Với mục đích triển khai hiệu quả Nghị quyết 23 của Bộ Chính trị về phát triển văn học nghệ thuật thời kỳ mới, ngày 10/4, tại Hà Nội, Hội đồng lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương đã tổ chức hội thảo “Nâng cao chất lượng hiệu quả phê bình văn học”. Chủ tịch nước Trương Tấn Sang; đồng chí Đinh Thế Huynh, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương dự và chỉ đạo hội thảo.

Tại hội thảo, các đại biểu khẳng định, sau 25 năm đổi mới, hội nhập, đất nước ta có bước phát triển nhiều mặt, đời sống của nhân dân được nâng lên rõ rệt, trình độ dân trí và nhu cầu hưởng thụ văn hóa - văn học nghệ thuật của toàn xã hội có bước phát triển tích cực. Triển khai Nghị quyết 23 của Bộ Chính trị, hoạt động lý luận phê bình văn học nghệ thuật có nhiều chuyển biến tích cực. Riêng Hội đồng lý luận phê bình văn học nghệ thuật đã có 4 cuộc hội thảo quốc gia thu hút hàng trăm nhà khoa học, văn nghệ sĩ để thảo luận những vấn đề lý luận, thực tiễn; kiến nghị những giải pháp thiết thực nhằm góp sức thúc đẩy văn học nghệ thuật nói chung, lý luận phê bình nói riêng. Tuy nhiên, cùng với những thành tựu đáng mừng, tình trạng nghiệp dư hóa các hoạt động văn học nghệ thuật chuyên nghiệp có chiều hướng tăng lên. Số lượng tác phẩm văn học, nghệ thuật ngày càng phong phú, đa dạng, song còn ít tác phẩm có giá trị cao về tư tưởng và nghệ thuật. Chất lượng khoa học và tính chuyên nghiệp của phê bình bị xem nhẹ. Xuất hiện lối phê bình cảm tính, thiếu một hệ thống tiêu chí tin cậy để đánh giá tác phẩm. Các đại biểu đã chỉ ra hai nguyên nhân cơ bản là thiếu hệ thống lý luận làm nền tảng cho hoạt động phê bình và thiếu tính chuyên môn trong hoạt động phê bình truyền thông; nhấn mạnh hội thảo khoa học này với tinh thần dân chủ xây dựng, với phương châm nhìn thẳng vào sự thật sẽ tập trung làm rõ thực trạng đời sống phê bình văn học, kiến nghị hệ thống giải pháp khả thi để góp phần đẩy mạnh hoạt động, nâng cao chất lượng, hiệu quả của phê bình văn học trong thời gian tới.

Phát biểu tại hội thảo, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đánh giá cao việc thường trực Hội đồng lý luận, phê bình văn học nghệ thuật Trung ương và Hội Nhà văn đã tổ chức cuộc hội thảo quan trọng. Chủ tịch nước đề nghị Hội đồng lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương cần phát huy tối đa vị trí, chức năng của hội đồng nhằm đưa Nghị quyết 23 vào cuộc sống và tìm ra giải pháp tạo sự chuyển biến về văn học nghệ thuật trong bối cảnh hội nhập toàn cầu hóa hiện nay. Chủ tịch nước cho rằng hội đồng nên tổ chức nhiều hơn các cuộc hội thảo nhằm trao đổi thẳng thắn về những vấn đề nóng bỏng của văn học nghệ thuật nước nhà.

Chủ tịch nước cũng gợi ý, Hội đồng lý luận phê bình văn học nghệ thuật Trung ương cần sớm ra mắt Tạp chí chuyên đề để làm diễn đàn trao đổi lý luận định hướng thúc đẩy sự phát triển đúng hướng của văn học nghệ thuật của đất nước theo tinh thần chỉ đạo của Đảng và Nghị quyết 23 của Bộ Chính trị khóa X về “Tiếp tục xây dựng và phát triển văn học nghệ thuật trong thời kỳ mới”. Các thành viên hội đồng cũng cần tập hợp ý kiến, mạnh dạn đề xuất những chính sách cho phù hợp với thực tiễn cuộc sống để thúc đẩy sự phát triển của văn học nghệ thuật nói riêng và sự phát triển của đất nước nói chung. Chủ tịch nước đề nghị, hội đồng và các cơ quan chức năng, tạo điều kiện về cơ chế chính sách cho hoạt động lý luận phê bình, chú trọng công tác đào tạo bồi dưỡng đội ngũ những nhà nghiên cứu.

Hoàng Giang