Ngày 23/10, Bệnh viện Thống Nhất (TP Hồ Chí Minh) cho biết vừa thực hiện thành công ca hiến - ghép tạng thứ 4, trong đó có ca ghép tim đầu tiên được cấp phép khẩn cấp và thực hiện ngay tại bệnh viện.

Người mẹ ra đi đã truyền hy vọng cho 5 cuộc đời

PGS.TS.BS Đỗ Kim Quế, Phó Giám đốc Bệnh viện Thống Nhất cho biết, người hiến tạng là một phụ nữ trung niên, có một người con trai duy nhất. Gia đình chị sống tại quê, còn chị vào TP Hồ Chí Minh để mưu sinh.

Vào buổi tối khi đang trên đường đi làm, chị gặp tai nạn giao thông nghiêm trọng và được đưa vào Bệnh viện Thống Nhất trong tình trạng đa chấn thương, gồm chấn thương sọ não nặng và dập phổi do chấn thương ngực kín. Tại khoa Cấp cứu, bệnh nhân đã bị ngừng tim, ngừng thở nhưng đã được hồi sức tim phổi, khôi phục tuần hoàn.

Tuy nhiên, sau 3 ngày (từ 13/10 đến 16/10/2025) nỗ lực điều trị tích cực tại khoa Phẫu thuật - Gây mê Hồi sức, tình trạng tri giác của bệnh nhân không cải thiện. Các bác sĩ đã tiến hành hội chẩn liên chuyên khoa nhiều lần với các chuyên gia Nội - Ngoại Thần kinh và đưa ra tiên lượng phục hồi chức năng thần kinh được đánh giá là rất thấp.

PGS.TS.BS Đỗ Kim Quế cho biết, trước tình huống này, điều phối viên hiến tạng của bệnh viện đã gặp gỡ con trai duy nhất của bệnh nhân để chia sẻ về tình hình và ý nghĩa cao đẹp của việc hiến tạng. Trong nỗi đau, người con trai nghẹn ngào chia sẻ về di nguyện thầm kín của mẹ anh: Trước đây, bà từng bày tỏ mong muốn được hiến xác cho y học để cứu người sau khi qua đời.

Sau khi bàn bạc kỹ lưỡng, người con trai đã đưa ra quyết định đầy nhân văn và dũng cảm: nếu không thể cứu được mẹ, gia đình sẵn sàng hiến tạng để cứu sống những người khác đang chờ đợi.

Ngay sau đó, Bệnh viện Thống Nhất nhanh chóng thành lập Hội đồng đánh giá chết não và Hội đồng điều phối hiến - ghép mô, tạng; đồng thời thông báo cho Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người. Hội đồng đánh giá chết não đã tiến hành đánh giá tình trạng chết não của bệnh nhân với sự hỗ trợ chuyên môn từ cán bộ Phòng Kỹ thuật hình sự, Công an TP Hồ Chí Minh.

Sau 3 lần thăm khám theo quy định, vào lúc 9 giờ 30 phút sáng ngày 17/10/2025, Giám đốc bệnh viện chính thức công bố bệnh nhân chết não, sẵn sàng cho quy trình hiến tạng. Phó Giám đốc Bệnh viện cho biết thêm, trong quá trình điều phối, do người hiến có nhiều yếu tố bệnh lý nền, bệnh viện đã hội chẩn với các chuyên gia từ Bệnh viện Chợ Rẫy và Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người để đánh giá khả năng sử dụng và điều phối các tạng hiến tặng.

Kết luận của Hội đồng chuyên môn hiến ghép mô tạng xác định tim, hai thận và hai giác mạc vẫn đủ điều kiện hiến tặng, riêng phổi và gan có tổn thương không đủ điều kiện hiến tặng.

Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia đã tiến hành điều phối các mô tạng hiến theo đúng các quy định hiện hành. Theo đó, một thận và hai giác mạc được điều phối cho bệnh nhân chờ ghép tại Bệnh viện Trung ương Huế; một thận còn lại được chuyển cho bệnh nhân đang chờ ghép tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định và tim được ghép cho một bệnh nhân suy tim giai đoạn cuối đang điều trị tại Bệnh viện Thống Nhất.

Đúng 3 giờ 30 phút ngày 18/10, sau nghi thức tri ân, ca phẫu thuật lấy mô, tạng được tiến hành. Nhờ sự phối hợp hỗ trợ nhịp nhàng của lực lượng Cảnh sát giao thông TP Hồ Chí Minh; Hãng hàng không Vietjet cùng lực lượng an ninh sân bay; Bệnh viện Trung ương Huế và Bệnh viện Nhân dân Gia Định, các tạng được nhanh chóng chuyển về nơi tiếp nhận để ghép cho các bệnh nhân đang chờ đợi.

Kết quả, các ca hiến - ghép tạng đã thành công mỹ mãn, cứu sống và cải thiện chất lượng cuộc sống cho 5 người bệnh (1 tim, 2 thận, 2 giác mạc). Thi hài của người hiến đã được Bệnh viện Thống Nhất đưa về quê nhà theo đúng tâm nguyện của gia đình.

Ca ghép tim đặc biệt được cấp phép khẩn cấp 

TS.BS Trương Quang Khanh, Trưởng khoa Nhịp tim Bệnh viện Thống Nhất cho biết, người được nhận tim là bệnh nhân nam 61 tuổi bị suy tim rất nặng, nguy cơ tử vong rất cao. Bệnh nhân đã đăng ký chờ ghép tim tại Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia và đang nằm điều trị tại Bệnh viện Thống Nhất.

“Vào ngày 17/10, bệnh nhân đã bị một cơn rung thất phải cấp cứu và không thể chuyển viện, có thể tử vong nếu không được ghép tim. Tuy nhiên, thời gian chờ đợi một trái tim phù hợp là rất dài, trong khi tình trạng bệnh nhân ngày càng xấu đi”, TS.BS Trương Quang Khanh thông tin thêm.

Phó Giám đốc Bệnh viện Thống Nhất, PGS.TS.BS Đỗ Kim Quế cho biết, bệnh viện chưa được cấp phép chính thức để thực hiện ghép tim, nhưng trước tình huống khẩn cấp, Bộ Y tế đã ra quyết định đặc biệt: chấp thuận cho phép thực hiện ca ghép tim ngay tại chỗ với điều kiện có sự hỗ trợ chuyên môn của các trung tâm ghép tim đã được cấp phép.

Thực hiện chỉ đạo của Bộ Y tế, Bệnh viện Thống Nhất đã phối hợp chặt chẽ với các chuyên gia từ Bệnh viện Chợ Rẫy và Bệnh viện Trung ương Huế để tiến hành ca ghép tim khẩn cấp ngay tại bệnh viện. Lúc 8 giờ 15 phút ngày 18/10, trái tim của người hiến đã đập trở lại trong lồng ngực người nhận, chỉ 127 phút sau khi được lấy ra. Đây là ca ghép tim đầu tiên được thực hiện tại Bệnh viện Thống Nhất với sự hỗ trợ chuyên môn từ Bệnh viện Chợ Rẫy và Bệnh viện Trung ương Huế.

TS.BS Trương Quang Khanh cho biết, sau hơn 6 giờ phẫu thuật, trái tim mới đã đập trở lại. Sau 26 giờ, bệnh nhân tỉnh táo, tự thở và có thể giao tiếp. “Khoảnh khắc bệnh nhân mở mắt, lời đầu tiên ông nói là 'Tôi cảm ơn người đã hiến trái tim cho tôi và cảm ơn tập thể y bác sĩ'. Đó là một khoảnh khắc mà cả êkíp đều cảm nhận sâu sắc về giá trị thiêng liêng của sự sống, của lòng nhân ái và của y học nhân văn", TS.BS Trương Quang Khanh xúc động chia sẻ.

Đến thời điểm hiện tại, bệnh nhân đã ổn định, tim hoạt động tốt, sinh hiệu vững, đang được tiếp tục theo dõi và chăm sóc tại Khoa Tim mạch.

PGS.TS Đỗ Kim Quế nhấn mạnh, thành công ca ghép tim đầu tiên tại Bệnh viện Thống Nhất trong tình huống khẩn cấp thể hiện hiệu quả của công tác điều phối chuyên nghiệp của Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người, sự chỉ đạo nhanh chóng của Bộ Y tế và tinh thần hợp lực vì người bệnh của toàn ngành.

“Hiến tạng cứu người là nghĩa cử nhân văn vô cùng cao đẹp. Ở nhiều quốc gia, đây đã là việc làm phổ biến. Còn tại Việt Nam, kể từ khi Thủ tướng Chính phủ phát động phong trào ‘Hiến mô, tạng cứu người" phong trào này đã lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng, góp phần mang lại sự sống cho nhiều bệnh nhân”.

Theo thống kê đến năm 2025, Việt Nam đã có 56 triệu người đăng ký hiến mô, tạng, con số vượt xa toàn bộ giai đoạn trước đó. Điều này thể hiện sự lan tỏa mạnh mẽ của phong trào “Hiến mô, tạng cứu người” và sự thay đổi tích cực trong nhận thức xã hội. Mỗi tạng, mỗi mô được hiến tặng đều mang lại sự sống cho những bệnh nhân đang từng ngày, từng giờ chờ đợi cơ hội hồi sinh.