ đơn giản, chưa đồng bộ trong truy xuất nguồn gốc giữa vùng trồng - hợp tác xã - doanh nghiệp. Sức cạnh tranh của trái cây Việt Nam còn chưa cao so với các nước trong khu vực như Thái Lan, Philippines. Thêm vào đó, chi phí đầu tư các cơ sở đạt chuẩn, nhất là kho lạnh và xử lý chiếu xạ, vẫn còn khá lớn. Thông qua hội thảo, các doanh nghiệp và chủ cơ sở đóng gói được trang bị thêm kiến thức và kỹ năng cần thiết trong việc xây dựng, quản lý và vận hành nhà đóng gói, góp phần nâng cao chất lượng bảo quản trái cây sau thu hoạch và thúc đẩy xuất khẩu bền vững.

Theo nhận định của Sở Công Thương tỉnh Đồng Tháp, trong năm 2025, xuất khẩu nông sản, đặc biệt là trái cây địa phương đang đứng trước những thời cơ và thách thức, đối mặt những rào cản kỹ thuật từ các nước nhập khẩu cần phải vượt qua. Do vậy, việc xây dựng mã số vùng trồng, mã số cơ sở đóng gói, tổ chức lại sản xuất theo hướng an toàn, truy xuất nguồn gốc là hết sức cần thiết, giúp tăng thêm giá trị trong chuỗi trái cây xuất khẩu trước tình hình hiện nay.