Phát biểu khai mạc Hội thảo, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Phạm Quang Thao, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam cho biết, một trong những nhiệm vụ quan trọng của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam là đề xuất, tham mưu cho Đảng và Nhà nước những vấn đề lớn về đường lối, chủ trương, chính sách phát triển đất nước, nhất là về khoa học công nghệ, giáo dục và đào tạo, chính sách đối với trí thức; chủ động tư vấn, phản biện và giám định xã hội nhằm góp phần xây dựng cơ sở khoa học, thực tiễn cho việc hoạch định, thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các chiến lược, quy hoạch các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, dự án quan trọng.

Đánh giá về vai trò của báo chí trong hoạt động tư vấn phản biện, Thạc sĩ Bùi Kim Tuyến, Trưởng ban Tư vấn phán biện và giám định xã hội cho rằng, hoạt động tư vấn phản biện đạt được hiệu quả cao khi dựa trên cơ sở khoa học và thực tiễn, có tính thuyết phục cao, các giải pháp, kiến nghị được đưa ra có tính khả thi hoặc mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội. Trong thời gian qua, báo chí đã tham gia rất tích cực và có vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng và hiệu quả tư vấn phản biện, là công cụ để lan tỏa thông điệp tư vấn phản biện, góp phần định hướng dư luận và tạo đồng thuận xã hội, đồng thời góp phần tạo sự công khai, minh bạch, dân chủ đối với các vấn đề tư vấn phản biện.

Về vấn đề giám sát xã hội mang tính xây dựng của báo chí hiện nay, nhà báo, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Thành Lợi, Phó Tổng biên tập Phụ trách Báo Hà nội mới cho biết, từ năm 1986, Việt Nam tiến hành công cuộc đổi mới, hoạt động giám sát xã hội của báo chí nước ta đạt được những kết quả rất to lớn, phát huy vai trò quan trọng trong xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng chủ xã hội chủ nghĩa. Tuy nhiên, cũng xuất hiện một số khuynh hướng bất cập, như trong thực tiễn, thích thổi phồng tin tiêu cực, phanh phui vấn đề mà không quan tâm đến việc có giải quyết được vấn đề hay không, trong nhận thức chỉ nhấn mạnh cách đưa tin khách quan của báo chí mà bỏ qua hiệu quả và hiệu ứng xã hội.

Thời gian qua, hoạt động giám sát xã hội ở nước ta gặp không ít khó khăn, nhất là việc thực thi chức năng giám sát của báo chí đối với xã hội. Do đó, trong bối cảnh hiện nay, để phát huy chức năng giám sát xã hội của báo chí, chính quyền các cấp cần sử dụng thành thạo công cụ dư luận; đồng thời cần nâng cao trình độ giám sát, trình tự giám sát và kiên trì khuynh hướng giám sát mang tính xây dựng, phát huy tốt vai trò tích cực và chủ động của báo chí trong hoạt động giám sát và phản biện xã hội.  

Đánh giá vai trò của báo chí và việc phổ biến kiến thức, tư vấn phản biện của tạp chí khoa học thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, nhà báo, Tiến sỹ Phạm Mỵ, Tổng Biên tập Tạp chí Sức khỏe và Môi trường cho rằng, báo chí muốn thể hiện và phát huy vai trò, trách nhiệm cao cả trong thực hiện tư vấn phản biện xã hội, trước hết phải đổi mới nội dung, phương thức làm báo theo hướng hiện đại, chuyên nghiệp. Công chúng ngày càng đòi hỏi nền báo chí cách mạng Việt Nam phải có những tác phẩm, sản phẩm báo chí chất lượng cao. Các nhà báo cần phải đổi mới tư duy làm báo, kết hợp tính chính thống và truyền thống với phong cách tác nghiệp hiện đại, áp dụng chiến lược nội dung đa phương tiện và đa nền tảng, nắm bắt các công nghệ làm báo mới mẻ, tăng cường tính sáng tạo trong các sản phẩm báo chí.